گونه شناسی معماری در ایران  ، معماری کوشک

بنایی بامعماری کوشکدر استانبول

کوشک یا کلاه‌ فرنگی نوعی پاویون است که در فضای باز و مشجر قرار دارد

تمام اطراف یا برخی اطراف آن باز است. این نوع معماری سلطنتی در ایران،

امپراتوری عثمانی و شبه ‌قاره هند دیده می‌شود  .

یک کیوسک اغذیه فروشی در یونان.

کیوسک برگرفته از کلمه فارسی کوشکاست و علاوه بر این نوع معماری، 

به اتاقکی گفته می‌شود که در اماکن عمومی قرار داده می‌شود و فروشندهٔ 

کالا یا ارائه‌دهنده اطلاعات در آن به مراجعان خدمات‌رسانی می‌کنند.

کوشک سلطنتی، تنها بازمانده قصر قاجار.

معماری ایرانبه دو گونه  برونگرا و درونگرا  تقسیم می شود. بنا هایی که ارتباط مستقیم با فضای بیرون دارند   برونگرا  واگر دور تا دور شان را فضای سبزیا حیاط که جزو حریم محسوب می شود  گویند.در معماری روستاها نیز اغلب روستا های کوهپایه مانند ماسوله ازنوع برونگرا هستند.

در یک خانهدرونگرا تنها فضاهای مورد نیاز در اطراف آن تعبیه گردد.با تلاشی که در طول تاریخ در این زمینه صورت گرفته ،حیاط درونی ساختمانهای مسکونی به محیطی با صفا مبدل شده است.در یک خانه درونگرا،تنها فضایی که خارج از منطﻘﮥ درونی قرار دارد هشتی ورودی است که با فضای بیرون دارد.

تقارن و توازن در معماری برونگرا:

معماری برونگرا ممکن است دارای چهار نما باشد ، مانند کوشکها .

کوشکها نیز به دو نوع تقسیم می شوند:

１-  یا متقارن هستند یعنی چهار نمای آن هم وزن اند

٢ -  یا نماها  دو به دو با هم متقارن هستند.

کوشکهای که در داخل باغواقع شده اند ، ﻤﻌمﻮﻷ ارتباط نما هایشان به وسیله ایوان با محیط بیرون برقرار می کند.معماری کوشک معماری متقارن می باشد،چرا که پلان آنها ﻤﻌﻮﻷمتقارن است و فضا ها با دو محور عمود بر هم تقسیم می شوند. در ساختمانهایی که داخل یک مجموعه قرار دارند،نمای اصلی نسبت به ورودی آن قرینه می باشد.ولی فضا های چسبیده به دو طرف آن قرینه نباشد،هر چند ریتمی متقارن داشته باشد.

برای مثال ،ساختمانعالی قاپو که در میدان نقش جهان اصفهان قرار دارد، به تنهایی بنایی کاملا متقارن می باشد . دو طرف بنا حجره ها و مغازه هایی واقع شده اند که با ریتم ممتد قرینه اند ، ولی خود بنا در محور تقارن میدان واقع نشده است. در نقشه و پلان مشاهده می شود که محل قرار گیری بنا نسبت به ابعاد میدان غیر قرینه است. یکی دیگر از عواملی که موجب این احساس و تصور می شود ، تناسبات و مقیاس بنا نسبت به اطراف ان است . تناسبا ت خود میدان در عین داشتن وجوه قرینه و متقارن ،متوازن ومتعادل است . محور ورودی مسجد شیخ لطف الله با عالی قاپو در یک راستا ست ؛ ولی اینها نسبت به دو طرف میدان متوازن اند. در دو سه محورطولی ، میدان ورودی مسجد امام و ورودی بازار قرارگرفته است.

تقارن وتوازن در معماریدرون گرا:

از بناهای درون گرا عام ،کاروانسرها و مدارس را می توان نام برد. کاروانسرها دارای پلان درونگرا هستند. نوع برون شهری آن اغلب دارای پلان متقارن با یک نمای مشخص می باشد. کاروانسرهای چهار ایوانی برحسب موقعیت و اهمیت ،دارای نمای ساده متقارن و یا نمای تزیین شده اند. تقارن نما ها ﻤﻌﻮﻷ دو به دو ودر مواقعی ، ایوان ورودی و نمای مربوط به ان کاملا با بقیه متفاوت است . در ضمن ادغام مسجد و مدرسه یکی دیگر از گونه های مهم معماریدرون گرا ست . بدین صورت که نقشه ساختمانترکیبی از فضا های یک مدرسه مذهبی با همان گونه شناسی متعارف ، و یک مسجد با تمام مشخصات مورد نیاز است و هر کدام از آنها به حکم واحد قابل بهره برداری است . مدرسه آقا بزرگ کاشان یکی از کامل ترین نمونه های موجوداست .

نما دارای ریتم وتقارن به وسیله ستون ها به وجود آمده است.

منبع وبلاگ

گرداوری گروهصناایع چوب و هنر ایران زمین  

واژه‌شناسی کیوسک 
کیوسک (kiosque) به معنای باجه فروش، واژه‌ای است که از فرانسوی وارد فارسی شده و خود در اصل کوشک فارسی است که ازطریق ترکی به زبان‌های اروپایی رفته است.

واژهٔ «باجه» برابر فارسی گیشه فرانسوی و مصوبه فرهنگستان زبان فارسی است. این واژه تلفظی است از واژه بازه که به معنی روزنه و محفظهٔ پنجره‌دار است 
و هنوز در زبان تاتی در معنی روزنه استفاده دارد. به کیوسک‌های تلفن، باجه تلفن نیز گفته می‌شود. به باجه‌های فروش بلیط سینما، بیشتر گیشه می‌گویند و به باجه‌هایی که برای فروش موادغذایی و مطبوعات است، دَکّه نیز گفته می‌شود.

منبعویکی پدیا

کارگاه آموزش گره‌چینی و تقسیم و ترکیب مربع‌ها

(مربوط به الگوهاي هندسيِ موجود در هنرهاي اسلامي شهر اصفهان)

کارگاه آموزش گره‌چینی، عباس عشاقی

تقسیم و ترکیب مربع‌ها (مربوط به الگوهاي هندسيِ موجود در هنرهاي اسلامي شهر اصفهان) ، نرگس عصارزادگان

تير 1388

مورخ : روز شنبه 6/4/88 کارگاه‌ های ریاضیات و هنر، خانه ریاضیات اصفهان

در ادامه برگزاری کارگاه‌ های ریاضیات و هنر، خانه ریاضیات اصفهان دو کارگاهدیگر تحت عناوین، کارگاه آموزش گره‌چینیو سپس کارگاه تقسیم و ترکیب مربع‌ ها را برگزار نمودند، که با استقبال زیاد شرکت‌کنندگان روبرو شد.

در کارگاه اول که از ساعت 18 آغاز شد آقای استاد عشاقی، ابتدا به معرفی هنرگره‌ چینیو چگونگی ترسیم نقوش هندسی این گره‌ها با استفاده از دانش هندسی پرداختند و با رسم بخشی از گره به صورت عملی نشان دادند که چگونه می‌توان با استفاده از رسم نیمساز زوایا در مثلث‌های مفروض، اشکالی زیبا و بدیع آفرید که در ادامه روی تکه‌های چوبپیاده‌سازی شده و هنر گره‌چینیرا می‌آفریند.

معرفی زنده یاد ، استاد مرحوم غلامرضا آقا ابراهیمیان ( استاد هنر و معماری سنتی ایران زمین )

از استادان مشهور این هنر مرحوم استاد غلامرضا آقا ابراهیمیان است كه آثار با ارزشی از او در مقرنس كاری ، قطار بندی ، رسمی بندی ، مشبكو گره چینیدر عتبات عالیات و بناهای تاریخی موجود است.

كلیه درها و پنچره های هتل عباسی نیز از آثار ین هنرمند است.

کارگاه استاد عشاقی و معرفی استادان بنام هنر ایران زمین

از دیگر استادن این هنراصیلو قدیمیمی توان به مرحوم استاد مهدی عشاقی، استاد علی عباس عشاقی،استاد مهدی اولیائیو استاد علی مظاهری اشاره كرد . .

از سابقه گره چینیو مشبكدر ایران اطلاعات دقیقی در دست نیست، برخی ازپژوهش گران احتمال می دهند که استفاده از این هنرچه در حالت مشبكو چه در حالت آلتو لغتاز دوران خلفا عباسی شروع شده و در قرن ٦ تا ٨ هجری قمری در مصر و سوریه متداول بوده و از همان زمان به ایران رسیده است.

از این سبككار معمولا در ساختدرهای اماكنمقدسه ، مقابر، منابرو از مشبكدر پنجره های منازل ( ارسی سازی ) و كاخها ، نردهها استفاده می‌شده است.

پس از پایان این کارگاه، کارگاه دوم با عنوان تقسیم و ترکیب مربع‌ها، و از ساعت 19:30 تا 20:30، توسط خانم عصارزادگان برگزار گردید.

در این کارگاه که با چند فعالیت آغاز شد، به شرکت‌کنندگان نحوه چیدن مربع‌ها کنار هم و ساخت اشکال جدید آموزش داده‌ شد. در این كارگاه، روش های ابوالوفاء بوزجانی برای تقسیم یک مربع به چند مربع، و ساختن یک مربع از ترکیب چند مربع از طريق چند فعاليت مورد بررسی قرار گرفت و کاربرد آن ها در هنرهاي اسلامي موجود در شهر اصفهان مطرح شد.

 کارگاه تحت عنوان:

کارگاه تقسیم و تركيب مربع ها

( مربوط به الگوهاي هندسيِ موجود در هنرهاي اسلامي شهر اصفهان )
 

خلاصه کارگاه:

ابوالوفاء بوزجانینابغه ریاضی قرن چهارم هجری در باب نهم کتاب ارزشمند خود درباره کاربرد هندسه در عمل دستورالعملهایی جهت بریدن بعضی اشکال به چند قسمت و مرتب کردن آن ها به صورت شکل اولیه برای اهل هنرو صنعت شرح داده است.

از جمله، روش هایی برای تقسیم یک مربع به چند مربع و همچنین ساختن یک مربع با ترکیب چند مربع بیان داشته است. در این كارگاه، روش های ابوالوفاء بوزجانی برای تقسیم یک مربع به چند مربع، و ساختن یک مربع از ترکیب چند مربع از طريق چند فعاليت مورد بررسی قرار مي‌گيرد و کاربرد آن ها در هنرهای اسلاميموجود در شهر اصفهان مشاهده ميشود. 

منبع : سایت خانه ریاضیات اصفهان

گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین

ا روز جمعه در یافت‌آباد انجام می‌شود

تخفیف 20 درصدی مبلمان و لوستر در نمایشگاه هدکس 2014

یکشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۲

چهارمین نمایشگاه برترین‌های مبلمان منزل و لوستر "هدکس 2014" به همت انجمن صنفی مبلمانو دکوراسیونکارش را آغاز کرد.

به گزارش ایسنا، رامین سمیع زاده، دبیر انجمن صنفی مبلمانو دکوراسیونبا اعلام این خبر گفت: در این نمایشگاه آخرین طرح ها و دستاوردهای حوزه مبلمان و دکوراسیونشامل انواع مبلمانمنزل اعم از مدرنو کلاسیک، انواع صندلی و میز ناهارخوری، سرویس خواب، ویترین، کالای خواب، لوستر و روشنایی و انواع تزئینات داخلی منزل ارائه می گردد و بخش عمده‌ای از این کالاها به عنوان کیفی ترین محصولات حال حاضر کشور با تخفیف های 5 تا 20 درصدی همراه است که با توجه به قیمت مناسب، کیفیت خوب و فاصله زمانی که برای تحویل مبلمان مورد نیاز است دوره زمانی نمایشگاه بهترین بازه زمانی برای خرید مردم تا قبل از عید است.

مدیر نمایشگاه "هدکس 2014" با اشاره به اینکه این نمایشگاه هر روز از ساعت 10 تا 20 پذیرای حضور علاقه مندان و عموم خواهد بود تصریح کرد: این نمایشگاه با شعار احترام به پیشکسوتان صنفی، اعتماد به جوانان دانشگاهی و در مسیر ایجاد ارتباط سیستماتیک و دینامیک بین صنعت و دانشگاه با حضور نام های برتر مبلمان و لوستر در فضایی استاندارد با امکانات کافی مثل پارکینگ، کافی شاپ، رستوران، نمازخانه و همه آنچه که برای یک نمایشگاه حرفه ای لازم است برگزار می‌شود و انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیونبه عنوان برگزارکننده، همه پیش بینی ها و تدابیر لازم را برای پذیرایی شایسته از بازدیدکنندگان نمایشگاه مد نظر داشته است.

عضو هیات مدیره و دبیر انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیونهمچنین در خصوص شرایط امروز بازار مبلمان گفت: با توجه به تثبیت نسبی نرخ ارز، بازار مبلمان نیز به آرامش رسیده و شاهد رونق این بازار خواهیم بود.

سمیع زاده در خصوص فعالیت های انجمن در حوزه ارتباط صنعت و دانشگاه گفت: در حاشیه نمایشگاه هدکس و در قالب مسابقه سراسری طراحی مبلمان با رویکرد ایرانی، نمونه های مبلمان ساخته شده توسط دانشجویان رشته‌های طراحی صنعتی و طراحی مبلمان به نمایش در آمده که تولیدکنندگان مبلمان می توانند از آن بهره گرفته و با تعامل و بکارگیری متخصصین طراحی صنعتی در کارخانجات خود، شکاف و فاصله بین صنعت در دانشگاه را کاهش دهند تا ضمن حل مشکل جذب نیروی متخصص در واحدهای تولیدی خود و ارتقای سطح اشتغال در داخل کشور، در جهت تولید مبلمان با ذائقه و نیاز ایرانی حرکت کنند.

وی ادامه داد: در راستای آمادگی رقابت با طراحان و تولیدکنندگان در عرصه های بین المللی و در مسیر حضور قدرتمند در فضای ICT ، مسابقه نرم افزاری طراحی مبلمان و دکوراسیون با رویکرد بکارگیری نمادها و آرایه های معماری ایرانی توسط انجمن صنفی برگزار می گردد که اسامی برندگان مسابقه پس از ارزیابی هیات داوران در نمایشگاه هدکس 2014 اعلام و جوایز ارزنده ای نیز به آنها تعلق خواهد گرفت.

دبیر انجمن صنفی مبلمان و دکوراسیون برگزاری سمینارهای آموزشی رایگان در طول دوره نمایشگاه را دیگر اهداف نمایشگاه اعلام کرد و گفت: بازدیدکنندگان اعم از عموم مردم، دانشجویان و علاقه مندان به مباحث تئورریک و اصول عملی در حوزه مبلمان، دکوراسیون، معماری و روشنایی می توانند به طور رایگان از آن بهره گرفته و پس از اتمام دوره گواهی نامه معتبر دریافت کنند.

دبیرکل شورای ملی مبلمان نیز از تجاری سازی ایده های صنعتی در صنعت مبلمان خبرداد و گفت: صادرات مبلمان رونق می گیرد.

مظفر علیخانی در حاشیه آغاز به کار چهارمین نمایشگاه برترین های مبلمان منزل و لوستر در جمع خبرنگاران گفت: تجاری سازی ایده ها در صنعت مبلمان در دستور شورای ملی مبلمان قرار گرفته است و در عین حال، از خلق ایده های جدید نیز حمایت می شود؛ چراکه این کار به صادرات مبلمان و رونق صنایع وابسته به آن کمک خواهد کرد.

وی با بیان اینکه در این صورت صادرات مبلمان رونق می گیرد، افزود: به دنبال حماسه سیاسی که با انتخابات ریاست جمهوری در کشور شکل گرفت، اکنون فعالان اقتصادی در حمایت از دولت و دیپلماسی آن برای بهبود روابط با دنیا، در حال ایجاد حماسه اقتصادی بوده و بر این اساس، دو بخش تولید و تجارت در شرایط فعلی کشور بیش از گذشته در تکاپو برای رشد هستند.

وی تصریح کرد: اصلاح فضای کسب و کار و توسعه فعالیتهای اقتصادی از یک سو و اهتمام فعالان اقتصادی در بخش خصوصی راهگشای دستیابی به حماسه اقتصادی است.

در ادامه ثقفی، رئیس اتحادیه صنف درودگران نیز مبلمان دست ساز ایرانی را در دنیا بی‌نظیر دانست و گفت: در دنیا مبلمان دست ساز ایرانی را به عنوان یک کار لوکس و ارزشمند مورد استفاده قرار می دهند و از آن استفاده مصرفی به شکل ایران ندارند.

چهارمین نمایشگاه برترین های مبلمان منزل و لوستر "هدکس 2014" تا روز جمعه چهارم بهمن ماه در محل دائمی نمایشگاه های برترین های ایران واقع در چهارراه یافت آباد - بازار مبل ایران - شماره 3 برقرار بوده و هر روز از ساعت 10 تا 20 پذیرای علاقه‌مندان است.

منبع ایسنا

گرداوری وبسایت صنایع چوب و هنر ایران زمین

مهار آتش سوزی در کارگاه چوب بری

بدترین اتفاقی که میتواند برای یک نجار رخ دهد ، اتش سوزی در کارگاه است به همین جهت باید تمام موارد ایمنی با سخت گیری هرچه بیشتر در کارگاه های نجاری و رنگ کاری چوب اعمال شود . بخصوص در زمستان

سخنگوی سازمان آتش نشانی از مهار آتش سوزی گسترده در کارگاه چوب بری در تهرانپارس خبر داد.

جلال ملکی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این حادثه گفت: ساعت 22 و 38 دقیقه دوشنبه آتش سوزی در یک کارگاه چوب بری و نجاری به سازمان آتش نشانی اطلاع داده شد. در ادامه آتش نشانان ایستگاههای 92 و 56 همراه گروه نجات 10 راهی محل حادثه شدند.

وی افزود: کارگاه نجاری به مساحت 70 متر به طور کامل شعله ور بود و آتش در حال سرایت به دو ساختمان سه طبقه در اطراف کارگاه بود. ساکنان خانه دچار وحشت شده بودند.10 نفر از ساکنان خانه که چهار مرد ، چهار زن و دو کودک بودند به محلی امن منتقل شدند.

ملکی ادامه داد: ساعت 23 و 20 دقیقه شعله های آتش مهار شد و آتش نشانان پس از لکه گیری به ایستگاهها بازگشتند. علت حادثه از سوی کارشناسان در دست بررسی است.

کد خبر: 2178182

تاریخ مخابره : ۱۳۹۲/۸/۲۸ - ۱۳:۰۶

گرداوری سایت درودگران

منبع خبر : سایت مهر

 انواع دکوراسیون چوبیو انواع مصنوعات و دکوراسیون مدرن و سنتی

Wooden Welcome

درب چوبی

Images for‫دکوراسیون چوبی‬

ساخت منبر

میز و صندلی

رحل قران

صنایع چوب

طراحی و اجرا انواع کف پله چوب راش و بلوط

پله ( دست انداز پله ) با بدنه چوبی و هندریل چوب راش و روسی و نرده چوب راش و روسی بر روی پله های فلزی

ایده های طراحی دکوراسیون چوبی

درب چوبی

Images for‫دکوراسیون چوبی‬

-طراحی – دکوراسیون – چوبی و سنتی ، گره چینی با چوب فلز ، شیشه رنگی ، ارسی سازی

هنر سنتی ایرانیان باستان

دکوراسیون چوبی چوب ، تزئین دیوار، دیوار چوبی ، دکوراسیون ،

طراحی دکوراسیون داخلی ، سیستم های آشپزخانه ، طراحی و اجرا

گرمابه مهدیخانی ( اثار باستانی )

ایده هایی بسیار زیبا برای دوستداران هنر ، هنر دوستان و طراحان دکوراسیون چوبی

photo decoration

آلاچیق ، محوطه سازی ، پرگولا ،

طراحی وساخت انواع درب های ورودی آپارتمان

طراحی و اجرا دکوراسیون چوبی منزل

معرق و منبت چوبی ، چوب معرق ، لوازم و ابزار منبت و معرق

چوب چنار ، عناب ، گلابی ، و..

نقوش گره چینی با چوب ، فلز و شیشه رنگی

دکوراسیون چوبی طراحی دکوراسیون چوبی , ایده دکوراسیون چوبی

ایده های طراحی دکوراسیون , دکوراسیون درب های چوبی

دکوراسیون ورودی خانه , پله و نرده های چوبی

دکوراسیون چوبی - دکوراسیون چوبی

قرنیز,لوستر

ستون چوبی

ساخت دکوراسیون قدیمی چوبی

پوشش ستون به وسیله ی چوب ، دیوار کوب تمام چوب کاج روسیه

چوب نراد ، چوب راش ، چوب ملچ ، چوب فنلاندی ،

تغییر دکوراسیون چوبی

دکوراسیون داخلی و خارجی بوسیله چوب ، پی وی سی ، نئوپان ، ام دی اف ، الوار ، تنه و شاخه درختان ( روستیک )

ایده هایی بسیار لوکس از دکوراسیونچوبیحال و پذیرایی

woodendecoration

Photo Gallery Building

عکس دکوراسیون

گالری تصاویر و عکسدکوراسیونچوبی , دکوراسیونبا دیوارهای چوبی

دکوراسیونمدرن چوبی , چیدمان و دکوراسیوندیوارها , کارکردن با چوب

photo decoration

پله ( دست انداز پله ) با بدنه چوبی و هندریل چوب راش و روسی و نرده چوب راش و روسی بر روی پله های فلزی

نسل جدید پارتیشن دوجداره

تولید کننده پارتیشن های اداری مدرن

دکوراسیون مدرن منزل با دیوار های چوبی زیبا

ساخت کمد و جالباسی چوبی با طرح ها و یراق الات قدیمه ، تمام چوب

صد ها طراح و عکس از دکوراسیون چوبی جدید – جدیدترین اخبار صنایع چوب ایران زمین

دکوراسیون مدرن منزل با دیوار های چوبی زیبا لمبه کوبی ، دیوارکوبی ، چوب ،

گره توپر

طراحی دکوراسیون , ایده دکوراسیون چوبی . طراحی دکوراسیون , ایده دکوراسیون چوبی .

گالری عکس ساختمان ، عکس و تصاویر از دکوراسیون و نمای خارجی خانه های قدیمی

کوبه

interior decoration

گالری عکس ساختمان دکوراسیون داخلی عکس دکوراسیون چوبی ، عکس درب های قدیمی

گل میخ ، کلون ، یراق الات درب های چوبی قدیمی

طراحی و ساخت انواع چهار چوب چهار چوب

چوب ، تخته سه لایی ، فیبر ، نئوپان

interior decoration

طراحی ، اجرا دکوراسیون روستیک چوبی میز صندلی ، میز بار

Rustic wooden

فتوعکس دکوراسیون چوبی ، گالری عکس درودگری

دکوراسیون چوبی حال و پذیرایی

تعمیر درب ها بدون آسیب رساندن به چهار چوب وسنگ نماها

تولید انواع چهار چوب فلزی در طرح و شکل های مختلف

نمای چوب در ایران طرح چوب

انجام کلیه امور چوب و MDF (ام دی اف)

معرق با روکش چوب و چوبهای رنگی مانند گردو به رنگ گردویی ، افرا با رنگ روشن مانند نخودی یا کرم ،

سنجد

اقاقیاچوب و پوست بسیار زیبایی دارد

عناب

نارنج

نمدار

بید

توسکا

راش

چنار

انواع طرح معرق

صنایع چوب

طراحی و اجرا انواع کف پله چوب راش و بلوط

پوشش زیر سقف در نمای داخلی لمبه چوب روس با طراحی جدید ترین متد روز

کوبه

کلون و کلید درب چوبی قدیمی

درب چوبی

دریل چوبی ، ابزار اتش روشن کردن

چپق چوبی

درب قدیمی با قفل قدیمی ایرانی

جا کلیدی ، قاب اینه ،

یراق الات طرح قدیم

کوزه های رنگ شده به رنگ مسی و زنگاری

تابلو های چوبی از قران کریم ، هنر اسلامی

تنور سنتی نان تافتون

طرح مشبک قاب توپر

کابینت آشپزخانه

گره توپر

طراحی دکوراسیون داخلی ، دکوراسیون سنتی ، دکوراتیو داخلی

سیستم های آشپزخانه

دکوراسیون طراحی منزل

چوبهای ترمووود

چوب ترمو

دریل دستی نجاری

محوطه و پرگولار زیبا

صندلی چوبی

صندلی چوبی راحتی

نقش خورشید بر روی اکثر درب های چوبی به وضوح نمایان است .

در کتابی خواندم که ایرانیان خورشید را نشانه برکت میدانند و نماد ان را بر روی دکور و نمای خانه خود کنده کاری کرده اند تا این برکت شامل حالشان شود .

دکوراسیون ویلا باغ محوطه سازی آلاچیق منزل کافی شاپ رستوران ، رستوران سنتی

درب و یراق قدیمی

درب گره چینی با شیشه رنگی قدیمی

منبت کاری و کنده کاری روی چوب

دکوراتیو

طراحان

رنگ

پارکت ، پرده ، کرکره ، رنگ ، چوب

فلاور باکس ، گلدان چوبی ، ضروف چوبی 100 % ضد آب

درب چوبی کنده کاری شده

دریل دستی درودگری

درب قدیمی چوبی

درب قدیمی

چوب pine سوزنی برگ مانند کاج ، چوبی نرم با قابلیت اکوستیک بالاتر نسبت به چوبهای دیگر

حراج چوب و مصنوعات چوبی ، باور نکردنی به مناسبت افتتاح کارگاه در سایت درودگران ، شهرک صنعتی خاوران

یک تابلو به شکل درب های قدیمی با چوب و شمسه و شیشه رنگی

درب چوبی

درب قدیمی

دریل دستی قدیمی

چوب dek کف ، چوب درختان پهن برگ ، بسیار محکم و سخت

فرفورژه

تخت خواب

مبل راحتی

مبل و صندلی چوبی

کاناپه ، تخت باغی ، مبل سه نفره چوبی

میز کامپیوتر قدیمی

میز چوبی

میز و صندلی چوبی

میز تحریر چوبی

فروشگاه مبلمان اداری

مبلمان اداری رایانه

کمد ، بوفه میز نمای شومینه چوبی

طراحی داخلی

فتوعکس

سقف چوب روسی

برش و حکاکی لیزری

طرح و اجرای دکوراسیون

دراور چوبی

کمد چوبی

طبقه کوبی با نئوپان ، ام دی اف ، چوب

دکوراسیون چوبی

دکوراسیون طراحی منزل

چوبهای ترمووود

چوب ترمو

دکوراسیون زیبای حال و پذیرایی با کتابخانه

طاقچه چوبی

میز پذیرایی

دکوراسیون چوبی

بوفه چوبی

دکور چوبی

سفره خانه سنتی

درب قدیمی

قاب و فریم چوبی روستیک ، سند بلاست چوب

درب قدیمی چوبی

درب قدیمی در تهران

قفل قدیمی

گره چینی چوبی ، پارتیشن

کابینت آشپزخانه

درب فلزی قدیمی

Farbod Heydar

منبع وبسایت صنایع چوب و هنر ایران زمین

کلمات مرتبط : با صنایع چوب و درودگری

نما ، نمای چوب ، چوب اصلاح شده ، Mdf، cnc، لیزر ، درب تمام چوب ، کابینت ، کابینت آشپزخانه چوبی ، کابینت اشپزخانه pvc ، کابینت آشپزخانه ام دی اف ، دکوراسیون داخلی دکوراسیون برش لیزری نمای ساختمان سی ان سی چوب نما دستگاه لیزر پارکت درب چوبی برش چوب ام دی اف

Girih tiles

گره چینی

هنر گره چینی فقط در معماری رواج ندارد و یکی از زیرشاخه‌های صنایع چوب نیز می‌باشد .

صندوقچه چوبی

گِرِه‌چینی یکی از شاخه‌های هنر معماری و کاشی کاری سنتی است که اساتید این هنر از کنار هم چیدن آلات و لغات مختلف بر اساس طرح مدنظر خود با استفاده از کاشی، آجر و یا سایر مواد نقش‌های هندسی تزئینی درست می‌کنند.

انواع صندوقچه قدیمی ، داخل مخمل با یراق الات قدیمی

هنر گره چینی هنری زیبا و اصیل است .

نگاهي به هنر گره چيني .

گلدان چوبی

گره چینی، مشبک، قواره بری

یراق الات قدیمی

دستگیره برنج

دستگیره

صنایع دستی ایران زمین

گره چینی - فن و هنر ایران زمین

گره چینی

گره چینی گره , چینی , هنر چوب

گره چینی و گره سازی و کاربرد نقوش گره دار در بناهای ایرانی قدمت کهنی دارد و نمونه آثاری از این هنر حتی از دوره ی آل بویه باقی مانده است .

گره چینی ، رسم گره ، گره سازی. هنری قدیمی در زمان صفویه .

مراحل و جزئیات ساخت گره چینی – سونا

گل میخ های پرسی

گره چینی ، رسم گره ، گره سازی. هنری قدیمی در زمان صفویه ، اکنون ، در حال انقراض

یراق الات قدیمی ، یک جفت کوبه ، یراق الات ریز جهت لولا کوبی

هنرمند گره چینی

- از سال‌های دور چوب‌های گره خورده بر در و پنجره خانه‌های قدیمی و بناهای مذهبی قزوین تجلی‌گاه هنر، رویش و وحدت در فرهنگ اصیل اسلامی بوده .

گره چینی و مشبک سازی ابوئی - معرفی یکی از محدود کارگاههای گرهچینی ، فن و هنر ایرانیان

گره چینی، مشبک، قواره بری‬‎

درباره پنجره و درب های ارسی و گره چینی ... بر هنرهای چون گره سازی، قواره بری، پارچه بری، مشبک، درودگری، شیشه بری و غیره است که هر کدام نا گفته های فراوان دارند.

معرق، گره چینی، مشبک، قواره بری

گلدان چوبی ، ضد آّب .

آثاری خلق کنید که هر کدام به عنوان هنریمجزا مورد توجه قرار گیرد مانند "

منبت، خاتم، معرق، گره چینی، مشبک، قواره بری

طرح گره با شیشه الوان. طرح اسلیمی با شیشه الوان (قواره بری). طرح گره توخالی (گره چینی مشبک بدون شیشه). طرح گره توپر (آلت و لقط). طرح منبت (کنده کاری روی

گره چینی پنجرهچوبی ( ارسی سازی )

صنایع دستی

خاتم کاری خراطی ساخت سازهای چوبی سنتی سوخت روی چوب قواره بری

درباره پنجره و درب های ارسی و گره چینی - فن و هنر ایران زمین

درباره پنجره و درب های ارسی و گره چینی ... بر هنرهای چون گره سازی، قواره بری، پارچه بری، مشبک، درودگری، شیشه بری و غیره است که هر کدام نا گفته های فراوان دارند.

سابقه گره چینی و مشبک در ایران

گره شمسه

پشت حصیر

ستون چوبی

مشبک

صنایع چوب و هنر ایران زمین

گره چینی

گروه فن و هنر ایران زمین

منبع : نشریه هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی شماره 50 تابستان 1391

شاه گره ، مقایسه نظم شبه تناوبی شاه گره با ساختار شبه بلوری سیلیکون

چکیده

تزئینات در هنرهای اسلامیبه طور کلی به سه قسم گیاهی، هندسی و کتیب های قابل تقسیم است.

تزئینات هندسی را در ایران گره چینی یا گره سازی می نامند. در این مقاله به بررسی، کشف و توصیف ساختار هندسی گره چینی و مقایسه نظم موجود در آن با نظم موجود در ساختار های طبیعی بر مبنای روش تحقیق توصیفی پرداخته شده است و این فرضیه را مطرح می سازد که علت تشابه میان برخی اجزای معماری سنتیبا بعضی ساختارهای طبیعی ، تقلید عینی از طبیعت نیست ، بلکه رجوع و وقوف معماران سنتی به قدر و هندسه و اصولی است که مبنای شکل گیری مخلوقات عالم نیز می باشند.

به جهت اثبات فرضیه تحقیق ابتدا به بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق پرداخته شده و در این راستا تاریخچه گره چینی ، انواع گره چینی و روش های ترسیم گره و شیوه های گسترش هندسی گره چینی را مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت نیز به مقایسه نظم شبه تناوبی موجود در گره های خود متشابه ( شاه گره ) با نظم شبه تناوبی شبه بلور ها پرداخته شده است .

و در این مقایسه ، نمونه موردی گره های خود متشابه، شاه گرهایوان غربی مسجد جامع اصفهان و نمونه موردی شبه بلور ها، ساختار شبه بلور عنصر سیلیکون در نظر گرفته شده است.

گره چینی مسجد عتیق اصفهان  شاه گره - گره چینی

www.woodash.ir

مسجد جامع اصفهان

نویسنده: 

 دکتر عبدالله جبل عاملی و مهندس لیلا پهلوان زاده

 مسجد جامع اصفهان در سی و ششمین اجلاس جهانی یونسکو که در شهر سن پترزبورگ روسیه برگزار شد، در فهرست میراث جهانی ثبت شد. مسجد جامع عتیق اصفهان که یکی از مهم‌ترین آثار معماری ایرانی به شمار می‌رود گنجینه‌ای از هنرهای معماری ایرانی دوره‌های مختلف تاریخی از دیلمیان، سلجوقیان، آق قویونلوها، و ایلخانی تا صفوی، و قاجاری را دربرمی گیرد. به سخن دیگر مسجد جامع اصفهان، تجربیات معماری هزار سالۀ مسجدسازی به‌ویژه خلق طرح مسجد ایرانی را در بردارد و به همین لحاظ می‌توان بسیاری از سبک‌های تاریخ معماری ایران و کشورهای همسایه را در آن شناسایی نمود.

 مسجد جامع عتیق اصفهان که یکی از مهم‌ترین آثار معماری ایرانی به شمار می‌رود گنجینه‌ای از هنرهای معماری ایرانی دوره‌های مختلف تاریخی از دیلمیان، سلجوقیان، آق قویونلوها، و ایلخانی تا صفوی، و قاجاری را دربرمی گیرد. به سخن دیگر مسجد جامع اصفهان، تجربیات معماری هزار سالۀ مسجدسازی به‌ویژه خلق طرح مسجد ایرانی را در بردارد و به همین لحاظ می‌توان بسیاری از سبک‌های تاریخ معماری ایران و کشورهای همسایه را در آن شناسایی نمود.

این مسجد همچنین دارای ارزش‌های سازه‌ای و ساختاری، تزئینی و اسنادی بسیار است که از دید کارشناسان یونسکو دور نماند و کمک کرد تا امسجد جامع به جایگاهی که شایسته آن بود دست یابد. ثبت این مجد یگانه در فهرست میراث جهانی فرصتی درخشان در اختیر ایران و اصفهان قرار می‌دهد تا همراه با مردم ایران و به ویژه شهر اصفهان همه دوستداران میراث فرهنگی از سراسر حهان نسبت به حفظ، مرمت و مراقبت این اثر و معرفی ارزش‌های آن به گردشگران همگام شوند.

در اینجا ضمن تبریک این خبر خوش به همه دوستداران میراث فرهنگی، شایسته است یادی داشته باشیم از همه اعضای پایگاه ثبت جهانی مسجد جامع، که امروز  نتیچه تلاش‌های شبانه روزی آنها به ثمر نسشت اما به خاطر کج سلیقگی و بی مهری مدیریت فعلی میراث فرهنگی اصفهان، جای آنها امروز در این پایگاه خالی است. برای آشنایی بیشتر با مسچد جامع عتیق و ارزش‌های معماری آن و روند شکل‌گیری پرونده ثبت آن نوشتاری از دو کارشناس برجسته شهرمان که سهم مهمی در مطالعات و تشکیل پرونده، و ساماندهی مسجد برای ثبت داشتند، در ادامه تقدیم می‌شود:

معرفی مسجد جامع اصفهان و ارزش‌های برجسته جهانی آن
 

در راستای آماده سازی پرونده نامزدی آن در فهرست آثار جهانی
دکتر عبدالله جبل عاملی* و مهندس لیلا پهلوان زاده**

« مسجد جامع اصفهان، با عظمت خاموش، جدی و اسرارآمیزش

یکی از زیباترین آثار معماری جهان است

( پروفسور آرتور اپهام پوپ (

مقدمه :

از زمره اقدامات مهم صورت پذیرفته توسط اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در دو سال گذشته می توان از انجام پروژه هایی بسیار مهم همچون ثبت جهانی باغ چهلستون و باغ فین کاشان ، کاوش های گسترده در تپه اشرف، ارسال پرونده نامزدی مسجد جامع جهت ثبت در فهرست میراث جهانی و ... اشاره نمود که در این نوشتار برآنیم به شرح چگونگی انجام یکی از آن ها یعنی مسجد جامع اصفهان بپردازیم.

البته لازم به ذکر است به دلیل آشنایی هرچه بیشتر خوانندگان با اهمیت و عظمت این بنای تاریخی ، پیش از ورود به مبحث ثبت جهانی به طور خلاصه به توضیحاتی در خصوص این بنا خواهیم پرداخت:

چگونگی شکل گیری شهر و مسجد جامع اصفهان :

مقدمه :
از آنجایی که تولد مسجد جامع اصفهان از قرن دوم هجری و رشد و تغییرات متوالی آن همواره با شکل‌گیری هستۀ اوّلیه شهر اسلامی اصفهان و توسعۀ فیزیکی آن در رابطه با تحولات اجتماعی بوده است، لازم به ‌نظر می‌رسد در ابتدا مقدمه‌ای در معرفی شهر اصفهان که بزرگترین مسجد جامع ایران در آن قرار گرفته بیان شود. اصفهان امروزه به شهری اطلاق می‌شود که در تاریخ معماری و شهرسازی از زمره مهمترین شهرهای اسلامی محسوب می‌گردد. در دوران قبل از اسلام شهر وسیعی به نام اصفهان در منطقه وجود نداشته است.

بنابر شواهد و اسناد تاریخی «سپاهان» مجموعه‌ای از روستاهای کوچک و بزرگ بوده که به دلیل آب پربرکت زاینده‌رود و زمینهای حاصلخیز اطراف رودخانه، انگیزۀ ایجاد مراکز اقامتی و زیستگاهی وجود داشته است. یکی از این مراکز به نام «یاوان» روستایی در مرکز آن مجموعه بوده که مسجد جامع اولیه در کنار آن ساخته شده است. از دیر زمان جهت بهره‌برداری از آب زاینده‌رود با ایجاد مادی‌هایی از بالادست رودخانه آب را در سطح وسیعی قابل بهره‌برداری می‌نموده‌اند و جالب آنکه یکی از این جریانهای آب از محلی می‌گذشته که مسجد جامع اوّلیه بر روی آن قسمت ساخته شده و تا مدت‌ها در داخل حیاط مسجد این نهر آب قابل استفاده بوده است. هم‌اکنون نیز بخشی از کف‌سازی حیاط مسجد بر روی این نهر اجرا شده است.

شاخص تولد شهر اصفهان اسلامی با ظهور دین اسلام در ایران همراه بوده است، فرهنگ اسلامی و تأثیرات سنت‌های دیرین الهام‌بخش معماری ایران گردیده و مردم اصفهان نیز به تأسی از آن، خالق آثار معماری گرانبهایی شده‌اند.

در اواسط قرن دوّم هجری (قرن هشتم میلادی) مسجدی در اصفهان احداث می‌گردد که مورخین از آن یاد نموده‌اند. این بنای اوّلیه مسجد کمتر از یک قرن بعد از ساختن آن تخریب شده و در جای آن مسجد دیگری با ابعاد وسیع‌تر ساخته می‌شود، ولی آثار مسجد اوّلیه در زیر سطح مسجد فعلی مدفون شده و در کاوش‌های باستان‌شناسی که در محل مسجد انجام گرفته قسمت‌هایی از دیوار قبله و تزیینات گچبری محراب آن به‌دست آمده است.

در نیمه اوّل قرن سوم (قرن نهم میلادی) اتفاق دیگری در شهر اصفهان به‌وقوع می‌پیوندد و آن این بوده است که با توسعۀ شهر و ازدیاد جمعیت، مسجد قبلی گنجایش کافی نداشته است و به همین جهت با اهدای کمک‌های مالی و جمع‌آوری اعانات، خانه‌های اطراف را خریداری نموده و مسجد بزرگتر و وسیعتری را به سبک شبستانی احداث می‌نمایند.

شهر اصفهان در قرن چهارم هجری (قرن دهم میلادی) مرکز حکومت آل‌بویه از حکمرانان ملی قرار گرفت. آنان به احیای بعضی از آداب و سنن گذشتگان پرداختند و به عمران و آبادی شهر توجه خاصی داشتند . هنرمندان و معماران خوش‌ذوق و دانشمندان نامی در این شهر تربیت شدند. برگرداگرد شهر حصار دفاعی ایجاد نمودند و در داخل شهر بناها و عمارات زیبا به‌وجود آوردند. از جمله الحاقات جدید، در مسجد جامع باقی‌مانده از قرن سوم و ایجاد مسجد جامع جدید به‌نام مسجد جورجیر بود که فقط سردرِ آن مسجد باقی‌مانده است.

از اواسط قرن پنجم هجری (قرن یازده میلادی) ترکان سلجوقی ایران را تسخیر نموده و مرکز حکومت خود را در اصفهان مستقر ساختند. نظام‌الملک وزیر سیاستمدار و دانشمند ملکشاه سلجوقی آثار عظیم و جاودانه‌ای در اصفهان به‌وجود آورد، از جمله تغییرات بنیادی در فضاهای مسجد جامع قبلی با ایجاد گنبدهای وسیع و ایوان‌های رفیع و مزین بود، آنچنان که هنوز هم بعد از حدود هزار سال از آن دوره هیأت اصلی مسجد جامع بازتابی است از تغییرات دوره سلجوقی.

قرن هفتم و هشتم (سیزدهم و چهاردهم میلادی) دورة استیلای ایلخانان مغول در ایران است و از آن دوره آثار هنری قابل ملاحظه‌ای در سراسر ایران ایجاد شده بود و در شهر اصفهان نمونه‌هایی مانند محراب معروف به اولجایتو (مورخ 710 هجری) در مسجد جامع اصفهان و مناره‌های زیبا و بناهای موزون باقی‌مانده است.

قرن هشتم و نیمۀ اول قرن نهم (پانزدهم میلادی) دورۀ حکومت تیمور و جانشینان او در ایران بوده است. آغاز دورۀ تیمور در اصفهان با قتل و غارت همراه بود، ولی پس از نیم قرن جانشینان تیمور به امور آبادانی و عمران کشور پرداختند، آنچنان که در اصفهان مبادرت به ساختن قصرهای متعدد نموده و در مسجد جامع نیز الحاقات جدید اعمال نموده‌اند.

قرن دهم هجری (شانزدهم میلادی) تا قرن دوازدهم دورۀ حکومت صفویان است در آغاز قرن یازدهم هجری (هفدهم میلادی) شاه عباس اصفهان را به پایتختی برگزید و در مدت زمانی نه چندان طولانی شهر را به اعتبار و شهرت جهانی رسانید. در این مدت علاوه بر گسترش شهر و ایجاد محلات جدید و احداث خیابانها، میدان‌ها و ساختمانها و کاخ‌ها و گردشگاهها ـ که همۀ جهانگردان خارجی که در آن زمان از اصفهان بازدید نموده‌اند در ذکر زیبایی‌های بی‌نظیر آن کتاب‌ها نوشته‌اند ـ در مسجد جامع اصفهان نیز اقدامات و تغییرات قابل ملاحظه‌ای به‌وجود آورده‌اند.

از نیمۀ قرن دوازدهم هجری (هجدهم میلادی) پس از فروپاشی حکومت صفویان و روی کار آمدن سلسلۀ قاجار تا ظهور تحولات صنعتی از اهمیت شهر اصفهان به تدریج کاسته شد و بیشتر آثار و بناهای دورۀ صفوی به‌علت انتقال پایتخت به تهران متروکه و به تدریج تخریب گردید. ولی مسجد جامع اصفهان به‌عنوان مرکز عمدۀ برگزاری مراسم مذهبی و تجمع روزمرۀ اقشار مختلف مردم، همواره توسط مردم مورد مراقبت و مواظبت قرار داشته و هر نسل سعی نموده تا این مجموعۀ گرانبهای مذهبی ـ فرهنگی را حفظ نموده و به آیندگان تحویل دهد.

دوره‌های مختلف توسعه مسجد:

1ـ دورۀ اول ( بنای اولیه یا احداث مسجد ( قرن دوم هجری – قرن هشتم میلادی)) :

مسجد جامع اصفهان در محل فعلی آن در سال 156 هجری (772 میلادی) با وسعتی متناسب با جمعیت شهر و نیاز آن منتهی‌الیه شمال غربی میدان مرکزی شهر بنا گردید. این مرحله از مسجد بعداً تخریب می‌گردد و که نشانه‌های‌آن در حفاری‌های باستان‌شناسی به‌دست آمده است.

2ـ دورۀ دوم( نوسازی و توسعه مسجد جدید ( قرن سوم هجری – قرن نهم میلادی)):

گسترش شهر اصفهان در قرن سوّم هجری (نهم میلادی) مسجد وسیعتری را می‌طلبید. بدین ترتیب در سال 226 هـ (840 میلادی) در زمان خلافت‌المعتصم عباسی، مسجد جامع شهر به دومین مرحلۀ تحول اساسی خود پا می‌گذارد. مسجد اولیه که دارای ابعاد محدودی بوده تخریب شده و بر روی آن مسجدی عظیم با وسعت چندین برابر مسجد اولیه (حدود یک هکتار) پس از اصلاح جهت قبله بر پا می‌شود.

معماری مسجد به شیوۀ معماری متداول و همزمان در سایر شهرهای اسلامی خصوصاً مسجدالمتوکل در سامره بوده است. به این ترتیب که صحن مرکزی وسیع با شبستان‌های ستون‌دار در اطراف آن با پوشش چوبی احداث می‌گردد. فضاهای سرپوشیدۀ اطراف حیاط که به آن سبک شبستانی اطلاق می‌گردد، در جبهۀ جنوبی به طرف قبله دارای شش دهانه و در شمال چهار دهانه و در شرق و غرب دو دهانه بوده است. دیوار خشتی قطور و مرتفعی مسجد را احاطه می‌کرده و نمای خارجی آن به‌صورت جرز و دهانه با اندود کاهگل متمایل به رنگ قرمز تزیین شده بوده است. بخش‌هایی از این دیوار در چند نقطه از مسجد فعلی باقی‌مانده و قابل شناسایی است.

3ـ دورۀ سوم ( الحاقات دوره آل بویه ( قرن چهارم هجری – قرن دهم میلادی)):

توسعۀ مسجد در قرن چهارم هجری (دهم میلادی) با روی کار آمدن آل‌بویه یا دیلمیان سلسه‌های ایرانی منطقۀ شمال کشور همراه بوده است. این حکومت اصفهان را به‌عنوان یکی از مراکز عمدۀ فرمانروایی خود انتخاب می‌کند و عملاً مسجد جامع دور از این تحولات باقی نمی‌ماند. در این مرحله، علاوه بر ایجاد یک مسجد جدید به‌نام جورجیر که فقط سردرِ زیبای آن (در شمال مسجد حکیم) باقی‌مانده، در وضعیت موجود مسجد جامع نیز دخالت‌هایی انجام می‌گیرد.

با اجرای یک دهانه در اطراف حیاط موجود بر سطح فضای سرپوشیده قبلی افزوده می‌شود و در اجرای آن ضمن محترم شمردن هماهنگی و ارتفاع دهانه‌های موجود، ساختمان الحاقی را با ستونهای ترکیبی با نوعی آجر پخته و نقوش هندسی احداث می‌کنند، به‌طوری ‌که نمای زیبایی در داخل مسجد به‌وجود می‌آید. گرچه این اقدام در مراحل بعدی با جرزهای جدید پوشیده می‌شود، ولی آنچه در پی‌گردی‌ها و مطالعات فیزیکی مسجد به‌دست آمده حاکی از آن است که ستونهای آل‌بویه در مسجد جامع سیمایی بسیار زیبا و موزون داشته است.

4ـ دورۀ چهارم( اقدامات دوره سلجوقی (دوره اول) ( قرن پنجم و ششم هجری – قرن یازدهم و دوازدهم میلادی)):

مسجد جامع اصفهان بزرگترین تغییر را از ‌نظر تظاهر کالبد داخلی و خارجی در قرن پنجم و ششم هجری (11 و 12 میلادی) در زمان سلجوقیان به خود دیده است. مهمترین تحول در معماری دورة اسلامی ایران در این مرحلۀ تاریخی به‌وجود آمده است.

تغییر طرح فضاهای ستون‌دار شبستانی به مساجد چهار ایوانی (که در ابتدا ویژۀ بناهای ایران‌زمین بوده) در دورۀ سلجوقیان از مسجد جامع اصفهان آغاز شده است. با ساختن گنبد نظام‌الملک در جنوب و گنبد تاج‌الملک در شمال مسجد و ایجاد چهار ایوان بر روی محورهای اصلی صحن مسجد، معماری قبلی آن از حالت مسجد شبستانی ساده خارج شده و به سبک چهار ایوانی تبدیل می‌گردد. از این پس مساجد چهار ایوانی یکی از خصوصیات بارز معماری مسجدسازی در ایران می‌گردد.

اصفهان در فاصله قرن هفتم هجری تا اوایل قرن دوازدهم هجری یعنی تا افول سلسله صفوی دچار نوسانات شدید اجتماعی‌ـ فرهنگی سیاسی می‌گردد و عملاً تغییراتی در مسجد جامع اصفهان به‌وجود می‌آید که عمدتاً در تغییر جنس و رنگ سطوح داخلی و نماهای اطراف مسجد جامع تظاهر می‌نماید، ولی خصلت چهار ایوانی و شکوه عناصر بر افراشته دورۀ سلجوقی همواره تعلق آن را به آن زمان تثبیت نموده است.

5ـ دورۀ پنجم( اقدامات دوره سلجوقی (دوره دوم) ( قرن پنجم و ششم هجری – قرن یازدهم و دوازدهم میلادی)):

1ـ احداث گنبد خانه ی نظام‌الملک واقع در جبهۀ جنوبی مسجد به‌صورت منفرد و آزاد در سه جبهۀ شمالی و شرقی و غربی در حدود سال 473 هجری قمری/ 1080 م) .

به‌صورتی که فضاهای سرپوشیده طرفین از ساختمان مسجد جدا بوده و فضای خارجی گنبد در سه جبهۀ شمالی و شرقی و غربی کاملاً آزاد بوده است.

2ـ احداث گنبد تاج‌الملک در جبهۀ شمالی مسجد و دقیقاً بر روی محور گنبد جنوبی با فاصله‌ای از دیوار شمالی و در آن زمان خارج از محوطۀ مسجد . گنبد تاج‌الملک مسلماً به‌صورت یک ساختمان جدا و مستقل احداث نشده، بلکه عضوی از مجموعه بناهای گستردۀ حکومتی بوده که در جهات جنوب و غرب به آن متصل بوده‌اند، ولی نماهای جنوبی و شرقی آن از ابتدا آزاده بوده است.

3ـ احداث ایوان شمالی یا صفۀ درویش، بر روی محور طولی مسجد .

4ـ احداث ایوان جنوبی یا صفۀ صاحب برای ایجاد ارتباط حیاط مسجد با گنبد نظام‌الملک و به عنوان یک سردر با عظمت در جلوی گنبد جهت ورود به فضای گنبدخانه .

5ـ‌احداث ایوان شرقی یا ایوان شاگرد در وسط ضلع شرقی حیاط مسجد .

6ـ احداث ایوان غربی یا ایوان استاد در ضلع غربی حیاط مسجد بر روی محور عرضی .

7ـ احداث کتابخانۀ دورۀ سلجوقی، در گوشه جنوب شرقی مسجد به‌صورت شبستانی ستون‌دار .

6ـ دورۀ ششم( اقدامات دوره ایلخانی ( قرن هشتم هجری – قرن چهاردهم میلادی)):

محراب معروف اولجایتو داخل فضایی در جبهۀ غربی حیاط مسجد، بر روی دیوار شمالی ایوان غربی ساخته شده است. فضای مقابل این محراب در ابتدا به‌صورت شبستانی با ستونهای مسجد قرن سوم و ردیف لبۀ حیاط با ستونهای دورۀ دیلمی بوده است ولی در فاصلۀ کمتر از نیم قرن فضای ستون‌دار جلوی محراب تخریب شده و اقدام به ایجاد یک فضای وسیع یکدست بدون مزاحمت ستونها می‌کنند .

پوشش این فضای مطلوب در جلوی محراب زیبای اولجایتو به روش طاق و تویزه اجرا شده است. اجرای این اقدام متهورانه یعنی ایجاد فضایی با دهانۀ دو برابر طاق و چشمه‌های قبلی باعث می‌شود که معماری لبۀ حیاط در کنار این فضا تغییر یابد و برای ایجاد سازه‌های باربر و مطمئن در مقابل نیروی رانش تویزه‌های جدید جرزهای لبۀ حیاط ضخیم‌تر شده و با دو طبقه طاق بر روی هم مقاومت لازم به‌وجود آید.

در نتیجه نمای داخل حیاط دچار تغییرات مهمی می‌گردد و ردیف طاق‌نماهای قبلی به دو طبقه طاق‌نما تبدیل می‌شود که وضعیت امروزی ناشی از آن تغییرات است. متعاقب این تغییر در حدود یک چهارم نمای کلی داخل حیاط معماران را برمی‌انگیزد که کلیۀ طاق‌نماهای دیگر را به تأسی از این قسمت با الحاق طاق‌نماهای دو طبقۀ جدید بر روی تمامی نماهای قبلی یک هماهنگی موزون ایجاد کنند.

7ـ دورۀ هفتم( اقدامات دوره مظفری ( قرن هشتم هجری – قرن چهاردهم میلادی)):

در پایان دورۀ ایلخانی و در زمان محمود شاه مظفری حاکم اصفهان ، اقدامات وسیعی در مسجد خصوصاً در خارج از حصار مسجد قرن سوم و در کنار خارجی بناهای سلجوقی انجام گرفت از جمله:

1ـ در جبهۀ شرقی مسجد خارج از دیوار خشتی قدیمی قرن سوم یک مدرسۀ دینی با عنوان مدرسه ی مظفری ساخته شد. این مدرسه که دارای حیاط مرکزی با حجره‌هایی در دو طرف شرقی و غربی در دو طبقه است و در جبهۀ جنوبی به‌طرف قبله ایوان و گنبدخانه‌ای با محراب احداث شده که دارای نقش دارای نقش دوگانۀ محل تدریس (مَدرس) و عبادت بوده است. در سمت مقابل آن در جبهۀ شمالی حیاط مدرسه ایوان دیگری بوده که همچون ایوان شمالی در جلو گنبدخانۀ مدرسه، رفیع و دارای تزیینات بوده است. از قسمت‌های باقیماندۀ جبهه شمالی و سطوح داخلی ایوان جنوبی کاربرد کاشیکاری معرق به‌خوبی مشخص است. فضای مزبور از زمان حکومت صفوی کاربری خود را از دست داده و حجره‌های شرقی آن به‌علت متروکه بودن تخریب شده است.

2ـ یکی دیگر از اقدامات دورۀ مظفری ایجاد یک فضای سرباز به نام مصلی جهت برگزاری نماز در محوطۀ آزاد و در پشت دیوار غربی مسجد قرن سوم بوده است . امروزه این مصلی از وضعیت اولیه خارج شده و به‌صورت شبستان زمستانی با طاق‌های مخصوص پوشیده شده، ولی در سیمای اوّلیۀ حیاط، این مصلی با دیوارهای آجری و طاق‌نماهای بلند محصور بوده و بر روی دیوار جنوبی آن محرابی ساخته شده است.

8ـ دورۀ هشتم( اقدامات دوره تیموریان ( قرن نهم هجری – قرن پانزدهم میلادی)):

در دوران حکومت تیموریان در اصفهان ، مسجد جامع همچنان اهمیت تاریخی و اجتماعی خود را حفظ نموده است. حاکمان این دورۀ سیاسی در چند قسمت از مسجد اقدام به عملیات توسعۀ فضاهای عبادی و تزیین نماهای مسجد نموده‌اند. در جبهۀ جنوب غربی شبستانی ایجاد می‌شود که عمدتاً ادامۀ شبستان موازی دیوار قبله به سمت غرب و در خارج از دیوار خشتی غربی مربوط به قرن سوم بوده ، از این جهت برای ایجاد ارتباط آن با شبستان‌های موجود دیوار خشتی را در قسمت مورد نظر کاملاً بر چیده‌اند و به‌جای آن ستونها و طاق‌نماهایی به ضخامت دیوار ساخته‌اند. تا ارتباط شبستان جدید با شبستان قبلی به راحتی انجام پذیرد و ردیف ستونهای جدید را نیز با محور ستونهای قبلی منطبق نموده‌اند تا فضای یکدست مورد نظر ایجاد گردد و صفوف نمازگزاران دچار آشفتگی نشود.

شبستان دورۀ تیموری دارای سطوح ساده و بدون تزیینات است. حتی محراب موجود آن نیز از سادگی ستون‌ها و پوشش‌های طاق و چشمه‌ها پیروی می‌کند. نمای اطراف حیاط مسجد اولیۀ دورۀ عباسی که بسیار ساده اجرا شده بود، در دورۀ آل‌بویه با الحاق یک ردیف طاق و چشمه در داخل حیاط نمای جدیدتری به‌دست می‌آورد که در یک طبقه طاق‌نما و با تزیین آجرکاری بوده است.

در دورۀ ایلخانی غرفه‌های داخلی صحن با یک نظم معماری در حدود اوسط قرن چهاردهم میلادی به دو طبقه تبدیل می‌گردد و از لبۀ پشت‌بام حدود 5/1 متر بالاتر می‌رود. این تغییرات معماری در داخل نمای مسجد در دورۀ جانشینان تیمور مرمت و با سطح کاشی و آجر (معقلی) پوشیده می‌شود و این اقدام تزیینی همچنان تاکنون بر جای مانده و اصالت خود را حفظ نموده است.

 
9ـ دورۀ نهم( اقدامات دوره صفوی ( قرن دهم ، یازدهم و دوازدهم هجری – قرن  شانزدهم ، هفدهم و هیجدهم میلادی)):

1ـ دخالت در قسمتی از شبستان تیموری: این قسمت در جنوب غربی مسجد واقع است و دیوار غربی آن همان دیوار غربی شبستان تیموری است. منظور از این عملیات ایجاد یک فضای عبادی سرپوشیده با دهانۀ وسیع و بدون حضور ستونها در داخل آن بوده است. برای این منظور چند دهانه از شبستان تیموری در قسمت غربی کاملاً برچیده می‌شود و ستونهای آن حذف می‌گردد و یک نمازخانۀ وسیع به‌جای آن ساخته می‌شود. پوشش آن به‌صورت طاق و تویزه بوده و ورودی آن از راهروی واقع در شمال آن انجام می‌گیرد.

2ـ تعمیرات فضاهای داخلی: در دورۀ صفوی نسبت به تعمیرات مسجد جامع عتیق با دقت و علاقه‌مندی برخورد شده است. خصوصاً در مورد سطوح تزیینی داخلی ایوان‌های جنوبی و غربی و شرقی. در این اقدامات کاشیکاری‌های بسیار نفیس از نوع معرق به دیوارهای هر سه ایوان الحاق می‌گردد. کتیبه‌ها و لوحه‌های متعددی با خط ثلث و نستعلیق و خط هندسی (موسوم به خط بنایی) تزیین‌کنندۀ فضاهای داخلی مسجد می‌شود. در ایوان شرقی مقرنس‌سازی دورۀ صفوی به‌جای پوشش داخلی دورۀ سلجوقی آراسته می‌شود.

3ـ‌احداث شبستان زمستانی: در اوایل دوران حکومت صفوی در جبهۀ غربی مسجد در محل مصلای دورۀ مظفری یک شبستان زمستانه ایجاد شده است. ورودی این شبستان از راهرو کنار جبهۀ جنوبی ایوان غربی است، ولی در دورهای بعدی ورودی دیگری از نمازخانه اولجایتو احتمالاً جهت ورود بانوان ایجاد کرده‌اند.

ـ دورۀ دهم ( اقدامات دوره قاجار ( قرن سیزدهم هجری – قرن هیجدهم میلادی)):

در دوران حکومت قاجار به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی ـ سیاسی در ایران بناهای عمومی قابل توجهی در مقایسه با دوران‌های قبلی ایجاد نگردید و در مسجد جامع اصفهان نیز فقط چند اقدام مرمتی در داخل مسجد و حواشی آن انجام گرفته است. در یکی از ورودی‌های شرقی مسجد که فعلاً ورودی اصلی محسوب می‌گردد، مرمت‌های مربوط به زمان فتحعلی‌شاه قاجار اعمال شده است و دارای کتیبه‌ای با تاریخ 1218 هجری 1803 میلادی است.

از اقدامات دیگر دورۀ قاجار ایجاد سکوی آجری به ارتفاع حدود نیم متر از کف سنگفرش موجود برای برگزاری نمازهای مغرب و عشاء در فصل تابستان در مرکز حیاط است. همچنین مرمت و توسعۀ مقبرۀ مرحوم علامه مجلسی واقع در گوشۀ شمال غربی مسجد از اقدامات این دوره است. این مکان به علت ارزش‌های والای علمی و روحانی آن علامۀ بزرگوار از زمان صفوی تاکنون مورد احترام و زیارتگاه مردم اصفهان است. ساختمان این آرامگاه در دورۀ صفوی ایجاد شده و در دورۀ قاجار با ایجاد حیاط و غرفه‌های زایران گسترش یافته و با کاشیکاری نماهای خارجی تزیین شده همچنین نقاشی‌های داخلی زیارتگاه در دورۀ قاجار تجدید شده است.

ارزش‌های معماری مسجد جامع :

مسجد جامع اصفهان، تجربیات معماری هزار سالۀ مسجدسازی به‌ویژه خلق طرح مسجد ایرانی را در بردارد و به همین لحاظ می‌توان بسیاری از سبک‌های تاریخ معماری ایران و کشورهای همسایه را در آن شناسایی نمود. ایجاد انواع جرزهای آجری تزیین شده با نقوش هندسی، ستونهای آجری با مقاطع مختلف از جمله فرم‌های دوبخشی و سه‌بخشی و چهاربخشی که از ترکیب دایره‌ها به‌دست می‌آید، طاق و چشمه‌های پوششی در انواع روشهای اجرایی، ایوان‌های چهارگانه با تزیینات متفاوت در هر کدام، گنبدهای عظیم با روشهای ابداعی به‌صورت دو پوستۀ پیوسته، نماهای موزون و تزیین شده در اطراف حیاط، سردر‌های ده‌گانه که هر کدام به معبری در اطراف مسجد گشوده می‌شود؛

همۀ این آثار در ترکیب نهایی مجموعۀ بی‌نظیری را تشکیل می‌دهد که می‌توان به آن تاریخ پیوسته و دایرة‌المعارف معماری ایران و برخی دیگر نقاط به‌ویژه آسیای میانه اطلاق نمود. از آن گذشته با تحولاتی که در قرن پنجم هجری (یازدهم میلادی) در آن به‌وجود آمد مسجد شبستانی قبلی به مسجد چهار ایوانی تبدیل گردید و این شیوۀ جدید نام طرح مسجد ایرانی را در مقایسه با طرح شبستانی (معطوف به فرهنگ عربی) اتخاذ نمود و از آن دوره بیشتر مساجد جامع شهرهای بزرگ ایران با همین سبک چهار ایوانی ساخته شدند و حتی در بعضی از مساجد موجود از قبل نیز تغییراتی ایجاد نمودند تا به مسجد چهار ایوانه تبدیل گردد.

این الگو به سرزمین‌های مسلمان‌نشین خارج از ایران نیز تسری پیدا نمود. بنابراین عمده‌ترین ارزش معماری مسجد جامع اصفهان آن است که نقش الگوی پیش‌آهنگ را در تاریخ معماری مشرق‌زمین ایفا نموده است. این طرح به‌عنوان طرح مسجد ایرانی خلق منحصر به‌فردی در میان مساجد جامع جهانی است که بعداً الگوی ایجاد مساجد دیگر در ایران و آسیای میانه می‌گردد.
 

ارزش‌های سازه‌ای و ساختاری مسجدجامع :

 مهمترین اصل شناخته شده در معماری خلق فضاهای داخلی است و مهمترین فضای داخلی مسجد محوطۀ روبه‌روی محراب (مقصوره) است. طراحی فضا در مسجد دارای اهمیت خاصی است، ولی هم‌طراز با این اصل اهمیت ساختارهای سازه‌ای و فنی اجرایی است.

گنبدخانه در مسجد جامع باشکوه‌ترین قسمت مسجد است که در تحولات قرن پنجم هجری (یازدهم میلادی) فضاهای شبستانی با ستونهای متعدد آن در مقابل محراب، به فضای یکدست و گشاده‌ای تبدیل گردیده است. البته ساخت گنبد از دوران ماقبل اسلام در ایران تجربه شده بود، ولی فنون به‌کار رفته در گنبدهای عظیم مسجد جامع اصفهان، دارای مشخصات معماری دورۀ اسلامی ایران است.

ایجاد اسکلت باربر در این گنبدها که ما آن را گنبدهای ترکینه (چند تَرک) می‌نامیم (Rlbs) از فنونی است که مهندسان و معماران ایرانیاجرای آن را با آجر ابداع نموده و امکان ساختن صدها نوع گنبد را به‌وجود آورده‌اند. خلق این نوع سازۀ خاص گنبدی برای نخستین‌بار در مسجد جامع اصفهان صورت می‌گیرد.

نمای بام مسجد جامع عتیق

 تبدیل مقطع چهارگوش و مربع شکل به فرم دایره از طریق مراحل متوالی گوشه‌سازییعنی تبدیل چهارضلعی به هشت ضلعی و سپس به شانزده و سی‌و‌دو ضلعی و نهایتاً دایره، محلی که استوانۀ گلوی گنبد بر آن قرار می‌گیرد؛ از ویژگی‌های فنی بی‌نظیری است که ایجاد آن به مسجد جامع اصفهان برمی‌گردد.

تَرکینه‌ها با فرم‌های زیبای خاگی (تخم‌مرغی) ابتدا بر روی استوانۀ گنبد ساخته شده و سپس با دو پوستۀ پوششی، یکی در خارج که تَرکبندی را می‌پوشاند و دیگری پوستۀ داخلی که در گنبد نمازخانه در فاصله بین ترک‌ها قرار می‌گیرد، تا آن اسکلت باربر را در زیر گنبد نشان دهد اجرا می‌گردد و یا به سبک پوششی ترکبندی در گنبد شمالی تاج‌الملک که اسکلت باربر دیده نمی‌شود و پوستۀ پوششی داخلی با تزیینات نقوش هندسی احداث گردیده است؛ به این سبک گنبدسازی دو پوستۀ پیوسته اطلاق می‌گردد.

ایجاد عناصر باربر عمودی متناسب با محل ساخت و میزان فشار حاصله از وزن انواع پوشش‌ها طراحی شده است. در گنبد نظام‌الملک ـ نمازخانۀ اصلی ـ از ستونهای چهاربخشی که از ترکیب چهار دایره تشکیل شده استفاده شده است. در گنبد شمالی ـ تاج‌الملک ـ از جرزهای مکعبی شکل با نرم‌سازی گوشه‌ها و ایجاد تنوع در مقاطع آنها عناصر باربر ساخته شده در اکثر فضاهای شبستانی از ستونهای استوانه‌ای شکل با سرستونهای مکعبی استفاده شده است. پوشش‌های طاق و چشمه دارای تنوع بی‌نظیری است. در مسجد جامع اصفهان حدود 470 دهانۀ پوششی با بیش از پنجاه روش ساخت اجرا شده است. این تنوع پوشش‌های طاق و چشمه در مساجد جامع جهان استثنایی است.

ارزش‌های تزئینی مسجد جامع:

 در مسجد جامع اصفهان لایه‌ها و سطوح تزیینی همواره از ارکان مهم معماری محسوب می‌گردد. کشیدن نقاشی از تصاویر افراد یا شخصیت‌ها در مساجد اسلامی از ابتدا مجاز نبوده اما به‌کارگیری روشهای دیگر مانند نقوش هندسی و یا طبیعت انتزاعی به‌صورت تزیینی مورد توجه بوده است. در مسجد جامع اصفهان بسیاری از سطوح و فضاهای مسجد با روشهای مختلف تزیینی آراسته شده است که متعلق به ادوار مختلف تاریخی است که به اختصار به شرح آن می‌پردازیم.

 در قرن سوم (نهم میلادی) دیوارهای خشتی با ملات سیم‌گِل (کاه‌گل بسیار نرم) پوشیده بوده و ستونهای مدور آن که از آجرهای پیش‌بُر (با قالب ذوزنقه‌ای)ساخته شده بود، دارای نمای آجری با بندکشی گچی بوده است. در قرن چهارم (دهم میلادی) الحاقات دورۀ آل‌بویه به‌صورت ستونهای دو بخشی و سه‌بخشی دارای نمای آجری با نقوش آجرهای ظریف به‌صورت گل‌اندازی (basrelief) یا گود و برجسته تزیین شده بوده در قرن پنجم (یازدهم میلادی) دورۀ سلجوقی سطوح تزیینی از ترکیب نقوش هندسی و خط بنایی با حروف عمود برهم اجرا شده در قرن هفتم و هشتم (14 میلادی دورۀ ایلخانان مغول) روش تزیینی عمدتاً ایجاد سطوح گچبری همراه با استفاده از انواع سبک‌های خوشنویسی بوده است.

مخصوصاً در احداث محراب‌ها و تزیین آنها با روش گچبری خطوط همراه با نقوش طبیعت انتزاعی بوده است. در قرن نهم (15 میلادی دورۀ تیموریان) استفاده از پوشش‌ها به روش رسمی‌بندی و تزیین سطوح با کاشی‌های الوان خصوصاً در نماهای اطراف حیاط اجرا شده. در قرن دهم تا دوازدهم (16 تا 18 میلادی ـ دورۀ صفوی) ادامۀ روشهای سبک دورۀ تیموری در تزیینات همراه با نقوش مقرنس‌سازیدر ایوان شرقی و به‌کارگیری ترکیبآجرو کاشی با مهارت و ظرافت در چهار ایوان اطراف حیاط اجرا شده است.

به‌طور کلی تزییناتاجرا شده در مسجد جامع اصفهانمجموعه‌ای از هنرهای تزیینیرا در طول تاریخ شهر و تحولات معماریمسجد معرفی می‌نماید . برخی از این تزیینات بعداً در مساجد دیگر اجرا شده است و برخی دیگر مانند کاشی‌های الوان دورۀ تیموری به لحاظ طرح منحصر به‌فرد است، ولی آنچه اهمیت دارد، به‌کارگیری مجموعه‌ای از هنرهای تزیینیبه‌ویژه ترکیب آجرو کاشیبرای نخستین‌بار است که وحدت و یکپارچگی جذاب و بی‌نظیری را در طول تاریخ برای مسجد جامع اصفهان به ارمغان آورده است.

محراب اولجایتو
 

ارزش‌های اسنادی مسجد جامع :

در مسجد جامع اصفهان، کتیبه‌های بسیاری از دوره‌های مختلف وجود دارد که به معرفی تعدادی از آنها می‌پردازیم.‌ـ در داخل گنبد جنوبی معروف به گنبد نظام‌الملک، در اطراف داخلی گلوی گنبد کتیبه‌ایوجود دارد مربوط به دورۀ ملکشاه سلجوقی که از آن پادشاه و وزیر او خواجه نظام‌الملک نام برده شده و به سبک کوفی نوشته شده است و بنابراین مربوط به حدود 473 هجری (1080 م) است.

در داخل ایوان جنوبی متصل به گنبد نظام‌الملک کتیبه‌هایی با تاریخ‌های 880 و 918 و 938 و1070 هجری (حدود سالهای 1475 و 1512 و 1531 و 1659 میلادی). در مدخل ایوان جنوبی به گنبد نظام‌الملک دو فرمان به خط ثلث یکی از شاه اسماعیل صفوی مورخ 911 هجری (1505 میلادی) و دیگری از شاه طهماسب صفوی وجود دارد. در طرفین همین مدخل دو محراب در دیوار انتهایی ایوان به خط تاج‌الدین معلم اصفهانی وجود دارد که هر دو دارای تاریخ 918 هجری (1512 میلادی) است.

در داخل ایوان غربی مسجد معروف به صفۀ استاد کتیبه‌های متعددی مربوط به سال 1112 هجری (1700 میلادی) وجود دارد. در ایوان شمالی مسجد معروف به ایوان درویش کتیبه‌هایی به خط محمدمحسن امامی با تاریخ‌های 1093 و 1098 (1682 و 1686 میلادی) وجود دارد.

در ایوان شرقی مسجد معروف به صفۀ شاگرد کتیبۀمحراب به خط نظام اصفهانی با تاریخ 992 هجری (1584 میلادی) و کتیبه‌ای به خط محمدمحسن امامی با تاریخ 1093 هجری (1682 میلادی) وجود دارد. در داخل گنبد تاج‌الملک ـ گنبد شمالی ـ دارای کتیبه‌ای به خط کوفی به تاریخ 481 هجری (1088 میلادی) است.

در داخل نمازخانۀ اولجایتو در ضلع غربی مسجد، محراب معروف و بسیار زیبای اولجایتو مزین به گچبری‌های بسیار متنوع و کتیبه‌هایمتعدد کار استاد حیدر است به تاریخ 710 هجری (1310 میلادی) ـ سردرِ ورودی نمازخانۀ اولجایتو در داخل حیاط بر روی نمای غربی مسجد، کتیبه‌ای به خط سید محمود نقاش با تاریخ 851 هجری (1447 میلادی) دارد.

نمونه‌ای از کتیبه‌های مسجد جامع عتیق 

آماده سازی پرونده نامزدی مسجد جامع اصفهان در راستای ثبت آن در فهرست آثار جهانی:

لازم به ذکر است سازمان جهانی تربیتی علمی و فرهنگی که به اختصار یونسکونامیده  می شود وابسته به سازمان ملل متحد بوده و در سال 1954 با همکاری تعداد زیادی از کشورای دنیا تشکیل شده است و عضویت کشور ایران از سال 1325 شمسی با قبول اساسنامه این سازمان پذیرفته شد. یکی از اهداف مهم این سازمان ، توجه به توسعه امور علمی ، تربیتی و فرهنگی کشورهای عضو می باشد.

سازمان یونسکواز اوائل زمان تشکیل آن توجه خاصی به حفاظت از بناهای تاریخی ، توسعه و تشکیل موزه ها و تربیت متخصصین مرمت بناها و آثار تاریخی در کشورهای دنیا با سوابق تاریخی داشته است. در این راستا فهرستی از آثار ارزشمند تاریخی به نام « فهرست آثار جهانی » ایجاد شده است که در این فهرست هر کدام از کشورهای عضو با معرفی آثار تاریخی خود درخواست ثبت آن را  در این فهرست به مجمع عمومی متشکل از نمایندگان و کارشناسان واجد شرائط ارائه می نمایند. کمسیون های مربوطه پس از بررسی های لازم و اعزام کارشناس متخصص جهت بررسی این درخواست نهایتا رای به ثبت آن اثر یا آثار را در فهرست آثار جهانی صادر می نمایند.

بدیهی است پس از اعلام ثبت یک اثر در فهرست جهانی دولت کشور درخواست کننده نسبت به حفظ و مرمت و مراقبت آن آثار متعهد می شود. ثبت یک اثر تاریخی در فهرست جهانی و اعلام آن در وسائل ارتباط جمعی جهانی دارای ارزش و اعتبار مهم فرهنگی بوده و علاوه بر اثبات تعهد ملت ها و دولت ها در حفظ آثار تاریخی خود ، معرفی آن آثار به جهانگردان علاقه مند به شناسائی گذشته های تاریخی و توصیه بازدید از آن آثار از عوامل تقویت صنعت توریسم به شمار می آید.

کشور ایران با توجه به گذشته های تاریخی بسیار غنی و آثار ارزشمند باقیمانده از دوره های مختلف تاریخی آثار متعددی را در فهرست آثار جهانی به سازمان یونسکو معرفی نموده و همچنین تعدادی از متخصصین آثار تاریخی به عضویت کمیته کارشناسان یونسکو پذیرفته شده اند .

آثار تاریخی ایران که به ثبت جهانی رسیده اند عبارتند از :

مجموعه بناهای تخت جمشید

مجموعه بناهای میدان نقش جهان

بناهای چغارزنبیل

مجموعه بناهای پاسارگاد

مجموعه بناهای تخت سلیمان

باغ و عمارت چهلستون

خانقاه و بقعه شیخ صفی الدین در اردبیل

بازار تاریخی تبریز

ارگ بم در استان کرمان

گنبد سلطانیه در استان زنجان

سنگ نوشته بیستون در کرمانشاه

مجموعه کلیساهای آذربایجان ایران

سازه های آبی شوشتر در خوزستان

و باغ های ایرانیدر استان های فارس ، مازندران ، اصفهان ، کرمان ، یزد، خراسان و کاشان.

در راستای این امر خطیر یعنی معرفی هر چه بهتر این بناهای تاریخی واجد ارزش به ایرانیان و جهانیان ، در سال 1389 موضوع ارسال پرونده ی مسجد جامع اصفهان جهت ثبت جهانی در دستور کار مدیران میراث فرهنگی اصفهان قرار گرفت . البته لازم به ذکر است تقریبا در سه دهه ی گذشته ، هر چند سال یک بار اقداماتی ناچیز در این خصوص صورت می پذیرفت لیکن به دلیل حجم گسترده ی فعالیت های لازم جهت فراهم نمودن زمینه های ثبت بنا و عدم توانایی و همت مورد نیاز ، هر بار موضوع متوقف می گردید .

با این پیشینه و علی رغم آگاهی و احاطه ی کامل مسئولان میراث فرهنگی وقت اصفهان به دشواری ها و مانع های موجود در این راه که کوچک ترین آن می توانست به جریان ثبت این بنا لطماتی فراوان وارد سازد ، با همتی والا در این راه گام نهاده شد.

بدین منظور با تشکیل کمیته ای در سال1389 پرونده ای کامل و جامع و منطبق بر اصول مورد نظر یونسکو تهیه و در دی ماه همان سال ارسال گردید . در پی این اقدام ، مجددا آماده نمودن زمینه های ثبت بنا مد نظر گرفت  و در راستای تداوم ساماندهی و حفاظت مسجد ، با تنظیم برنامه ای مدون، اقدامات بی‌نظیری صورت پذیرفت.

اه اندازی پایگاه مسجد ، ایجاد فضای معرفی جهت آشنایی هر چه بیشتر بازدیدکنندگان با این بنا ، مجهز به تابلوهایی با دو زبان ، ماکت کلی مجموعه ، بخش نمایش فیلم و دستگاههای الکترونیکی نمایشگر که شاید اندک معدودی از بناهای تاریخی ایران واجد آن باشند ، سامان دهی و ایجاد پایگاه باستان شناسی اشیاء مکشوفه با موزه ی ضمیمه ی آن ، ایجاد فضای مرمت اشیاء ، بخش آرشیو اسناد مسجد و ... نیز از زمره اقدامات صورت پذیرفته در این راستا است .

خوشبختانه پس از اتمام مراحل بازدید کارشناسان اعزامی یونسکو در شهریور ماه 1390 ، علاوه بر سامان دهی اولیه سامان دهی اصولی این بنای تاریخی نیز از اذهان مسئولان دور نماند و با انتخاب متخصصانی متبحر در زمینه های مختلف اعم از تاسیسات الکتریکی و مکانیکی ، مرمت و ... تحت نظارت کمیته‌ای متشکل از متخصصین واجد صلاحیت ، زمینه‌های دست یابی قریب‌الوقوع این مسجد با ارزش را، به آنچه که شایسته و درخور مقام و منزلت آن است فراهم نمود.                                       

به امید آن که با همکاری و تعامل هر چه بیشتر مسئولان شهری علی الخصوص اوقاف با اداره ی کل میراث فرهنگی اصفهان ، که آغازگر و تنها متولی این اقدام خطیر و ملی می باشد بتوان با فراهم نمودن شرایط مطلوب تر ، نگین معماری اسلامی ایرانرا به نگین معماری جهان مبدل نمود.

نمای کلی از مسجد جامع عتیق

گرداوری گروهفن و هنر ایران زمین

منبع :http://www.memarnet.com

برچسب‌ها: مسجدجامع اصفهان

ده تهران ، طهران ، شهرک تهران ، استان تهران و در نهایت تهران بزرگ 

با وسعتی حدود ۱۸ هزار و ۹۰۹ کیلومتر مربع در شمال ایران و جنوب دامنه رشته کوه البرز - از آذربایجان تا خراسان با جهت غربی – شرقی - قرار دارد.

این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان قم، از جنوب غربی به استان مرکزی، از غرب به استان البرز و از شرق به استان سمنان محدود می شود.

مرکز استان تهران، شهر تهراناست و از شهرهای مهم آن می توان دماوند ، ورامین و ری را نام برد.

موقعیت جغرافیایی

استان تهران از شمال به وسیله «رشته کوه های البرز» محصور شده است، این رشته کوه در استان به سه دیواره؛ «شمالی»، «میانی» و «جنوبی» تقسیم می‌شود. «ارتفاعات دیواره شمالی» در استان تهران محدود و بیشتر آن در استان مازندران قرار دارد، ولی «دیواره میانی»؛ حد شمالی استان است که بلندترین قسمت «رشته کوه البرز» یعنی «کوه دماوند» نیز با ارتفاع ۵,۶۷۱  متر در این بخش قرار گرفته است، همچنین کوه های «سوادکوه » و «فیروزکوه» در شمال شرق این منطقه واقع شده که از شرق به «ارتفاعات شهمیرزاد» متصل می شود، در «شمال غربی» استان، این دیواره بزرگ کوهستانی،‌ به صورت کوه های «کندوان» و «طالقان» تا محل به هم پیوستن رود «الموت» به «طالقان رود» ادامه می یابد و اما سومین دیواره یعنی «دیواره جنوبی» به وسیله رودخانه های «جاجرود و کرج» بریده شده و به سه قسمت کوه های «لواسانات»، «شمیرانات» و «کهار» تقسیم گردیده است و جزو ارتفاعات مرکزی محسوب می شود. 

از نظر شرایط اقلیمی استان تهراندر مناطق کوهستانی دارای آب و هوای معتدل و در  دشت، نیمه بیابانی است.

وجود دشتهای کویری و مناطق خشک، مانند:

دشت قزوین، کویر قم و مناطق خشک همجوار استان سمنان با استان تهران، موجب گرما و خشکی هوا، همراه با گرد و غبار می شود.

هرچند وجود رشته کوه‌های البرز و وزش بادهای مرطوب و باران زای غربی باعث تعدیل آب و هوا و گرمای سوزان بخش کویری می شود ، ولی تاثیر آن را خنثی نمی کند .

 

پیشینه تاریخی 

قبل از کشف «تمدن قیطریه» و آثار بدست آمده از «تپه‌های عباس‌آباد»، تصور بر این بود که پیشینه تاریخی منطقه تهران، محدود به آثار یافت شده در حوالی شهر ری است، ولی اکتشافات و حفاری های باستان‌شناسی در تپه‌های عباس‌آباد، بوستان پنجم خیابان پاسداران، دروس و تمام آبادی‌های ناحیه تاریخی قصران، گواه بر این است که در این ناحیه، در هزاره دوم پیش از میلاد، مردمی متمدن زندگی می کردند. در عهد ساسانیان «دین زرتشت» در ری رواج یافت و چندین آتشگاه بزرگ در شمال و جنوب تهران ایجاد شد که از آن می توان به «آتشگاه نخستین قصران»، رو به روی یکی از ارتفاعات کوه توچال اشاره کرد. تهران در قدیم جزو روستاهای ری بوده و در آن زمان به دلیل واقع شدن ری در تقاطع محورهای قم، خراسان، مازندران، قزوین، گیلان و ساوه به عنوان مرکز مهم سیاسی، بازرگانی، اداری و مذهبی مورد توجه بود.
نام «تهران» نخستین بار در ذکر زندگینامه ابوعبدالله حافظ تهرانی متولد ۱۸۴ خورشیدی آمده‌است یاقوت حموی نیز در کتاب خود به نام «المعجم البلدان»‌ به سال ۶۲۰ ه . ق، تهران را از روستاهای ری می داند و می نویسد: «اکثر خانه های آنان زیر زمین ساخته شده و شامل دوازده محله است و اطراف آن باغهای زیادی است که به هم راه دارند.» 

ذکریای قزوینی در کتاب «آثارالبلاد»  در سال  ۶۷۴ ه . ق، یعنی که حدود ۷۰ سال بعد از یاقوت حموی نوشته شده ؛ درباره تهران چنین می نویسد:

 « تهرانشهری است زیرزمینی مانند لانه مورچه که اهالی آن به محض حمله دشمن در زیرزمین ها مخفی می شدند.» 

در کتاب «عجایب البلدان» نیز آمده است: «تهران قریه ای است معظم و ولایت ری دارای باغات زیاد به اشجار و ثمرات خوب و فراوان و سکنه در خانه های سرداب مانند به سر می برند که هر قدر محصور بودنشان امتداد یابد به سبب کثرت آذوقه که از فرط احتیاط ذخیره کرده اند آسوده اند... و دائماً به سلطان عصر یاغی و با عساکر او در کارزار و زد و خوردند، مالیات خود را به مسکوک نمی پردازند، بلکه در عوض نقود رایج خروس و مرغ می پردازند. تا حمله مغول، هنوز هم تهران به صورت قریهای نه چندان معتبر باقی مانده بود و مانند دیگر قراء ری، زیر نظر خوارزمشاهیان اداره می شد.» 

شهر تهران 

با مهاجرت مردم ری به تهران، پس از زلزله های پی در پی و حمله مغول ها، به تدریج تهراناز شکل روستا درآمده و به شهرکی تبدیل شد که دارای چهار امام زاده و چند بقعه متبرکه بود.

 در این دوره کشاورزی و باغداری توسعه پیدا کرد و این امر نظر مهاجمان و ساکنان روستاهای اطراف تهران را به خود جلب کرد.

این وضع تا پایان دوره های ترکمانان و اوایل صفویه دوام یافت. نخستین بار در دوره حکومت صفویان، شاه طهماسب اول صفوی در سال ۹۱۶ شمسی، هنگام عبور از تهران، با دیدن باغ و بوستان فراوان این شهر دستور داد تا به دور آن دیوار کشیده شود ، این دیوار دارای ۱۱۴ برج به عدد سوره‌های قرآن و چهار دروازه رو به چهار سوی دنیای پیرامون داشت که از شمال به میدان توپ‌خانه و خیابان سپه، از جنوب به خیابان مولوی، از شرق به خیابان ری و از غرب به خیابان وحدت اسلامی یا شاپور محدود می‌شد، مساحت تهران در این دوران به ۴۴۰ هکتار رسید. 

دوره قاجار 

در دوره قاجار، زمانی که آقا محمد خان قاجار در اول فروردین سال ۱۲۰۰ ﻫ - ق بر تخت سلطنت نشت، تهران را به‌عنوان پایتخت برگزید و آن را «دارالخلافه» نامید. انتخاب تهران به عنوان پایتخت از سوی آقا محمد خان قاجار چند علت داشت که مهم‌ترین آنها نزدیکی به اراضی حاصلخیز ورامین و مجاورت آن با محل استقرار ایلات ساوجبلاغ بود. ایلات غرب ساکن در ورامین، یعنی هواخواهان وی در حوالی تهران اقامت داشتند و علاوه بر این موارد ، تهرانبا استرآباد و مازندران که در حقیقت ستاد اصلی نیروهایش بود فاصله چندانی نداشت.
در دوره حکومت ر‍‍ژیم پهلوی ، تهران نیاز به تغییر و گسترش داشت. رضا شاه پهلوی که معتقد بود ساختمانهای کهنو قدیمیهمچون بخش های بزرگی از کاخ گلستان، تکیه دولت، میدان توپخانه، استحکامات نظامی و قلعه های قدیمی، نباید بخشی از یک شهر مدرن باشند.

دستور تخریب، این بناهای قدیمیبا یک اسلوب معین را داد و ساختمانهای مدرن با سبک های ایرانیپیش از اسلام، از جمله بانک ملی، ساختمانامنیه، ساختمان تلگراف و تلفن و دانشکده نظامی در جاهای مشخص به خودشان ساخته شدند.

بازار تهران

بازار تهران نیز در راستای این خط مشی به دو نیم تقسیم شد و بسیاری از ساختمان های تاریخی به منظور ایجاد راه های درون شهری در پایتخت تخریب شد. نمونه های بسیاری از باغ های ایرانی نیز با توجه به مدرن سازی و ایجاد شبکه جاده ای در شهر مشمول این طرح شدند.

جنگ جهانی دوم 

در خلال جنگ جهانی دوم، نیروهای نظامی انگلیس و شوروی وارد شهر تهرانشدند. در سال ۱۹۴۳ م، تهران محل برگزاری کنفرانس تهران بود.

در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ م . یعنی در دوره حکومت محمدرضا شاه مخلوع، تهرانبه سرعت توسعه پیدا کرد و طرح های زیادی ریخته شد. ساختمان های جدید، کم کم بیشتر و بیشتر شدند و خیابان ها گسترش پیدا کردند.

تهران در سال 1357 زمان انقلاب اسلامی

در سال ۱۳۵۷ ه . ش، در محدوده شهرستان تهران و کرج و ورامین، استان تهران ایجاد شد و شهر تهران به عنوان مرکز استان انتخاب گردید. در طول جنگ ایران و عراق، تهرانبارها مورد حملات موشکی و هوایی قرار گرفت و بسیاری از مردم تهران در نتیجه این حملات کشته و مجروح شدند. پس از هر حمله هوایی، مواضع تخریب شده بازسازی می شدند. پس از جنگ ایران و عراق، رشد عمرانی تهران از سرگرفته شد.

 

ورود اقوام اریایی در سه هزار سال قبل از میلاد مسیح 

اقوام وزبان 

در کتاب های تاریخی، چون کتاب «تاریخ مردوخ» آمده است که حدود ۳ هزار سال پیش از میلاد، قبایلی از ماد که از هفت قبیله  «آریایی» تشکیل می شد ، از سیبری به ایرانآمدند و پس از گذشتن از  مرو و شاهرود در ری و ورامین ساکن شدند که آنها را «پارتاسنی» می نامیدند.

بنابراین؛ ساکنین اولیه این منطقه را « آریاییها» تشکیل می دادند. اما از آنجا که امروزه استان تهران، بزرگترین استان مهاجر پذیر کشور محسوب می شود ؛ اقوام مختلفی از سراسر سرزمینایران زمیندر آن ساکن شده اند و با این که زبان اصلی مردم استان، فارسیاست ولی زبان و گویش‌های دیگری مانند ترکی آذری، کردی، گیلکی، لری، مازندرانی و غیره به دلیل مهاجرت ها رایج است.

 

موقعیت اجتماعی و اقتصادی 

استان تهرانیکی از قطب‌های اصلی اقتصاد کشور است. تجمع کانون‌های عمده‌ اقتصادی در این استان و موقعیت سیاسی- اداری و از همه مهم تر پایتخت بودن آن باعث شده است بخش عمده امکانات صنعتی و خدماتی در محدوده آن متمرکز شود. 
کمی بارش باران و برف، نزدیکی به کویرها و بیابان‌ها، کمبود آب مورد نیاز کشاورزی و تبدیل زمین‌های کشاورزی به مناطق مسکونی و تولیدی - صنعتی از مهم‌‌ترین دلایل رکود کشاورزی در استان است. از نظر موقعیت طبیعی و کشاورزی منطقه تهران را می توان به دو ناحیه کوهستانی معتدل و ناحیه دشت ها و کوهپایه های جنوب البرز تقسیم کرد. مردم نواحی کوهستانی معتدل که در بخش شمالی استان ساکن هستند؛ مانند بخش‌های فیروزکوه، دماوند، لواسانات، رودبار قصران، طالقان و بخش‌هایی از شمال ساوجبلاغ ، به علت ناهمواری‌های شدید سطح زمین، وضعیت نامساعد جوی و اقلیم سرد بیش‌تر به فعالیت‌های باغ‌داری و دام‌داری می‌پردازند و باغ‌های سیب، گوجه‌سبز، گیلاس، زردآلو و هلو از مهم‌ترین فرآورده‌های این ناحیه به شمار می‌رود. ساکنین ناحیه دشت‌ها و کوه‌پایه‌های جنوبی البرز که مشتمل بر ورامین، ری، شهریار، رباط کریم، اشتهارد و بخش‌های مرکزی و جنوبی ساوجبلاغ به دلیل شرایط مساعد طبیعی بیشتر در بخش کشاورزی فعالیت دارند. محصولات عمده این ناحیه را گندم، جو، یونجه، ذرت، گوجه‌فرنگی، خیار، سبزی‌ها، سیب‌زمینی،‌ گیاهان علوفه‌ای،‌ انگور، چغندرقند و پنبه تشکیل می‌دهد. 
از دیگر ارکان اصلی اقتصاد استان تهران «صنایع ماشینی وابسته» است که بیشتر آن‌ها به مونتاژ و تولید کالاهای مصرفی اشتغال دارند. توسعه این صنایع بیشتر در امتداد راه‌های ورودی به تهران به ویژه در مسیر تهران - کرج، تهران – دماوند، تهران - ساوه و تهران - قم متمرکز شده اند.

 

سوغات 

بخش شیرینی : سوهان شهر ری

بخش کشاورزی : سبزی های کوهی و دوغ دماوند، انگور و کشمش شهریار

بخش صنایع دستی : قلم زنی روی مس و برنج، خراطی و سبد بافی، خاتم کاری ، شیشه گری، تراش و نقاشی روی شیشه، زیلوبافی، نقاشی روی چرم، قالی بافی و چاپ باتیک، سفال گری، حصیر بافی، ورنی بافی و دست بافی، جاجیم و گلیم، چنته، روبه پشتی، جوال، خورجین.

 

جاذبه های طبیعی - گردشگری 

 

 

تهران : پارک ملی کویر، پارک ملی خجیر، پارک سرخه حصار، پارک جنگلی چیتگر، پارک جنگلی لوایزان، حاشیه رودخانه جاجرود، منطقه حفاظت شده لار، منطقه حفاظت شده ورجین

 

 

 

 

 

 

 

ری : چشمه علی، کوه بی بی شهربانو

 

 

 

 

 

 

 

رباط کریم : رود شور، رود فصلی شاه چایی، رودخانه فصلی سیاب

 

دماوند : پیست اسکی آبعلی، چشمه اعلا آبعلی، حاشیه ریاچه تار، غار رود افشان، غار بورنیک در جاده دماوند، طبیعت دشت مشا

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فیروزکوه : تنگه واشی یا تنگه ساواشی، غار زرافشان،‌ چشمه آب معدنی خمده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شمیرانات : آبشار دوقلوی، آبشار اسون، آبشار پسنگ، آبشار سوتک، آبشار منظریه، پیست دربندسر، پیست اسکی دیزین و شمشک، پیست توچال، سد لتیان،‌حاشیه رودخانه جاجرود،‌طبیعت شمیرانات 
 

 

 

 

 

 

 

شهریار : دشت شقایق شهریار 
 

ورامین : دشت کویر

 

جاذبه های تاریخی 

 

اسلامشهر : بقعه‌ی امام زاده سیدرضا (ع)، بقعه‌ی امام زاده زکریا (ع )، تپه علی آباد، تپه قائمیه، یخچال علی آباد، یخچال آسیاب جعفرآباد

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تهران : امام زاده داوود، امام زاده صالح، بازار تهران،سردر باغ ملی، شمس‌العماره، کاخ گلستان، صاحب قرانیه، موزه ملی تهران

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ری : آستانه حضرت عبدالعظیم، برج نقاره خانه، برج طغرل، ، بقعه جوانمرد قصاب، قلعه طبرک،حصار قدیم

 

 

 

 

 

 

 

 

رباط کریم : آسیاب و یخبندان قدیمی،امام زاده محمد تقی، امام زاده عماد الدین،  قلعه سنگی مربوط به دوره سلجوقی، تپه تاریخی ده حسن، تپه باستانی  پرندک، پل تاریخی بازارک، معمورین و وسطر، کاروانسرای فتحعلی شاه، معبد تخت رستم

 

 

 

 

 

 

 

 

شمیرانات : آرامگاه خواجه احمد، آرامگاه موسی، آرامگاه سید میر سلیم، امامزاده قاسم، بقعه سلطان، تپه کله قندی، تپه حصارک، قبر تاج الدین، قصر ضحاک، قلعه دختر ضحاک، گورستان زردشتیان، مسجد امام حسن عسگری (ع)

 

 

 

 

شهریار : بالابان، تپه جوقین، تخت رستم، تخت کیکاووس، پل تاریخی دختر مربوط به دوره ساسانیان

 

 

فیروزکوه : امام زاده اسماعیل، امام زاده احمد و محمد طارس، تپه باستانی سرتپه یا کله منار، تپه و قلعه باستانی پیرکمر، پل تاریخی رضاشاهی نمرود، قلعه فیروز کوه بنای تاریخی گور گنبد، قلعه تاریخی فیروزکوه، سرخ قلعه سرانزا، قلعه شاه چشمه، قدمگاه حضرت خضر نبی در روستای ورسخوران، کاروانسرای گدوک

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ورامین : امام زاده جعفر، امام زاده یحیی، قلعه ایرج، قصر بهرام، میدان کهنه گل، نازین قلعه

 

 

 

 

آبسرد(تهران)

• جمعیت :
  9954
• کد تلفن :
  221

شهر آبسرد در بخش مرکزی شهرستان دماوند از توابع استان تهران واقع گردیده است ، این شهر دارای حریمی به مساحت 9381 هکتار می‌باشد که در 52 در جه و 6 دقیقه تا 52 درجه و 35 دقیقه طول شرقی و 35 دقیقه تا35 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی گسترده شده است . در این منطقه روستای آئینه‌ورزان در بخش شمالی ، روستای اهران ، بیدک ، وادان در بخش جنوبی همند آبسرد در قسمت مرکزی و روستای اتابک کتی و اتابک شمس المعالی در قسمت غربی استقرار یافته‌اند . شهر آبسرد در اواخر سال 1375 توسط هیات وزیران به عنوان یک نقطه شهری شناخته شد و در حال حاضر مهندس متولی هشتمین شهردار آبسرد حدود یک سال است با حکم استاندار تهران کار خود را آغاز کرده .جمعیت این شهر بر اساس برآوردهای انجام شده در سال 1383 – 16891 نفر اعلام شد . بررسی تحولات جمعیتی حریم آبسرد طی دوره 83- 1355 بیانگر نکات زیر است . 1- نرخ رشد جمعیتی در حریم قانونی بیش از حریم استحفاظی بوده است . 2- محدوده قانونی طی دوره‌های گذشته مهاجر پذیر بوده ، بطوریکه که نرخ رشد آن 3/4 درصد بوده است . آبسرد به شهر گل و گیاه معروف گردیده است چرا که صنعت گل و گیاه آبسرد با دارا بودن پتانسیل بالا (آب و هوای مناسب ) و نیز وجود تولید کنندگان مجرب و کار آزموده با سوابق فعالیت چندین دهه به این حرفه موجب گشته علاوه بر اهمیت این صنف در داخل کشور ، در صورت ایجاد زمینه مناسب توان رقابت در بازارهای جهانی را نیز دارا باشد . در مــــنطقه آبـــــسرد انواع و اقسام گلهای شاخه بریده از قبیل : گلایول، مریم ، رز، مارگریت ، لیلیوم و.........به دو صورت هوای آزاد و گلخانه‌ای کشت می‌شود که تقریباً 6 ماه از سال تولیدات گل از این منطقه به بازار عرضه می‌شود . در حریم شهر آبسرد 1603 هکتار اراضی زراعی متعلق به کشاورزان وجود داشته که 1079 هکتار آن در محدوده قانونی و 524 هکتار آن در محدوده استحفاظی بوده است ‌. بیشترین مساحت اراضی زراعی به زیر کشت سیب زمینی و گل و گیاه اختصاص یافته و گندم و صیفی جات در رتبه‌های بعدی قرار دارند ، همچنین از 204 هکتار باغات موجود در حریم شهر آبسرد بیشترین مساحت به ترتیب متعلق به سیب درختی با 43 هکتار ، زرد آلو با 19 هکتار ، هلو با 13 هکتار ، گیلاس با 4 هکتار و سایر محصولات با 25 هکتار می‌باشد . آثار تاریخی فرهنگی در این شهر دو تپه تاریخی و بخش عمده خانه ‌های تاریخی که بقایای تعداد 14 باب از آنها ملاحظه می‌شود وجود دارد از این تعداد 7 خانه از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردارند.

آبعلی(تهران)

• جمعیت :
  2641
• کد تلفن :
  221

آبْعَلی شهری است در استان تهران ایران. این شهر در بخش رودهن از توابع شهرستان دماوند قرار دارد.

جمعیت این شهر در سال 1385، برابر با 2641 نفر بوده‌است.
این شهر دارای چند منطقه دیدنی از جمله: پیست اسکی آبعلی، هزاردشت، سنگ دروازه و هتل آبعلی است.

ارجمند(تهران)

• جمعیت :
  1700
• کد تلفن :
  221

اَرجمَند شهری است در استان تهران ایران. این شهر در بخش ارجمند از توابع شهرستان فیروزکوه قرار دارد.

جمعیت این شهر در سال 1385، برابر با 1700 نفر بوده‌است.

از میان 10 شهری که در مدّت دهه 1385-1375 به شهرهای استان تهران افزوده شده‌اند، ارجمند کوچک‌ترین آن‌ها است.

منطقه پیرامون شهر ارجمند منطقه‌ای‌ست ییلاقی و کوهستانی با رودهای فراوان و بلندی‌های برفگیر که به کوه دماوند مشرف می‌باشد. آب و هوای آن سردسیری و کوهستانی، سرسبز با آب فراوان است و رودخانه نم‌رود که بر روی آن سد نم‌رود در حال ساخت است از نزدیکی آن می‌گذرد. سرشاخه‌های این رود رودهای فرح‌رود، قزقان‌چای و ورسخواران هستند.

از روستاهای دیدنی پیرامونی ارجمند روستای لَزور است.بقعه‌های امام‌زادگان دوازده تن که در انتهای شمال باختر شهر ارجمند در فاصله 35 کیلومتری شمال باختر فیروزکوه قرار دارند نیز از دیدنی‌های این شهر است.

 

اسلامشهر(تهران)

• جمعیت :
  357389
• کد تلفن :
  228

اِسلام‌شَهر مرکز شهرستان اسلام‌شهر واقع در استان تهران است که در 12 کیلومتری جنوب شهر تهران واقع شده‌است. نام کهن آن قاسم‌آباد شاهی و قاسم‌آباد خالصه و مدتی شادشهر (یا بقولی شادمهر) بود. بر پایه آمارگیری سال 1385، تعداد 91,293 خانوار در آن ساکن بوده‌اند که جمعیتی بالغ بر 357,171 نفر را در خود جای داده‌اند. از این تعداد نفرات جمعیتی، 184,151 نفر از آنها مرد و تعداد 173,020 نفر از آنان زن بوده‌است.

پیشینه
اسلام شهر در ابتدا روستایی به نام قاسم‌ آباد شاهى‌ بوده است.یکی از روستاهای اسلام‏شهر فیروز بهرام است. فیروز بهرام‌ از آبادی‌های‌ کهن‌ است‌ که‌ بنای‌ آن‌ را به‌ فیروز ساسانی‌ نسبت‌ داده‌، آن‌ را به‌ نامهای‌ فیروز رام‌ و فیروزبران‌ نامیده‌اند.
 

تاریخچه اسلامشهر    
منطقه اسلامشهر را باید از کهنترین سکونت کاههای ایران زمین دانست . در فاصله 5/1 کیلومتری باختری جاده آسفالته تهران - قم و شمال جاده خاوری - باختران ، پادکان کهریزک ( باخترقنات کهریزک ) باقیمانده تمدن کهن و ناشناخته با لایه های فراوانی از سفالهای سیاه و قرمز شکسته هزاراه دوم پیش از میلاد همراه با ذغال و تیغه سنگی کو نه وسنگی دیده می شود که از بخت بد به سبب بررسی نشدن آن بوسیله باستان شناسان سن لایه های این تمدن و سبب از میان رفتن آن برای ما روشن نیست . از سوی دیگر اشیای کشف شده توسط باستان شناسان در تپه تاریخی واوان ، حکایت از آن دارد که این منطقه در دوران ساسانیان مورد توجه بوده و در عصر حکمروایی آل بویه و سلجوقیان به عنوان قلعه نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است . بی تردید عبور شاهراه معروف تجاری و سیاحتی و کاروانرو خراسان در مجاروت و یا از میان آن ، که از بغداد شروع شده و با عبور از حلوان وارد ایالت جبال میگردید و از قرمیسین (کرمانشاه ) گذشته به همدان می رسید و از آنجا به ساوه می رفت . و سپس آن سمت که به شمال معطوف گردیده به ری می رسید ، اهمیت فراوانی به آن داده و همین امر سبب گردید تا در این نقاط جهت حفظ حراست از کاروانها دژ نظامی ایجاد نمایند . وجود پلهای متعدد مرمت شده بر روی رودخانه ها کرج از سویی نشان از پر آب بودن این رودخانه دارد و از طرف دیگر نشانگر اهمیت آن به عنوان یک معبر ارتباطی است به نحوی که به محض خراب شدن آن ، پلی دیگر ساخته و یا آن را مرمت مینمودند تا عبور و مرور کاروانها مختل نگردد . در چندین منطقه تا قبل از سال 1340 به عنوان یک منطقه شهری محسوب نشده ولی در این شکی نمی توان داشت که این خط همواره جزیی از مراکز قدرت سیاسی همجوار چون ری و تهران بوده و به علت حاصلخیزی زمین مورد توجه بوده و تحولات آن خواه ناخواه این منطقه را نیز تحت تاثیر قرار می داد در دوران حکومت خلفای عباسی ایالت ری یک یاز شهرهای آباد و با شکوه ایران بوده و هارون در آنجا اقامت گزیده و عنایت خاصی به آنجا داشته است و به این دلایل فوق منطقه مدّ نظر بوده است . چنانکه احداث روستای موسی آباد که هم اکنون به عنوان یکی از محلات شهری می باشد را به موسی الهادی برادر هارون الرشید در سال 146 ه . ق نسبت می دهند وجود امامزاده های متعدد که قدمت برخی از آنها به عهد صفویه و قاجاریه میرسد دلیل دیگر برای اثبات منظور ما می باشد . صاحبان قدرت در دورانهای مختلف به ویژه عصر صفویه و قاجاریه به علل سیاسی تعدادی از ایالت قبایل طاغی را که از اطلاعات آنها سر بر می تافتند به این منطقه کوچانده یا رانده اند . پیدایش اسلامشهر در واقع حول و محور قلعه ای به نام قاسم آباد شاهی شروع شده و سابقه سکونت در آن به قرن دهم ه.ق می رسد ساکنان قلعه در اطراف آن به زراعت و کشاورزی می پرداختند و در مواقعی که تمرکز سیاسی در کشور از بین می رفت در برابر یاغیان و چپاولگران از خود دفاع مینمودند    در سال 1300 ه.ق تعداد 100 خانوار روستایی در داخل قلعه زندگی می کردند که به مرور زمان بر اثر ازدیاد جمعیت در اطراف قلعه شروع به ساختن اماکن مسکونی نمودند . در سال 1340 با به اجرا گذاشتن ری اصلاحات ارشی سیل مهاجرت بی رویه روستائیان به نقاط شهری بویژه تهران آغاز گردید و در پی آن اسلامشهر به واسطه مجاورت با تهران و ارزان بودن زمینهای آن و ... مورد توجه مهاجرین قرار گرفت و به تدریج به جمعیت آن افزوده شد . مقدمات تشکیل شهر به عنوان یک نقطه ی جغرافیایی معین ، از همین زمان شکل میگیرد و شهرک سازی ها و ساختمان سازیها در حد فاصل خط آهن تهران - قم واطراف جاده تهران- ساوه بویژه روستای قاسم آباد شاهی شروع و جمعیت آن رشد چشمگیری پیدا نمود    در سال 1354 به علت افزایش و توسعه نقاط مسکونی با موافقت مقامات مسئول در آن شهرداری دایر گردید و از سال 1355 اماکن مسکونی و تجاری فراوانی در نقاط مختلف فعلی آن ساخته شد . در سال 1365 توسعه ی شهری با ادغام روستاهای اطراف مانند صالح آباد و واوان و غیره گسترش یافته و فضای شهری فعلی را به خود می گیرد. منطقه اسلامشهر تا سال 1362 یکی ازنقاط پرجمعیت استان تهران بوده ، اما در سال 1367 بر اساس مصوبات تقسیمات کشوری به بخشداری مبدل و تحت پوشش شهرستان ری در آمد و نهایتاً بنا به تصویب هیئت محترم وزیران از بخش به شهرستان اسلامشهر ارتقاء یافت . پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در سال 1358 ، اسامی معابر و خیابانها و شهرک های تازه تاسیس به نام ائمه اطهار (ع) و شخصیت های مذهبی ، سیاسی کشور نام گذاری شده و شاد شهر به اسلامشهر تغییر نام یافت.    شهرستان اسلامشهر در نواحی میانی شمال غرب فلات مرکزی و در موقعیت جغرافیایی °30 ، °22 ، °51 و °0 ، °10، °51 ، طول شرقی و در °30 ، °42 ، °34 ، °30 ، °27 ، °35 ، عرض شمالی و روبروی آبرفتهای سیلابی و مخروط افکنه سیلابهای جاری شده از دامنه های جنوبی البرز مرکزی واقع شده است . این شهرستان از شمال به قسمتهایی از شهرستان ری و تهران بزرگ از ناحیه شرق به شهرستان ری و از ناحیه جنوب به قسمتهای از اراضی شهرستان ری و رباط کریم و از طرف غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد . ارتفاع آن از سطح دریا 1165 متر می باشد و مقدار بارندگی سالیانه آن حدود 231 و متوسط درجه حرارت سالیانه آن به 1/17 درجه سانتیگراد می رسد . اسلامشهر از لحاظ اقلیمی دارای آب و هوای بیابانی با دوران بارندگی نامشخص می باشد . در فصول سرد سال متاثر از سیستمهای سرد شمالی و شمال غربی و جنوب غربی است که طی نفوذ به فلات ایران و تهران و بعداً شهرستان اسلامشهر را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهد . اصولاً در زمستان در سطح شهرستان سرد و خشک است ، همچنین همجوار بودن با کویر نیز موجب می شود تا در تابستان با دمای گرم و خشک شرقی و جنوب شرقی بر آن تاثیر بگذارد . با این حال قسمتهای شمال و شمال غربی آن دارای بهار و تابستانی دل انگیز و سرسبز می باشد    بر اساس آخرین بررسیهای به عمل آمده مساحت شهرستان درحدود 245 کیلومتر مربع است و جمعیتی قریب به 500 هزار نفر در خود جای داده است . این شهرستان دارای دو بخش و چهار دهستان و 54 آبادی و روستا و یک نقطه شهری میباشد . بخش مرکزی آن مشتمل بر دهستانهای ده عباس با 18 روستا و مرکزیت روستای ده عباس ، صالح آباد با سه روستا و مرکزیت روستای صالح آباد بخش چهاردانگه با نوزده روستا و مرکزیت روستای چهاردانگه ، فیروز بهرام با 11 روستا و مرکزیت روستا فیروزبهرام است . اسلامشهر و بر روی یکی ازمهمترین محورهای ارتباطی استان تهران با جنوب کشور یعنی محور ارتباطی تهران - ساوه و خط راه آهن تهران - قم واقع شده و به طور کلی وجود مسیرهای رودخانه حسین آباد سیاب و کن در شمال و جنوب و شرق و کرج و شادچای در غرب و در جنوب و قسمتی از جنوب شرقی تنها عوارض شهرستان محسوب می شوند .

اوشان فشم میگون(تهران)

• جمعیت :
  7030
• کد تلفن :
  221
• سایت شهرداری :
  www.ghasranshahrdari.ir

فَشَم یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش رودبارقصران شهرستان شمیرانات قرار دارد و در گفتار عامیانه بیشتر با نام اوشون-فشم مشهور است.

فشم در 25 کیلومتری شمال شرقی شهر تهران و در مسیر جاده لشگرک قرار گرفته. اوشان، فشم، میگون دارای باغ‌های میوه بسیار هستند و هوای آن در بهار و تابستان معتدل است.

روستاهای ایگل، آهار و شکراب در مسیر اوشان و همچنین روستاهای امامه در مسیر فشم و پس از آن در مسیر راست از دوراهی فشم روستاهای زایگان (زاگون)، لالان (لالون)، آبنیک (اونک)، گرمابدر، جانستون و در مسیر چپ از دوراهی فشم روستاهای میگون، شمشک، دربندسر از مناطق تفریحی‌اند.

باغستان(تهران)

• جمعیت :
  52463
• کد تلفن :
  262

باغِستان شهری است در استان تهران ایران. این شهر در بخش مرکزی از توابع شهرستان شهریار قرار دارد.

جمعیت این شهردر سال 1385، برابر با 52,463 نفر بوده‌است.

در سال 1379 خورشیدی تصمیم بر آن شد تا روستاهای سعیدآباد، مهدیه، ده مویز، خادم‌آباد، نصیرآباد همه یک شهر شده و یک شورا داشته‌باشند. این شهر باغستان نام گرفت. برخی مناطق مانند سعیدآباد از منطقه 18 شهرداری تهران جدا شده و به شهر جدید پیوستند.

شهرک جدید باغستان در جوار جنوب روستای خادم‌آباد (مسلم‌آباد) در بیست کیلومتری شهر تهران و در جنوب شهر شهریار در ناحیه 1 باغستان ساخته‌شد. این شهرک متشکل از 5 فاز می‌باشد و در کل مساحتی بالغ بر 1,583,968 متر مربع را دارا است. شهرک‌های قدیمی‌تر صادقیه و مطهری نیز در محدوده شهر جدید درآمدند. این شهر به دلیل داشتن بافت جدید و قرار گرفتن در محیطی نسبتا ییلاقی و خوش آب و هوا علاوه بر انبوه‌سازی نظر بخش وسیعی از ویلاسازان را به خود جلب کرده‌است.

شهرک ویلایی دیگری نیز به نام شهرک دهشاد در کناره جنوبی شهر باغستان در دست ساخت است. این شهرک واقع در 20 کیلومتری تهران و از طریق اتوبان ساوه روبروی نسیم‌شهر و یا جاده شهریار پشت خادم‌آباد قابل دسترس است.

دیدنی‌ها
قلعه دهشاد با دیرینگی بیش از 200 سال در روستایی به همین نام، در ده کیلومتری شرق شهریار و در محدوده شهر باغستان قرار دارد.

این دژ یکی از دژهای متعدد شهرستان شهریار است که از اغلب آنان چیز زیادی باقی نمانده‌است و بخش اعظم دژها (همچون قلعه فرامرز، قلعه چهل دختر در حصار ساتی و...) تخریب شده‌است. دیوار دورادور قلعه دهشاد تقریبا سالم مانده و قلعه هنوز مسکونی می‌باشد.

صنایع
محدوده باغستان دارای کارخانه‌های صنایع مخابرات ایران، داروسازی، کمپوت‌سازی، سردخانه، انبار وزارت نیرو، کارخانه‌های ماکارونی، خمیرمایه، مرغ‌داری جهان‌جوجه و آجرپزی می‌باشد.

باقرشهر(تهران)

• جمعیت :
  52604
• کد تلفن :
  21

باقِرشهر یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. باقرشهر در محور ارتباطی قدیم تهران - قم و در بخش کهریزک شهرستان ری قرار دارد.بر طبق آخرین آمار جمعیتی تا پایان سال 83 جمعیت باقرشهر بالغ بر 58840 نفر ذکر شده‌است.

باقرشهر میان آرامگاه روح‌الله خمینی و شاه‌عبدالعظیم واقع شده‌است. همجواری باقرشهر با دانشگاه پیام نور واحد باقرشهر، پالایشگاه تهران، نیروگاه برق ری، کارخانه سایپا پرس، و بسیاری از کارخانجات بزرگ کشور موجب رونق تجاری این منطقه گردیده.

از مراکز مهم صنعتی آن می‌توان پالایشگاه تهران، تاسیسات نفتی و گازی ری، شرکت نفت بهران، شرکت انرژی، شهرک شهرسنگ بالغ بر 111 کارگاه، مجتمع تجریشی و شرکت ایران سیلندر و شرکت سایپا پرس را نام برد.

باقرشهر بر اساس مصوبه مورخ 4/4/75 هیئت وزیران، به شهر تبدیل شد. در تاریخ 4/12/75 شهرداری این شهر افتتاح و حریم استحفاظی آن با 55 کیلومتر مربع مساحت در تاریخ 16/4/76 به تصویب وزیر کشور از مناطق 19 و 20 شهرداری تهران جدا و به باقرشهر الحاق شد.این شهر در جنگ ایران و عراق 143 شهید تقدیم ایران کرده است.

بومهن(تهران)

• جمعیت :
  43023
• کد تلفن :
  021

بومِهِن شهری است در خاور استان تهران.با توجه به کوهستانی بودن این شهر، زمستانی سرد و تابستانی گرم و خشک دارد. باغات گردو و گیلاس در روستاهای اطراف بومهن فراوان یافت میشود ولی به دلیل کم آب بودن منطقه، تعداد این باغ ها رو به کاهش است.

امکانات
بزرگ‌ترین مجموعه ورزشی شهر بومهن، مجموعه ورزشی امام رضا نام دارد.این شهر همچنین دارای یک ایستگاه زمینی ارتباطات ماهواره‌ای است.در حال حاضر در این شهر واحدی از دانشگاه پیام نور فعال است و واحد دانشگاه آزاد بومهن نیز در دست ساخت میباشد.

زمین‌شناسی
گسل شمال تهران در نزدیکی رودهن و بومهن از گسل مشا جدا می‌شود. و در قسمت جنوب پادگان لشگرک دارای رخنمون است. این گسل از گسل‌های لرزه‌زا است و نام بومهن نیز در زبان تاتی و فارسی به معنای زمین‌لرزه است که گواه رخ دادن زمین‌لرزه‌ها در قدیم در این ناحیه است. بوم به معنی زمین و -هن به معنی جنبش است. در 20 دسامبر 2006 هم زمین‌لرزه‌ای در نزدیکی بومهن رخ داد.

پاکدشت(تهران)

• جمعیت :
  126937
• کد تلفن :
  292
• سایت شهرداری :
  www.pakdashtcity.org

پاکدشت یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش مرکزی شهرستان پاکدشت است.
پاکدشت به مامازند نیز معروف است. از محله‌های اصلی پاکدشت می‌توان به در راهی یبر، قوهه، مامازند و خاتون‌آباد اشاره کرد.
دانشگاه‌های پاکدشت عبارت است از: دانشگاه ابوریجان، دانشگاه پیام نور پاکدشت و دانشگاه آزاد اسلامی (سما) مرکز پاکدشت.
 پاکدشت در دوران ایران باستان

پاکدشت کنونی شامل مجموعه ای روستا و شهر است که در دوران باستان دهکده هایی در دشت ری بوده اند. 
این دشت، تاریخی کهن در دل خود دارد که بیانگر گذار اقوام مختلف و مهاجرت آنان از سرزمینهای دور به این دیار و یادآور جنگها و ستیزهای مکرر گروههای اجتماعی از اقوام گوناگون و شخصیتهای شهیر تاریخ می باشد. 
پیشینة آبادانی این دشت که در حاشیه های جنوبی و جنوب شرقی تهران واقع است را باید در آغازین روزهایی که تاریخ شاهد عظمت و شکوه شهر باستانی ری بوده است جستجو کرد. 
این منطقه به شدت تحت تاثیر جریانات و اتفاقات تاریخی شهرهای اطراف قرار داشته است. روند این تاثیر چنان است که برای بیان تاریخی آن لازم است نگاهی به تاریخ باستان شهرها و آبادیهای اطراف پاکدشت و سرزمینهایی که هر چند یکبار این ناحیه در حوزه آن قرار داشته است بویژه ری باستان داشته باشیم. 
دکتر کریمان در مقدمه کتاب «برخی از آثار بازمانده از ری قدیم» درباره قدمت جلگه ری نوشته است: 
« . . . تاریخ مسکون شدن این جلگه و بنای ری تا زمان مهاجرت اقوام آریایی بالا می رود» وی همچنین پیدا شدن سفالهای ساده و الوان و ظروف کهنه و قدیمی در ری و نواحی اطراف آن را نشانه قدمت آبادیهای این منطقه می داند. 
دیاکونوف در تاریخ ماد با تاکید بر قدمت این شهر و آبادیهای اطراف آن که زادگاه زرتشت و سرزمین مغان است می نویسد: 
«روایات متاخر قرون وسطی به تقریب متفقند که زرتشت از مردم ماد بوده است و زادگاه پیامبر را گاهی ری (در ماد شرقی) ذکر می کرده اند» 
دیاکونوف تلاش می کند سرزمین ری را بعنوان پایگاه قبیله مغان که کاهنان و روحانیان مبلغ تعلیمات زرتشت از میان ایشان انتخاب می شدند، بشناساند. 
در همین رابطه منابع جمع آوری شده توسط دکتر کریمان نیز حاکی است که ری پیش از اسلام آتشکده بزرگ مغان و مرکز دینی زرتشتیان و شهری مقدس به شمار می رفته است و نوعی حکومت دینی نظیر حکومت پاپ در آنجا برقرار بوده است. 
در ترجمه تاریخ طبری نیز از آتشگاه ری به قدمت یاد شده و آمده است: 
«. . . .به ری آتشگاهی بود که از آن قدیمی تر نبوده . . . » 
این دشت از نظر سابقه سکونت بشر در منطقه بسیار بااهمیت می باشد و نتایج بدست آمده از کشفیاتی که در سالهای اخیر انجام گرفته نشان می دهد که در آستانه تاریخ مدون کشور ما یکی از مراکز عمده تمدن بوده است. اتلال پیش از تاریخ در بخشی از این منطقه مورد بررسی قرار گرفته اند که آثار بدست آمده از آنها قابل مقایسه با تمدن ری میباشد. بررسی های مذکور تمدن تپه های پوئینک و خورین که در نزدیکی منطقه پاکدشت واقعند را به هزاره پنجم ق.میلادی می رسانند مطالعات ابتدائی نیز نشان می دهد در هزاره اول قبل از میلاد حدود سالهای 1250 و 1300 قبل از میلاد تمدن معروف به سفال در این منطقه از رشد و شکوفائی قابل توجهی برخوردار بوده است. در بقایای ویرانه ها تکه های سفال به رنگهای فیروزه ای، آبی، طلائی و بسیاری رنگهای دیگر با زبان بی زبانی تاریخ را بازگو می کنند و این یادبود گذشته ای است که هنر، تمدن و ذوق نسلهای پیشین را در خود دارد. بخوبی روشن است که بررسی اتلال باستانی این منطقه چنانچه بطور کامل انجام گیرد تمدن این منطقه را به پیش از دوران نوسنگی می رساند. 
طبق اظهارات پژوهشگران اسامی بسیاری از روستاهای پاکدشت نامهایی باستانیند از اینرو کاوش در تپه ها و مناطق مختلف احتمالا به اکتشافاتی در این زمینه منجر می گردد. از جمله این اسامی می توان به نام روستای مامازند، یبر و . . . اشاره کرد که محققین این اسامی را به دوران مهر پرستی ایرانیان نسبت می دهند.

- دوران اسلام 
در دهه سوم هجری ری و ورامین بدست مسلمین فتح شد سعید وزیری در کتاب تاریخ ورامین می نویسد: 
«در سال 22 هجری نعیم بن مقرن به دستور عمر از همدان به ری می آید در ری سیاوش حکومت می کرد این مرد خود را برای مبارزه با سپاهیان سیاوش آماده کرد. یکی از ایرانیان به نام رامی که با سیاوش دشمنی داشته است خود را به نعیم بن مقرن می رساند و در روستای کوچک قوهه با او ملاقات میکند و به او قول مساعدت میدهد.نعیم هم ده هزار نفر از سپاهیان خود را در اختیار او میگذارد این عده که فرماندهی آنان را منذر بن عمر بن القرن عهده دار است با همراهی رامی از روستای قوهه شبانه بطرف ری (در نزدیک دروازه خراسان) حرکت می کنند و چون روز بعد سیاوش با کسان خود جهت جنگ با نعیم از شهر بیرون می آید، رامی از دروازه ای که در برابر کوه طبرک قرار داشته است وارد شهر می شود و به کشتار مردم می پردازد. سیاوش کشته می شود مردم ری غارت می شوند و بعد هم رامین مرزبان ری می شود و بنا را بر این می گذارد که مردم ری به مسلمانان جزیه دهند اما پایداری روستاها تا سال 141 ادامه می یابد و بالاخره مردم ری با قبول اسلام از فرهنگ اسلامی برخوردار می شوند. 
در اواخر قرن دوم و سوم روستای ارنبویه که امروزه به ارم بو معروف است از موقعیتی استثنایی برخوردار بوده است. در کتاب مسالک و ممالک ابواسحاق ابراهیم اصطخری آمده است که «در ری روستاهایی است بزرگتر از شهرها مانند ورامین و ارنبویه و . . .در هریک از این دهات بیش از ده هزار مرد بوده است با این حساب ارنبویه در گذشته شهری همپایه ورامین بوده است. یاقوت در ذیل نام ارنبویه اشاره به گذشته ارنبویه می کند و می نویسد فعلا اهمیت خود را از دست داده است و در شمار روستاهای ورامین در آمده است.» 
ابن حرقل می گوید: «سرزمین ری را علاوه بر شهرها قرایی است که از این شهرها مهمتر و معظم ترند ولی منبر ندارند از قبیل سد، ورامین، ارنبویه . . . و دیه های دیگر که بنا بر آنچه شنیده ام سکنه یکی از آنها بیش از ده هزار تن است.» 
«. . . در زمان آبادانی ری که تا قرن هفتم هجری ادامه داشت ورامین از توابع شهرستان ری بوده است و موقعیت ممتازی داشته زیرا از دهات مشهور ری به شمار می رفته است که معروف ترین آنها دولاب، قصران. . ورامین، قوهه، تهران و فیروزان است.» 
بنا به روایات در آغاز قرن هشتم هجری قمری زمان سلطنت ابوسعید نیز ورامین آبادترین و پرجمعیت ترین شهرهای ایالت ری بود و همزمان با آن روستاهایی چون ارنبویه نیز دارای اهمیتی چون ورامین بودند. علت این آبادانی در امان ماندن ورامین از حمله مغولان بود. در اوایل قرن هفتم حمله برق آسای مغولان به ایران شروع می شود. مغولها همه جا را غارت می کنند خراسان، مازندران، خوار و سمنان و ری از آسیب این حمله در امان نمی مانند و با این همه ورامین و روستاهای اطراف آن کمتر از سایر شهرها صدمه می بینند. پس از ایلخانان بسیاری روستاهای معروف منطقه چون ارنبویه اهمیت خود را از دست می دهند. در اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری قمری یورشهای تیمور و سرداران وی پیشرفت و ترقی را در بیشتر شهرهای ایران متوقف کرد و از همان زمان مهاجرت مردم ری و ورامین که دیگر پیشرفت اقتصادی و کشاورزی نداشتند به دیگر شهرها از جمله تهران آغاز شد. 
- دوره قاجاریه 
طوایفی از قاجارها در دوران صفویه و کریمخان کوچ داده شدند که بیشتر در پاکدشت در روستاهای سعیدآباد و جمال آباد مستقر شدند و املاک زیادی را تصرف کردند، به طوریکه حتی قبل از به قدرت رسیدن آقا محمدخان طایفه متنفذ و قدرتمندی محسوب می شدند که همین طایفه کمک زیادی به آقا محمدخان در جهت قبضه حکومت ایران کرد. بی شک یکی از دلایل انتخاب تهران به عنوان پایتخت به وسیله آقا محمدخان نزدیکی آن به این منطقه بوده است که از دو نظر برای خان قاجار می توانست دارای اهمیت باشد، اول اینکه در این منطقه طرفدارانی داشت و دوم حاصلخیزی و استعداد اراضی این منطقه در تامین آذوقه تهران موثر بود. محمد امینی در کتاب تاریخ اجتماعی ورامین در دوره قاجاریه می نویسد: «آقا محمدخان بعد از اطلاع از قریب الوقوع بودن مرگ کریمخان و فرار از شیراز به طرف تهران، ورود به تهران را دور از حزم و احتیاط دید و با اینکه توانسته بود در اسرع وقت خود را به نزدیک تهران برساند باز این امکان را از نظر دور نداشت که شاید خبر فوت کریمخان قبل از ورود به تهران رسیده باشد و او به محض ورود به تهران دستگیر و زندانی یا کشته شود. 
لذا بعد از زیارت حضرت عبدالعظیم به سوی ورامین حرکت کرد. گرچه بعضی از مورخین اولین ملاقات آقا محمدخان را با سران طایفه قاجار در شهر ورامین ذکر کرده اند ولی نظر اکثر مورخین این است که اولین برخورد اقا محمدخان با سران طایفه قاجار در روستاهای جمال آباد و سعیدآباد و یا اراضی اطراف دو روستا انجام گرفته است. اوژن اوبن در این زمینه چنین می نویسد: 
«در دشت ورامین در ناحیه ای موسوم به جمال آباد، اردویی از دولوها به سرپرستی جان محمد و میرزا محمدخان از پیش اطراق کرده بودند. آقا محمدخان خود را به آنان معرفی و پیشنهاد می کند، کینه قبیله ای قدیمی را فراموش کنند و با هم دست اتفاق و دوستی دهند تا به کمک همدیگر سرتاسر ایران را زیر فرمان خود درآورند. دولوهای دشت جمال آباد اولین بیعت کنندگان با خواجه تا جدار آینده اند. به دنبال این اتحاد ایل قاجار به جنبش و حرکت عظیمی دست می زند.» 
یحیی ذکاء نیز می نویسد: همراهی سران قاجار با آقا محمدخان در ورامین کمک بزرگی در جهت تثبیت حکومت سر سلسله قاجار بود. ظاهراً این طایفه در ورامین تا بسط قدرت خان قاجار همیشه موردنظر او و مخالفانش بوده اند. 
باتوجه به آنچه که گذشت روستاهای پاکدشت کنونی در دوران قاجار و استقرار این سلسله در مقر حکومتی خود محل درگیریها و وقایع مهمی بودند که به تغییر سلسله حکومتی در ایران منجر گردید. با این وجود درگیریهای بومیان منطقه که از طوایف و اقوام مختلفی بودند پس از آن نیز ادامه پیدا کرد. 
جنگ و ستیز این طوایف که در منطقه نفوذ و قدرت زیادی داشتند حکومت را ناگزیر به دخالت نمود تا اراضی ناحیه را به نام طوایف مختلف تقسیم کند و اعضای هر طایفه را ملزم دارد که محدوده تعیین شده را رعایت کنند. این تقسیم بندی پنجگانه در دشت ورامین تحت نام بهنام صورت پذیرفت. 
روستاهای پاکدشت کنونی در سه منطقه بهنام قجر، بهنام پازوکی و بهنام بوربور واقع شدند. بعداً در محدوده و نام این مناطق تغییراتی ایجاد گردید که در اسناد تاریخی ملحوظ است. قدیمی ترین سندی که راجع به مالکیت اراضی دشت ورامین در دست می باشد متعلق به زمان محمدشاه قاجار است. البته تصاحب این املاک به وسیله قاجارها که قبل از به سلطنت رسیدن آقامحمدخان شروع شده بود در زمان سلطنت این خانواده روند شدیدتری پیدا کرد. علاوه بر شاه خوانین و سران عشایر نیز هر کدام مالک یک یا چند روستا بوده اند. اما پیوسته شاهان قاجار بزرگترین مالک منطقه محسوب می شدند، بطوریکه در اسناد آمده است اکثر روستاهای پاکدشت جزو املاک خالصه بودند چنانکه در عهد ناصرالدین شاه بعضی از این روستاها عبارت بودند از: 
سعدآبادقجر(سعید آباد)-عباس آباد-کبودگنبد-حصارکلک-فیلستان و . . . 
که ناصرالدین شاه برای سفر به خارج تعدادی از آنها را برای تامین قسمتی از هزینه سفر فروخت. لازم به ذکر است روستاهای خالصه بیشتر اجاره داده می شد و حق الاجاره موقع برداشت محصول وصول می شد. دولت بذر مورد نیاز مستاجر را در اختیار او می گذاشت و در هنگام برداشت خرمن آن را وصول می کرد. 
از مالکین معروف روستاهای پاکدشت در زمان قاجار حاج میرزا آقاسی را می توان نام برد، معروف است که وی به حفر قنوات و ساختن لوله توپ علاقه وافری داشت و شاید بتوان خرید اراضی و روستاهای متعدد را نیز بعنوان یکی از کارهای مورد علاقه او دانست. در مورد املاک متصرفی وی کتابچه ای خطی که سند ارزشمندی است برجای مانده است. همانطور که اشاره شد وی تنها به خرید اراضی اکتفا نمی کرد بلکه در جهت حفر قنوات، احداث قلعه، حمام و احداث یخچال و حفر نهرها اقداماتی انجام داد. این اقدامات که در دفتر املاک حاج میرزا آقاسی ثبت است نشانگر اقدامات مثبت او در زمینه ترویج کشاورزی و عمران روستایی است. 
به دستور او در حصارامیر حمام، یخچال و آسیا، کاروانسرا و باغهایی احداث شده است.
با این اوصاف روند تخریب روستاهای دشت ورامین که از اواخر دوران صفویه شروع شده بود، در دوران قاجاریه ادامه پیدا کرد و بدلیل عدم مرمت بناهای تاریخی و آهکی بودن زمینهای منطقه بسیاری از بناها تخریب گشتند. آشفتگی راهها و بی نظمی هایی که اشرار در منطقه به وجود می آوردند روستاهای آباد قرون هفتم و هشتم را به روستاهایی خالی از سکنه مبدل کرد که اکثر سیاحان وضعیت نامناسب آنها را در سفرنامه های خود ذکر کرده اند. بسیاری از روستاهای بزرگ آن دوران هم اکنون روستاهای کوچکی هستند. این روستاهای کهن نام دورنمای قومی دیرین را در تاریخ هویدا می گردانند و سابقه تمدن و فرهنگ منطقه را به سالیان پیشین می رسانند برخی از این روستاها عبارتند از: قوهه یا کوهک، زواره بید، پاکدشت(پلشت)، آفرین، پارچین، جی تو، فردیس، ارم بو. سعید وزیری در کتاب تاریخ ورامین درخصوص بعضی از این روستاها چنین می آورد: 
- ارنبویه یا رنبویه 
این روستا امروزه نام ارم بو دارد. ارم بو به معنای بوی بهشت که در متون تاریخی از آن با نام «آرن بو» یاد شده، روستای کوچکی است که هارون الرشید در سال 189 هجری قمری دو تن از بزرگان فقه و نحو را در آنجا به خاک سپرد. 
ابوالحسن علی بن حمزه کسایی و محمدبن الحسن شبانی حنفی در یک روز در ری در خانه هشام بن عبیداله رازی که فقیه بزرگ حنفی بوده است، فوت کردند و در مقبره خانوادگی هشام بن عبیداله در ارنبویه به خاک سپرده شدند. می گویند که هارون الرشید در هنگام دفن این دو بزرگوار چنین می گفت: 
«امروز فقه و نحو را در ارنبویه به خاک سپردم.» 
از دیگر بزرگانی که مدفنشان در ارمبویه است علی بن ابی القاسم، منصورابن سعد، مشرف الدین ساعدی، قاضی نیشابور را باید نام برد. 
- قوهه یا کوهک 
نام روستایی است که بسیار بزرگ بوده است و بازارها و خانقاهها و رباطهایی در زمان صاحب معجم البلدان داشته است و شیخ منتجب الدین زیدان کلینی و عزالدین قوهدی و بسیاری از مشایخ و صوفیان دیگر بدین روستا منسوب می باشند که روزگاری شهری بوده است. از بزرگانی که مقابرشان هنوز هم مطاف اهل ایمان است می توان از عبادبن احمد کلینی نام برد که مقبره اش در روستای کلین است و همچنین عارف و صوفی بزرگ، شیخ نجیب الدین زیدانی کلینی که ساکن خانقاه قوهه علیا بوده است وی فرزند ابو دلف عالم و عارف است. 
قوهه علیا در قرن هفتم محل سکونت عارفان حق بوده است درباره مذهب اهالی آن در تاریخ آمده است: «اهل ری و اکثر ولایت شیعه اثنی عشریند الا دیه قوهه و چند موضع دیگر که حنفی می باشند.» 
در قرن هفتم دو قوهه وجود داشته است یکی قوهه علیا که آن را قوهه آب می گفتند و این قوهه محل صوفیان راه حق بوده است و قوهه که در حدود کبود گنبد فعلی بوده است. در نزهه القلوب حمداله مستوفی می آورد: «آب جاجرود از کوه دماوند برمی خیزد و به ولایت ری می ریزد و در حدود قوهه علیا مقاسمه می کنند و قریب چهل جوی از آن بردارند و اکثر ولایت ری را آب از آن است» 
- جیتو 
جیتو از روستاهای پاکدشت است. جی در واژه نامه زند و پازند آمده است: «جی به معنی نیک است و نام دهی از ولایات ری» 
- پارچین 
پارچین یا پارگین به معنی منجلاب-گنداب گودالی که آبهای مانده در آن جمع شوند. دریاچه ساوه درگذشته گاهی گسترش می یافته و پارگین هایی بوجود آورده است که پارگین یا پارچین پاکدشت یکی از آنها بوده است. در کنار این پارچین ها برجی میساخته اند تا راهنمای افراد باشد و شب در آن آتش می افروختند. برج پارچین پاکدشت یکی از این میل های دریایی است که در حال حاضر شهرکی کوچک و دیدنی است که پارک فن آوری صنایع هوافضا، صنایع شیمیایی و صنایع نظامی در آن مستقر است. 
- آلوئک 
آلو به معنی داش و کوره آجرپزی است و امروزه که کوره های آجرپزی در این جا به فراوانی دیده می شوند، معنی خود را پیدا کرده است. آلوئک هم اکنون روستایی است که مزارع پررونقی دارد. 
- کلین 
نام روستایی است که مزار صوفی راه حق احمدبن عباد کلینی است. 
- دوران مشروطه 
منطقه ورامین محل تاخت و تاز درگیریهای زمان مشروطه بوده است. شکی نیست از آنجائیکه بسیاری از طرفداران قاجار در این منطقه می زیسته اند و از طرفی این روستاها املاک شاهی بوده تشکیلات موجود در آن نیرویی بالقوه در حمایت از حکومت بوده است. از طرفداران مشروطه و مخالفان آن که به گونه ای مرتبط به مناطق و روستاهای پاکدشت باشند در اسناد تاریخی سخنی به میان نیامده است اما در کل اقوال محققین مبنی بر مخالفت مردم این ناحیه با مشروطه و یا حکومت جمهوری است. 
- دوران پهلوی 
پس از استقرار مشروطه بدلیل اینکه بسیاری از اهالی روستاهای خالصه خود را رعیت شاهان قاجار میدانستند از طرفداران قاجاریان بودند و حتی پس از کودتای سوم اسفند 1299 نیز بازماندگان خاندان قاجار روی قوای طرفداران خود در این منطقه حساب می کردند. سیاست انتقال و اسکان عشایر و سران آنها به دشت ورامین که از قرنها قبل آغاز شده بود، در دوره رضا شاه نیز ادامه یافت (و حتی آیت الله مدرس نیز مدتی در این منطقه در حالت تبعید بود) و سیاست مبارزه با مذهب او در اینجا نیز اجرا شد، به طوریکه مطلعین اعتقاد به کاهش تدریجی روحانیون و وعاظ در این زمان را دادند. رضاخان در این منطقه چون خیلی از نقاط دیگر کشور املاک و روستاهایی را ضبط کرد روستاهایی که در سالهای 1317-1320 تصرف کرد عبارتند از: 
حصارکلک، ارمبویه، پلشت، یبر و داغلان، خاتون آباد، مامازند، جیتو، قوهه . . . 
در شهریور 1320 هنگام خروج از ایران در دفترخانه اصفهان آنها را به ولیعهد خود واگذار نمود. بعضی از این روستاها بعد از شهریور 1320 به مالکین آن واگذار شد که تعدادی از آنها طبق مصوبه مجلس در سالهای 29 و 1328 مجدداً به تصرف محمدرضاشاه درآمد.که روستاهای مامازند، پلشت، قوهه، قلعه نو، ارمبویه (املاک عزیزخانی) را در سال 1323 به هنرستان دخترانه و پرورشگاه یتیمان شاهپور (متقین) واگذار کرد. 
در سالهایی که بنگاه آمریکایی خاور نزدیک (براساس اصل چهار ترومن) در منطقه فعال بود، روستاهای مذکور را در اختیار داشت و کارهایی نیز در این روستاها انجام می گرفت بنگاه مذکور مجله ای به نام زندگی ورامین یا زندگی روستایی منتشر می کرد. ایجاد اولین مدرسه کشاورزی نیز بر اساس اصل چهار ترومن که به دانشسرای کشاورزی بدل گشت و هم اکنون دانشگاه ابوریحان است صورت پذیرفت. اولین آموزشگاه تربیت دهدار زیرنظر آمریکاییان و نمایندگان آنها ایجاد شد که این نمایندگان در مسائل بهداشتی، اصلاح بذر، واکسیناسیون، سم پاشی و اعزام دانشجو به خارج در منطقه فعالیت داشتند. 
براساس اظهارات برخی محققین دانشگاه ابوریحان در آن زمان فعالین سیاسی غیرمذهبی را در خود جای داده بود. 
یکی از دلایل نفوذ خارجیان در منطقه را نیز می توان صنایع مهمات سازی دانست که از دوره رضاشاه مورد توجه قرار گرفت. 
انقلاب اسلامی و ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی منطقه 
نزدیکی بیش از حد به تهران به شدت ساختار اجتماعی- فرهنگی این ناحیه را پس از انقلاب متحول نمود، بطوریکه شکل و بافت اصلی آن دستخوش تغییرات فاحش گردید، تا اینکه سر انجام در سال 1376 طبق مصوبه هیات وزیران پاکدشت رسماً به شهرستان تبدیل شد. این منطقه بدلیل نزدیکی دو شهری که در گذشته و حال زمانی پایتخت بوده و می باشند از یک سو سبب جذب سا کنان خسته از شهر های مذکور و از سوی دیگر به دلیل ارزان بودن هزینه زندگی علیرغم نزدیکی به پایتخت سبب جذب مها جران از سراسر کشور و خارج از کشور بوده است . 
رویدادهایی که سبب رشد پاکدشت گردید به شدت عوامل محیطی و اجتماعی انسان ساکن این منطقه را متاثر ساخته و شکلهای گوناگون به آن داده است. 
گذشته از تهران که همواره به صورت هیو لایی جذاب اثرات خاصی بر منطقه گذارده است، شرایط اقلیمی و وجود کارگاهها و کارخانه ها و نیز مهاجرت ،قشر بندی اجتماعی خاصی را ایجاد نموده است . 
- زبان و گویش محلی 
طوایف و اقوام مختلف در این منطقه تحت ترکیب واحدی قرار گرفته اند و با اینکه در بررسی هر یک از این طوایف با فرهنگ، زبان و اعتقادات خاص روبرو می شویم اما نیاز، مردم را بر آن داشته تا زبان واحدی داشته باشند و گاهی چنان در هم آمیخته اند که تفکیکشان دشوار است. زبان رسمی و گفت و شنودها، فارسی است ولی به لحاظ قومیتهای گوناگون زبان و لهجه های متفاوتی مانند: ترکی، کردی، لری وجود دارد. وجود این گویش های غیررسمی بازتاب کوچ عشایر در دوران مختلف تاریخ به این منطقه است. 
عشایر مستقر در منطقه پاکدشت که دارای زبان خاص خود بوده اند ولی اکنون همه به فارسی تکلم می کنند به این قرارند: 
عشایر قجر یا قاجار 
عشایر عرب 
عشایر کرد شامل: پازوکیها، سیاه منصوریها، چگنی ها، قراچورلها، سیرسپورها، کردبچه ها، لرنیها، بوربورها. 
عشایر لر که به هداوند معروفند. 
- آداب و رسوم 
در پاکدشت اقوامی چون ترک، فارس، کرد، لر وجود دارد که هر کدام نیز دارای برخی آداب خاص هستند، اما در مجموع بدلیل وحدت فرهنگی که رسانه های همگانی نیز در ایجاد آن بسیار موثرند آداب و رسوم خاصی دیده نمیشود. این نظر بر اساس مشاهدات ابراز میگردد و خود می تواند بعنوان یک سر فصل پژوهشی مورد مطالعه قرار گیرد.
- دین و مذهب 
رواج مذهب شیعه در پاکدشت مربوط به دوران ورود اسلام به ایران است. تنها مکانی که در تاریخ، مذهب اهالیش حنفی ذکر شده ارنبویه می باشد و گویا تا قرن هفتم دین مردم ارنبویه همین بوده است و در قوهه نیز سنی مذهبان و صو فیان راه حق می زیسته اند. هم اکنون نیز وجود مهاجرین افغانی سنی مذهبان را دارای جمعیتی در منطقه نموده است و دراویش اهل حق نیز اقلیتی را در برخی روستاها تشکیل میدهند.

پردیس(تهران)

• جمعیت :
  25374
• کد تلفن :
  221

پَردیس یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر جدید در بخش مرکزی شهرستان تهران و بین جاجرود و بومهن قرار دارد.

پردیس یکی از شهرهای جدید استان تهران است که در فاصله 20 کیلومتری شمال شرقی این شهر و در دامنه رشته کوههای البرز قرار گرفته‌است. بر اساس آمار سال 1385 جمعیت این شهر 50,000 نفر است و بر اساس طرح جامع این شهر تا 200,000 نفر جمعیت را پذیرا خواهد بود.

تاریخچه تأسیس شهر و شهرداری پردیس
سیاست ایجاد شهرهای جدید باهدف مهار رشد بی رویه جمعیت وکنترل مهاجرت به شهرهای بزرگ،‌ بویژه تهران براساس مصوبه مورخ 20/12/1364 هیئت محترم وزیران اتخاذگردید وبرهمین اساس هیئت وزیران درتاریخ 23/12/1368 احداث شهرجدید پردیس رادرفاصله 25 کیلومتری شرق تهران درکنار جاده ترانزیتی تهران – مازندران وباجمعیت نهایی دویست هزارنفر تصویب نمود. مکانیابی شهرجدیدپردیس درمنطقه شهری تهران باتوجه به شرایط طبیعی منطقه واهداف عالی دولت صورت گرفته که باعنایت به موقعیت حساس شهر تهران بعنوان پایتخت ومرکز سیاسی واداری کشور جمهوری اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.


شهر جدید پردیس باقابلیتهای گردشگری - توریستی و سیاحتی و همچنین نزدیکی به مناطق معتدل کوهستانی و آب و هوایی با چشمه سارهای جاری در جای جای طبیعت و در چهارفصل سال چشم انداز زیبایی را بوجود آورده است از جمله منطقه آبشار کمرد، منطقه جوزک، منطقه واصفجان منطقه پیست آبعلی، دریاچه سدلار و منطقه لار، دریاچه تار، و بسیاری از مکانهای دیدنی و تاریخی که با نزدیکی به منطقه شهرستان دماوند است، می تواند اوقات فراغتی سالم و به یادماندنی در ذهن توریستها، گردشگران و مسافران داشته باشد.

این شهر دارای پنج فاز مسکونی بوده و امکاناتی همچون مراکز متعدد تجاری، آتش نشانی، اورژانس، پلیس انتظامی و راهنمایی هم اکنون در این شهر مشغول فعالیت هستند و پارک فناوری پردیس به عنوان مهمترین پارک فناوری ایران در مجاورت این شهر در حال ساخت ‌است. این پارک فناوری در فاز اول 20 هکتار بوده و افق توسعه ان تا 1000 هکتار دیده شده‌ است.

شهر پردیس در ابتدا از مشکل تامین آب رنج می‌برد که با اجرای خط لوله تا سد لتیان، بخشی از این مشکل مرتفع گردید؛ لیکن در حال حاضر هم عمده آب این شهر از طریق چاه تامین می‌شود.

پیشوا(تهران)

• جمعیت :
  41880
• کد تلفن :
  292

پیشوا یکی از شهرهای شهرستان ورامین است که در 45 کیلومتری جنوب شرقی تهران و 10 کیلومتری ورامین و در دامنه تپه‌های طبیعی جای گرفته‌است. پیشوا حدود 130000 نفر جمعیت دارد و رو به گسترش است.

تاریخچه
دیرینگی باستان‌شناسی منطقه پیشوا به پنجاه هزار سال پیش و دوره پارینه‌سنگی می‌رسد.

در دستنویسی درباره تاریخ خوار (گرمسار امروزی) و ورامین که رونویس آن هنوز باقی است حدود شهر امروزی پیشوا و سناردک را سامنات نامیده‌اند.آنچه مسلم است نام کهن این محل سامنات بوده‌است. از زمان بنیاد پیشوا آگاهی دقیقی در دست نیست و به جز آرامگاه امامزاده جعفر سازه تاریخی دیگری دراین شهر وجود ندارد لیکن با توجه به وقف‌نامه امامزاده جعفر در سال 873 ه . ق می‌توان تاریخ بنیاد را پیش از سال 873 دانست.

تا پایان روزگار قاجار این شهر به نام امامزاده جعفر نامیده می‌شد ولی با ساخت راه‌آهن سراسری و گذر آن از این سامان نام آن از امامزاده جعفر به پیشوا دگرگون شد.

برپایه گفته‌های اهالی این شهر رویداد 15 خرداد 1342 از این شهر آغاز گردیده‌است. این شهر جزء معدود مناطقی است که تقریبآ همگی مردمان آن بومی استان تهران و این منطقه می‌باشد. مهمترین منطقه تفریحی این شهر یک پارک جنگلی در قسمت پرارتفاع شهر می‌باشد.

در لغت‌نامه دهخدا زیر واژه پیشوا چنین آمده‌است:

پیشوا امامزاده جعفر قصبه‌ای جزء دهستان بهنام سوخته بخش ورامین است، سکنه آن فارسی‌زبان هستند و آب آنجا از قنات ورامین و محصولات آن غلات و صیفی، باغات و چغندر قند می‌باشد.

منطقه پیشوا بخشی از دشت ورامین است و گفته شده سکنه آن از قدیم مانند ورامین تاجیکها بوده‌اند. بجز از تاجیکها، رازی‌ها و هم از باشندگان قدیم می‌باشند. تا سده‌های نهم و دهم خاندان جنیدی نام آورترین خاندان ساکن در منطقه پیشوا بوده‌اند.

بر پایه سرشماری سال 1375 جمعیت شهرستان پیشوا در آن سال 29,884 تن بوده‌است. 98/9 درصد از اهالی این شهر از امکانات برق و 6/96 درصد از آب لوله کشی و 7/23 درصد نیز از تلفن در سکونتگاه‌های خود بهره‌مندند. سوخت کاربردی باشندگان شهر نیز گاز شهری است.

از جمله مناطق زیبا وزیارتی اطراف این شهر امامزاده عبدالله می باشد که در نزدیکی روستای قلعه بلند قرار دارد این امامزاده زیبا وتاریخی از جمله مناطق بکر ودست نخورده در این منطقه می باشد که سالانه پذیرای عده زیادی از زائرین می باشد.

مراکز آموزش عالی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین در این شهر قرار دارد.

تهران(تهران)

• جمعیت :
  7797520
• کد تلفن :
  21
• سایت شهرداری :
  www.tehran.ir

تهران بزرگ‌ترین شهر و پایتخت کشور ایران با جمعیت 7،705،036 نفر و مساحت 730 کیلومتر مربع است که به همراه توابع خود (استان تهران)، جمعیتی برابر 13،273،009 نفر و مساحتی برابر 18،814 کیلومتر مربع دارد.

تهران در قدیم روستایی نسبتا بزرگ بود که بین شهر بزرگ و معروف آن زمان، شهر ری و کوهپایه‌های البرز قرار داشت. اولین بار نام آن در ذکر زندگینامه ابوعبدالله حافظ تهرانی متولد 190 ق. آمده است. این منطقه در زمان سلسله صفوی به علت این‌که بقعه امامزاده سید حمزه جد اعلای صفویه در نزدیکی حرم شاهزاده عبدالعظیم قرار داشت و تهران نیز دارای باغ‌های خوش آب و هوا بود، مورد توجه قرار گرفت. در سال 961 ق. شاه تهماسب نخستین باروی تهران را احداث نمود. کریمخان زند به مدت 4 سال تهران را مرکز حکومت خود قرار داد و در محوطه ارگ بناهای جدیدی احداث نمود. آغا محمدخان در سال 1200 ق. برابر نوروز 1164 خ. تهران را به پایتختی برگزید و در همین شهر تاجگذاری کرد. با گزینش این شهر به پایتختی روند گسترش کمی و کیفی آن متحول شد و در مدت 220 سال جمعیت آن از حدود 15000 نفر در سال 1164 خ. به بیش از 7 میلیون نفر در سال 1384 رسید و وسعتش از حدود 4,4 کیلومتر مربع به بیش از 730 کیلومتر مربع افزایش یافت.تراکم جمعیت در تهران بین ده هزار و هفتصد تا بیش از یازده هزار نفر در هر کیلومتر مربع برآورد می‌شود که بنابر آمار نخست شانزدهمین شهر پرتراکم جهان است.شهر تهران در کوهپایه‌های جنوبی رشته کوه البرز در حد فاصل طول جغرافیایی 51 درجه و 2 دقیقه شرقی تا 51 درجه و 36 دقیقه شرقی، به طول تقریبی 50 کیلومتر و عرض جغرافیایی 35 درجه و 34 دقیقه شمالی تا 35 درجه و 50 دقیقه شمالی به عرض تقریبی 30 کیلومتر گسترده شده است. ارتفاع شهر در شمالی‌ترین نقاط به 1800 متر و در جنوبی‌ترین نقاط به 1050 متر از سطح دریا می‌رسد. تهران از شمال به نواحی کوهستانی و از جنوب به نواحی کویری منتهی شده در نتیجه در جنوب و شمال دارای آب و هوایی متفاوت است. نواحی شمالی از آب و هوای سرد و خشک و نواحی جنوبی از آب و هوای گرم و خشک برخوردارند.

ساختار اداری ایران در تهران متمرکز شده است. تهران به 22 منطقه و 112 ناحیه (شامل ری و تجریش) تقسیم شده است. نماد شهر تهران برج آزادی است. برج میلاد نیز نماد دیگر آن به حساب می‌آید.

پیشینه
تا پیش از کشف تمدن قیطریه و همچنین کشف آثاری در تپه‌های عباس‌آباد، گمان می‌رفت پیشینه تاریخی این شهر به همان آثار یافت شده در حوالی شهرری محدود می‌شود، ولی اکتشافات باستان‌شناسی در تپه‌های عباس‌آباد، بوستان پنجم خیابان پاسداران و دروس، نشان داد تمام آبادی‌های ناحیه تاریخی قصران، دوره‌ای درخشان از استقرار اقوام کهن و خلاقیت‌های فرهنگی را پشت سر گذارده‌اند.

پس از حمله مغولان به ری و تخریب این شهر، تهران بیش‌ از پیش رشد یافت و عده‌ای از اهالی آواره ری را نیز در خود جای داد و مساحتش در این دوران به 106 هکتار رسیده بود.

نخستین بار، شاه طهماسب اول صفوی در 944 ق. هنگام گذر از تهران باغ و بوستان فراوان این شهر را پسندید و دستور داد تا بارو و خندقی به دورش بکشند، این بارو که 114 برج به عدد سوره‌های قرآن و چهار دروازه رو به چهار سوی دنیای پیرامون داشت، از شمال به میدان توپ‌خانه و خیابان سپه، از جنوب به خیابان مولوی، از شرق به خیابان ری و از غرب به خیابان وحدت اسلامی (شاپور) محدود می‌شد، مساحت تهران در این دوران به 440 هکتار رسید.

در دوره شاه عباس اول (1038-996 ق.) پل، کاخ و کاروانسراهای زیادی بنا شد، دربخش شمالی برج و باروی شاه تهماسبی، چهارباغ و چنارستانی ساخته شد که بعدها دورش را دیواری کشیدند و به صورت کاخ (کاخ گلستان) و مقر حکومتی درآوردند.

در دوره حکومت آقا محمدخان قاجار، تهران به پایتختی برگزیده شد، روز یکشنبه 11 جمادی‌الثانی 1200 ق. هم‌زمان با عید نوروز آغا محمد خان قاجار در خلوت کریم‌خانی تاج سلطنت ایران را بر سر گذارد و تهران را به عنوان پایتخت این کشور معرفی کرد.

نام تهران
تهران در 1838در مورد وجه تسمیه تهران اختلاف نظر زیادی وجود دارد، پاره‌ای از پژوهشگران «ران» را پسوندی به معنای دامنه گرفته‌اند و شمیران و تهران را بالادست و پایین‌دست خوانده‌اند. برخی دگر تهران را تغییر شکل یافته «تهرام» به معنای منطقه گرمسیر دانسته‌اند، در مقابل شمیرام یا شمیران که منطقه سردسیر است و همچنین عده‌ای بر این باورند که سراسر دشت پهناوری که امروز تهران بزرگ خوانده می‌شود در میان کوه‌های اطراف، گود به نظر می‌رسید و بدین سبب «ته ران» نام گرفت.

روستایی که پیش‌درآمد شهر تهران بوده است، پیش از اسلام نیز وجود داشته اما پس از اسلام به‌تدریج نام آن معرب گردیده و از تهران به طهران تبدیل شده است اما جغرافیدانان معروف آن روزگار نیز به املای تهران اشاره نموده‌اند. هم‌زمان با جنبش مشروطه که تغییرات زیادی در ادبیات و نگارش زبان فارسی به وجود آمد، رفته‌رفته املای تهران رواج یافت و پس از تاسیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و تاکید آن بر املای تهران، املای دیگر (طهران) کاملا منسوخ شد.

جغرافیا و آب‌وهوا
از دید زمین‌شناسی محدود بودن دیرباز تهران به کوه از شمال و کویر از جنوب، عامل تمام ویژگی‌های مهم جغرافیایی این شهر است. 

ویژگی‌های تهران:
وجود سه ناحیه طبیعی (کوه، دامنه و دشت) و نوع خاص اختلاف ارتفاع در پستی و بلندی‌ها 
زلزله‌خیزی و وجود گسل‌های فعال در آن.
آب‌وهوای حدوداً معتدل و مرطوب تحت تاثیر کوهستان در شهر، و گرم و خشک در اطراف 
تفاوت آب‌وهوای شمال و جنوب در زمستان 
وارونگی هوا در زمستان 
وجود رودخانه‌ها و منابع متعدّد آب 
اختلاف نمای تهران در نقاط مختلف بر اساس عوامل جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی است. شهرداری، وزارت کشور و مخابرات هر کدام تقسیم‌بندی خاصی از مناطق مختلف تهران دارند.

سیاست
شهر تهران علاوه بر این‌که مرکز سیاسی کشور ایران است، مرکز استان تهران و شهرستان تهران نیز به شمار می‌رود. مهمترین نهادهای دولتی و قضایی شامل وزارتخانه‌ها، مجلس شورای اسلامی و ... در آن واقع شده است و تاثیرگذارترین مقام‌های کشور شامل رهبر، رئیس جمهور، رئیس مجلس، رئیس دستگاه قضایی، رئیس و بعضی از اعضای مجلس خبرگان رهبری، رئیس و اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، اعضای شورای نگهبان، وزرای کابینه و اعضای شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در آن زندگی می‌کنند.

مردم این شهر در 200 سال گذشته همیشه از تاثیرگذارترین‌ها در سیاست کشور بوده‌اند. این تاثیرگذاری شامل حضور آن‌ها در ساختار سیاسی کشور، جریان‌های تغییردهنده سیاست کشور شامل انقلاب‌ها (انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی) و جنگ‌ها (جنگ تحمیلی) می‌شود به‌طوری‌که درصد شهدا در برخی محله‌های تهران از این درصد در همه نقاط دیگر کشور بیشتر است.

این شهر 30 نماینده در مجلس شورای اسلامی دارد. اداره شهر توسط شهرداری تهران انجام می‌شود. شهردار تهران توسط شورای شهر تهران انتخاب شده و این شورا بر عملکرد شهرداری نظارت و برای اداره شهر قانونگذاری می‌کند. شهر تهران به لحاظ اداری به 22 منطقه شهرداری و 112 ناحیه تقسیم شده و شهرهای تجریش و ری را نیز دربرگرفته است.

شورای شهر تهران
شورای اسلامی شهر تهران شورایی است متشکل از 15 نماینده که بر طبق قانون شوراها مسئول اداره شهر تهران است. مهم‌ترین وظایف شورا انتخاب شهردار به مدت چهار سال، نظارت بر عملکرد شهرداری و در صورت لزوم برکناری شهردار، تصویب طرح‌های لازم برای رفاه بیش‌تر شهروندان و نظارت بر اجرای آن‌ها، تصویب بودجه سالانه شهرداری، تصویب اساسنامه موسسات و شرکت‌های وابسته به شهرداری هستند.

پیشینه شورای شهر تهران، یا به تعبیر آغازین خود بلدیه، به تشکیل نخستین نهاد قانون‌گذاری (مجلس شورای ملی) بازمی‌گردد. در حقیقت یکی از نخستین قوانین مصوب مجلس شورای ملی، «قانون بلدیه» است که در سال 1286 خ. به تصویب رسید و به این ترتیب یکی از آرمان‌های بزرگ انقلاب مشروطه جامه عمل پوشید. در طول 95 سال پس از آن تاریخ تشکیل و دوام شورای شهرها با فراز و فرودهای بسیاری همراه بوده است. به طور خلاصه در طی سال‌های 1284 تا 1304 در پی انقلاب مشروطه نخستین قانون شوراها تصویب شده و به اجرا گذاشته می‌شود. پس از آن از 1304 تا 1320 و پس از کودتای سال 1299 رضا خان و پس از آن به قدرت رسیدن وی، قانون بلدیه لغو شد و با تصویب قانونی جایگزین، انتخاب شهردار از وظایف «وزیر داخله» شمرده شد. پس از سقوط رضا شاه و در حالی‌که محمد رضا تسلط چندانی بر امور کشور نداشت، در 1328 سومین قانون شوراها به تصویب رسید. دوباره بعد از کودتای 1332 و سرنگونی دولت مصدق و تسلط محمد رضا بر امور کشور این قانون لغو شد. پس از پیروزی انقلاب تشکیل شوراها به یکی از خواست‌های مردم و رهبر انقلاب تبدیل می‌شود. اما ایجاد شوراها تا زمان روی کار آمدن دولت سید محمد خاتمی به تاخیر می‌افتد و بالاخره در تاریخ 9 اردیبهشت 1378 شورای شهرها بر اساس قانون شوراها مصوب سال 1375 مجلس شورای اسلامی تشکیل می‌شوند.

شهرداری تهران
شهرداری تهران سازمانی غیردولتی است که در 12 خرداد 1286 خورشیدی تاسیس شد و اداره شهر تهران را به عهده دارد. مسئولیت اداره این سازمان با شهردار تهران است که پیش از این با حکم وزیر کشور ایران منصوب می‌گردید ولی اکنون با حکم شورای شهر تهران انتخاب می‌شود. شهرداری تهران شامل 22 منطقه است که اداره هر منطقه به عهده شهردار آن منطقه‌است. طرح جامع شهر تهران در زمان شهرداری غلامرضا نیک پی تدوین شد.

اقتصاد
با این‌که تنها 11 درصد جمعیت کشور در تهران زندگی می‌کنند، حدود 25 درصد تولید ناخالص داخلی ایران مربوط به این شهر است.البته توزیع این حجم عظیم تولید در بین مردم یکنواخت نیست، 
قیمت زمین در برخی نقاط شهر تهران جزء گران‌ترین‌ها در کل جهان می‌باشد. بیش از 1500 سازمان دولتی هم‌اکنون در تهران فعالیت می‌کنند

تهران با جمعیتی حدود 8 میلیون و مساحتی حدود 700 کیلومترمربع، تولید ناخالص داخلی برابر 88 میلیارد دلار دارد که این شهر را در رده پنجاه و ششمین شهر ثروتمند جهان و بالاتر از شهرهایی چون ریاض، لیسبون، برلین، بیرمنگام، لیون و هامبورگ قرار داده است، هرچند که همچنان با شهرهایی با جمعیت مشابه خود مانند لس آنجلس (با جمعیت حدود 11,8 میلیون نفر) که تولید ناخالص داخلی آن 639 میلیارد دلار است یا لندن (با جمعیت 8,3 میلیون نفر) با تولید ناخالص داخلی 450 میلیارد دلار فاصله دارد.

بخش خدمات سهمی 78 درصدی در تولید ناخالص داخلی تهران دارد و پس از آن به ترتیب بخش‌های صنعت (14 درصد) و کشاورزی (8 درصد) قرار دارند. در بخش خدمات در استان تهران، رشته فعالیت‌های عمده‌فروشی و خرده‌فروشی با 28 درصد و مستغلات و کسب و کار با 25 درصد بیشترین سهم را در جی‌دی‌پی دارند.

فعالیت‌های خدماتی تهران در داخل شهر و فعالیت‌های صنعتی (زمین‌بر) در حومه آن متمرکز هستند. در دهه گذشته تراکم بالای جمعیت و گران بودن مسکن در این شهر هجوم تازه‌واردان به درون شهر را محدود کرده و در نتیجه درصد رشد جمعیت آن کاهش یافته است اما این امر سبب استقرار آن‌ها در حومه شهر به عنوان مناطق خوابگاهی شده، به طوری‌که درحالی‌که سایر مناطق روستایی کشور با کاهش نسبی جمعیت و مهاجرت به شهرها مواجهند، روستاهای تهران برعکس مهاجرپذیرند و رشد جمعیت آن‌ها از 5,6 درصد به 6,7 درصد رسیده است. به همین دلیل سهم جمعیتی شهر تهران نسبت به استان تهران در چند ده گذشته به سرعت کاهش یافته و از 91 درصد در سال 1355 به 72 درصد در سال 1375 و 58 درصد در سال 1385 رسیده است. بنابراین درکل هرچند که مجموعه شهری تهران همچنان مهاجرپذیرترین مجموعه شهری در کشور است اما این مهاجران به جای خود شهر رفته‌رفته حومه آن را به عنوان مقصد خود انتخاب کرده‌اند.

مردم
تهران تا پیش از بنیان‌گذاری سلسله قاجار و برگزیده‌شدن به عنوان پایتخت ایران، شهری کوچک بود. اما از آن زمان به بعد، رو به پیشرفت نهاد و در اواسط دوره قاجار به بزرگ‌ترین شهر ایران تبدیل شد. بر اساس نخستین سرشماری رسمی که در سال 1335 انجام گرفت، این شهر با 1,560,934 نفر جمعیت، پرجمعیت‌ترین شهر ایران بوده‌است.همچنین بر اساس آخرین سرشماری رسمی که در سال 1385 انجام گرفت، جمعیت تهران، 7,705,036 نفر بوده‌است.

زبان اصلی مردم تهران و استان تهران، فارسی است. اما در بعضی نقاط زبان‌های محلی نیز دیده می‌شود که در مجموع از لهجه‌های فارسی به‌شمار می‌آیند. به طور کلی زبان و گویش‌های دیگری مانند ترکی آذری، گیلکی، لری، مازندرانی و .... نیز به دلیل مهاجرت‌ها به آن افزوده شده‌است.بر اساس سر شماری 1365 در حدود 98,1 درصد از جمعیت استان به زبان فارسی تکلم می‌کنند که این نسبت در نقاط شهری 98,3 و در نقاط روستایی 96,8 درصد است.

فرهنگ

مکان‌های مذهبی
یکی از مراکز فرهنگی، مکان‌های مذهبی هستند که در آن افراد امکان عبادت و رازونیاز پیدا می‌کنند و حضور در این اماکن به مردم کمک می‌کند تا زندگی اجتماعی فعالی داشته باشند. مسجدها، حسینیه‌ها و امامزاده‌ها از جمله مکان‌های مذهبی پایتخت هستند که در مجموع 2072 مرکز (1387 خ.) را شامل می‌شوند. تهران 1546 مسجد، 487 حسینیه، و 39 امامزاده دارد. مکان‌های مذهبی 19 درصد مکان‌های مذهبی شهر تهران را تشکیل می‌دهند. در واقع برای هر 3516 تهرانی یک مرکز مذهبی وجود دارد. بیشترین امامزاده‌های پایتخت در منطقه 20 متمرکز شده و بعد از آن منطقه 12 و 1 دارای بیشترین امامزاده‌ها هستند. در 12 منطقه هم هیچ امامزاده‌ای وجود ندارد.

سینما و تئاتر
بیش از صد سالن سینما در شهر تهران وجود دارد که اکثرا فیلم‌های تولید داخل و تعدادی نیز فیلم‌های خارجی را اکران می‌کنند. بیش از چهل آمفی‌تئاتر نیز در این شهر فعال هستند که نمایش‌های گوناگونی را به روی پرده می‌برند.

ورزش
فوتبال ورزش اول شهر است و بیش‌ترین طرفداران را نیز دارد. در کنار آن کشتی نیز به‌طور سنتی بسیار مورد توجه بوده است و به عنوان ورزش ملی مورد توجه قرار گرفته است. چندین پیست اسکی بسیار زیبا و منحصربه‌فرد از جمله پیست‌های اسکی توچال، دیزین و شمشک در نزدیکی شهر قرار دارند که پیست اسکی دیزین جزء معدود پیست‌های اسکی جهان است که در آن امکان اسکی بر روی چمن علاوه بر اسکی برروی برف مهیاست. پیست اسکی توچال هم با ارتفاع 3730 متر از سطح دریاهای آزاد پنجمین پیست اسکی مرتفع جهان است و تا تهران تنها پانزده دقیقه فاصله دارد. کوهنوردی و تا حدی صخره‌نوردی هم از ورزش‌های دیگر شهر است که مخصوصا در روزهای تعطیل به‌طور همگانی مورد توجه قرار می‌گیرد.
فوتبال که پر طرفدارترین ورزش شهر است، هر هفته عده زیادی را برای تماشای لیگ برتر به ورزشگاه آزادی می‏کشاند. دو تیم اصلی تهران استقلال و پیروزی هستند که شهرآورد بین این دو تیم هر بار تماشاگران زیادی را جذب می‏کند. باشگاه‌های دیگری مانند پاس، صباباتری، پیکان و سایپا نیز که پیشتر در این شهر فعالیت می‏کردند, که به شهرهای دیگر انتقال پیدا کردند.
ورزشگاهای فوتبال زیادی در سطح شهر تهران برای برگزاری مسابقات فوتبال وجود دارد. به جز ورزشگاه یکصد هزار نفری آزادی در غرب، می‌توان به ورزشگاه تختی در شرق، شهید شیرودی در مرکز و شهید دستگردی در شهرک اکباتان (غرب) اشاره نمود.


فرهنگ‌سراها
در تهران مراکزی به نام فرهنگ‌سرا توسط شهرداری تهران ساخته شده‌است که وظیقه آنان ارایه خدمات فرهنگی به مردم می‌باشد. این مراکز مجهز به سالن‌های سینما،‌ تئاتر، ‌مجموعه‌های ورزشی،‌ کتابخانه، ‌نگارخانه، کلاس‌های آموزش کامپیوتر و غیره هستند و نقش مهمی در پرکردن اوقات فراغت جوانان و ارتقای سطح فرهنگ و آموزش آنان داشته‌اند. فرهنگ‌سرای بهمن که با وسعت 40,000 متر مربع در جنوب تهران قرار دارد، ‌فرهنگ‌سرای خاوران در جنوب شرقی،‌ فرهنگ‌سرای شفق و فرهنگ‌سرای نیاوران در شمال تهران نمونه‌هایی از این مراکز هستند.

نشریات
بیش از هزار عنوان نشریه در ایران منتشر می‌شود که مرکز تعداد زیادی از آن‌ها تهران است. تقریبا مرکز همه روزنامه‌های مهم ایران در تهران است.


معماری و شهرسازی
برج میلاد، بلندترین ساختمان در خاورمیانه تهران به دلیل مرکز سیاسی بودنش زودتر از شهرهای دیگر با مظاهر مدرنیسم و ازجمله معماری مدرن آشنا شد. تغییر معماری تهران از سنتی به مدرن از دوران ناصرالدین شاه آغاز شد و به ویژه این روند در دوران پهلوی که زندگی مدرن از حصار دربار و ارگ سلطنتی خارج شد، چهره شهر را تغییر داد.

آموزش

دانشگاه‌ها
آموزش عالی مدرن ایران با تاسیس دارالفنون (1851 م. برابر 1230 خ.) توسط امیرکبیر در تهران آغاز شد. هم‌اکنون معتبرترین دانشگاه‌های ایران که در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند، در این شهر قرار دارند. در بین دانشگا‌های دولتی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه الزهرا، دانشگاه هنر تهران، دانشگاه تربیت معلم تهران، دانشگاه صنعت آب و برق، دانشگاه امام صادق، دانشگاه شاهد، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، دانشگاه امام حسین، دانشکده فنی شهید شمسی‌پور و در بین واحدهای دانشگاه آزاد دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد واحد تهران شرق ، دانشگاه آزاد واحد تهران غرب و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در این شهر فعالیت می‌کنند.


مدارس
مدارس شهر تهران که در مناطق مختلف آن پراکنده‌اند عمدتا دولتی می‌باشند. در این میان 2232 مدرسه تهران غیرانتفاعی هستند و بیش از 14 درصد دانش‌آموزان تهرانی در این مدارس تحصیل می‌کنند.این مدارس عموما در مناطق 1، 2 و 3 شهرداری تهران متمرکز هستند. 60 درصد مدارس غیرانتفاعی تهران استیجاری هستند.تعداد کمی از مدارس تهران دوشیفته هستند و این مدارس نیز در یک برنامه 4 ساله (تا 1391 خ.) تک‌شیفته خواهند شد.

کودکستان‌ها
80 درصد مهدهای کودک تهران استیجاری هستند. کیفیت مهدهای کودک با توجه به مربیان آموزشی و نوع آموزشی که به کودکان داده می‌شود متفاوت است. برخی از مهدهای کودک آموزش‌های خود را در دو زبان به کودکان ارائه می‌کنند. قرار است با اجرای طرح ارزیابی و ارتقای کیفیت مهدهای کودک که بر اساس عملکرد آن‌ها این طرح صورت می‌گیرد، مهدهای کودک به مهدهای سه و دو و یک ستاره تقسیم شوند. به دلیل آن که بیش از 90 درصد از مهدهای کودک خصوصی هستند، هدف اصلی از این طرح، ایجاد رقابت در ارتقای سطح کیفیت خدمات است.دیگر این‌که در راستای اجرای اصل 44 مراکز پیش‌دبستانی و مهدهای کودک دولتی به بخش خصوصی واگذار می‌شوند.

دیدنی‌ها
شمس العماره، برج طغرل، کاخ گلستان، سر در باغ ملی، صاحب قرانیه، دروازه دولت، بازار تهران، بی‌بی شهربانو و.... بخشی از دیدنی‌های تهران هستند که برای عموم بازدید از آنها آزاد است.

موزه‌های ایران باستان، ایران اسلامی، مردم‌شناسی، فرش، هنرهای معاصر، صنایع دستی، آبگینه و سفالینه، کتابخانه و موزه ملک و موزه حیات وحش و بسیاری از موزه‌های دیگر تهران از جذابیت‌های آن به شمار می‌آیند. از تماشاگه‌های تاریخ، پول، و زمان نیز می‌توان به عنوان دیدنی‌های تهران یاد کرد.

همچنین از نظر مذهبی آرامگاه حضرت عبدالعظیم در شهر ری امامزاده صالح در تجریش، امامزاده داوود در شمال کن و همچنین مقبره امام خمینی مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان قرار دارد.

مسیر خیابان پردرخت ولی‌عصر که طولانی‌ترین خیابان‌ تهران و خاورمیانه است به عنوان یکی از معابر دیدنی شهر به‌شمار می‌آید. شهرداری تهران در سال 1386 پیاده‌روهای این خیابان را از پل تجریش تا میدان راه آهن بازسازی کرده تا جایی برای قدم زدن باشد.

برج میلاد، بلند ترین سازه کشور در این شهر واقع شده که از دیدنیهای تهران محسوب می‌گردد.

ترافیک
جمعیت زیاد تهران و رفت و آمد انبوه خودروها منجر به تبدیل شدن خیابان‌ها به پارکینگ و ایجاد راه‌بندان‌های متعدد و شدید در این شهر شده که بدلیل آلایش شدید هوا، اتلاف وقت و فشار اقتصادی بر شهروندان بحران تلقّی می‌شود. در پاییز 1386 «طرح جامع حمل و نقل و ترافیک تهران» تهیه و تصویب شد. این طرح، که اهداف کلی آن بر اهداف طرح‌های فرادست – مانند «طرح جامع تهران» و هم‌ چنین برنامه چهارم توسعه اقتصادی ایران – استوار شده‌اند، چشم انداز تحولات مطلوب این شهر در 20 ساله آینده را ترسیم می‌کند. 

مهم ترین راهکارهای حل این بحران از این قرار اند:
ایجاد راه‌هایی برای کاهش تقاضای سفر (مانند تقویت دولت الکترونیک) 
دوطبقه‌سازی بزرگراه‌ها.
فرهنگ ترافیک و گسترش و ترغیب مردم به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به ویژه مترو.
مدیریت ترافیک. 
اصول مهندسی ترافیک، خصوصاً تقاطع‌های ناهمسطح 
آموزش 
قوانین و مقررات 
انتظامات ترافیک 
گسترش و بهبود کفیت حمل و نقل عمومی

آلودگی‌های زیست‌محیطی

آلودگی هوا
آلودگی هوا در شهر تهران عمدتا مصنوعی و ناشی از فعالیت وسایل نقلیه است که سهمی 80 درصدی در آلودگی هوای شهر دارند و تولیدکننده گازهای سمی دی اکسید نیتروژن و مونو اکسید کربن هستند. این وسایل نقلیه گاز دی اکسید کربن نیز تولید می‌کنند که هرچند سمی نیست اما سبب گرم شدن زمین می‌شود.

گسترش وسایل نقلیه عمومی به ویژه مترو و فرهنگسازی برای استفاده از این وسایل و الزام خودروسازها به پیروی از استانداردهای روز و رساندن قیمت سوخت مصرفی به سطح قیمت‌های جهانی از مهمترین راهکارهای مبارزه با آلودگی هوا شناخته می‌شوند.
توصیه شده است که در هنگام آلودگی هوا از سفرهای غیر ضروری به ویژه به مرکز شهر پرهیز شود و کودکان و سالمندان هم تا حد ممکن از خانه خارج نشوند.

چون در شهرهای بزرگ مانند تهران هوای داخل ساختمان می‌تواند آلوده‌تر از هوای بیرون باشد و افراد زمان بیشتری را در داخل منزل سپری می‌کنند آلودگی داخل خانه خطرناک‌تر است، این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد. دود سیگار، حشره‌کش‌ها، رنگ‌های ساختمانی به ویژه رنگ‌های حاوی ترکیبات سربی، اسپری فرمالدئید و گازهای ناشی از آشپزی از جمله موادی هستند که هوای داخل خانه‌ها را آلوده می‌سازند.

آلودگی صوتی
تهران آلوده‌ترین شهر جهان از نظر آلودگی صوتی است. یکی از منابع اصلی آلودگی صوتی در تهران صدای اگزوز موتورسیکلت‌ها است که 25? آلودگی صوتی شهر را تشکیل می‌دهد. تعداد موتورها در نقاط مرکزی شهر به مراتب بیش‌تر است.

منبع دیگر آلودگی صوتی در شهر خودروهای سواری هستند که حدود نیمی از وسایط نقلیه آن را تشکیل می‌دهند.
آلودگی صوتی نیمی از خودروهای سواری و موتورسیکلت‌های تهران بیش از حد استاندارد است. این استاندارد برای مناطق مسکونی در روز حدود 55 و در شب حدود 45 دسیبل بوده و میزان مجاز انحراف از آن نزدیک 15 دسیبل است.

کشورهای پیشرفته دنیا جهت اجرا و ساخت اتوبان‌ها و مناطق حساس به سر و صدا مانند مدارس و بیمارستان‌ها از نقشه‌های صوتی استفاده می‌کنند. در تهران نیز منطقه 7 اولین منطقه‌ای بوده است که این نقشه‌ها برای آن تهیه شده و به ترتیب مناطق 6، 12، 11، 9 و 10 خواستار تهیه این نقشه‌ها توسط واحد صوت سازمان کنترل کیفیت هوای تهران بوده‌اند. ده منطقه پر سر و صدای تهران به ترتیب مناطق 6، 10، 11، 12، 7، 13، 3، 19، 18 و 2 هستند. این رده‌بندی با توجه به تعداد و سرعت خودروها در این مناطق، مقدار کیلومتر پیمایش خودروها و توزیع نوع آنها در هر منطقه و تعداد اتوبان‌های موجود انجام شده است.


آلودگی آب‌های زیرزمینی
آلودگی آب‌های زیرزمینی تهران یکی از بزرگ‌ترین معضلات زیست‌محیطی این شهر است. تهران از نظر سیستم فاضلاب در بین شهرهای جهان در بین 10 شهر آخر قرار دارد. نبود سیستم دفع فاضلاب در شهر تهران جزء اصلی‌ترین مشکلات زیست‌محیطی این شهر قلمداد می‌شود. درحالی‌که مهم‌ترین لازمه طراحی و جانمایی یک شهر تامین فاضلاب آن است، سیستم تصفیه فاضلاب در تهران وجود ندارد و آب فاضلاب مستقیما وارد قنات‌ها و آب‌های زیرزمینی می‌شود و این در حالیست که کمبود بارش در این شهر سبب روی آوردن مسولان به استفاده از آب‌های زیرزمینی برای تامین آب مصرفی ساکنان شده است. آب‌های زیرزمینی تهران هم آلودگی شیمیایی و هم میکروبی دارند که دلیل آن نبود شبکه فاضلاب و وجود صنایع در داخل شهر است.

شهرهای خواهرخوانده
تهران دارای نه شهر خواهرخوانده است:

پکن، چین (2006)
کاراکاس، ونزوئلا (2005)
سئول ،کره جنوبی(1963) 
هاوانا، کوبا (2001)
لندن، پادشاهی متحده (19 مارس 1993)
لس آنجلس، آمریکا (26 مه 1972)
پرتوریا، آفریقای جنوبی (2002)
مسکو، روسیه (2004)
مینسک، بلاروس (2006)
استانبول، ترکیه

 

جوادآباد (جوادیه)(تهران)

• جمعیت :
  4824
• کد تلفن :
  292

جوادآباد یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش جوادآباد شهرستان ورامین است

چهاردانگه(تهران)

• جمعیت :
  42238
• کد تلفن :
  21
• سایت شهرداری :
  www.4dangeh.com

چهاردانگه شهری است در استان تهران ایران و در حد فاصل بزرگراه تهران-ساوه و بزرگراه تهران-قم قرار گرفته‌است.

چهاردانگه در بخش چهاردانگه از توابع شهرستان اسلام‌شهر واقع شده. این شهر، مرکز بخش است و بخشداری بخش فوق در آن واقع است. طبق سرشماری سال 1385، تعداد 10,791 خانوار شامل 42,159 نفر در این شهر ساکن بوده اند که از این تعداد 22,003 نفر مرد و 20,156 نفر آنها زن بودند.

حسن آباد(تهران)

• جمعیت :
  20471
• کد تلفن :
  021

حسن‌آباد یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش فشاپویه شهرستان ری است.

دماوند(تهران)

• جمعیت :
  36708
• کد تلفن :
  221

شهر دَماوَند یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش مرکزی شهرستان دماوند است.

روستاهای جیلارد (گیلیارد)، دشتبان، ولیران، چشمه اعلا، شلمیه، حصار پایین، اصطلک بالا، اوره، احمدآباد، روح‌افزا که امروزه در محدوده این شهر قرار گرفته‌اند از محلات آن به‌شمار می‌روند.شهر جدید لتیان نیز در نزدیکی شهر دماوند در دست ساخت است.
برج شیخ شبلی و مسجد جامع دماوند از آثار کهن و باستانی این شهر هستند.
جمعیت
براساس سرشماری سال 1385جمعیت دماوند 36,433 نفر (10,279خانوار) بوده است.

رباط کریم(تهران)

• جمعیت :
  63069
• کد تلفن :
  29

رُباط‌کَریم یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش مرکزی شهرستان رباط‌کریم است.

روستاهای رباط کریم
شهرآباد، پرندک، حصار مهتر، سفیدار، شتر خوار،آلارد، کیکاور، پیغمبر، منجیل آباد، یقه،انجم آباد،حسین آباد و اصغر آباد

رودهن(تهران)

• جمعیت :
  19832
• کد تلفن :
  221

رودِهِن شهر کوچکی است در 56 کیلومتری شرق تهران در دامنه رشته کوه‌های البرز. این شهر از پیشینه طولانی تاریخی برخوردار است. پس از تأسیس شعبه‌ای از دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1363 در این شهر، بر جمعیت و سطح درآمد و امکانات شهروندی و در کل بر توسعه فرهنگی، اجتماعی این شهر افزوده شده‌است.

این شهر به دلیل ساکن بودن اهل‌ حق نیز شهرت دارد. اهل حق یا شیفتگان علی کسانی هستند که به امام علی، اولین پیشوای شیعیان ارادت خاصی دارند. این افراد در زمان نادر شاه افشار به این منطقه مهاجرت کردند.

شهر رودهن و نقاط اطراف همچنین تفریح‌گاه خوبی برای شهرنشینانی است که در آن منطقه باغ یا باغچه دارند. این منطقه از البرز که دارای آب و هوایی خنک و کوهستانی بوده و در راه مناطق شمالی کشور واقع شده‌است.
به دلیل واقع شدن در رشته‌کوه البرز دارای آب و هوایی سرد در زمستان و معتدل و خنک در تابستان است. میزان بارش برف و باران در فصول سرد سال در این منطقه زیاد بوده و به دلیل شیب خیابان‌ها و کوچه‌ها مشکلاتی را برای اهالی ایجاد می‌کند.

دانشگاه رودهن
دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال 1363 در یکی از نقاط مرکزی شهر کوچک رودهن تأسیس شد. این دانشگاه که در بدو امر با یک ساختمان اجاره‌ای شروع به کار کرد پس از گذشت سال‌ها و با خرید و تملک ساختمان‌ها و اراضی وسیعی در منطقه به یکی از دانشگاه‌های بزرگ کشور از نظر وسعت تبدیل شده‌است.

دانشکده زبان و ادبیات انگلیسی این واحد آموزشی با دارا بودن بیش از 3000 دانشجو در چهار گرایش مترجمی، ادبیات، آموزش زبان و دبیری مقام نخست را در خاورمیانه از نظر تعداد زبان‌آموز به خود اختصاص داده‌است. دانشکده کشاورزی این دانشگاه نیز با اختیار داشتن آزمایشگاه‌ها پیشرفته بعد از دانشگاه کرج در رتبه دوم دانشکده‌های کشاورزی تهران قرار دارد (کلکسیون حشره شناسی این دانشکده از بزرگ‌ترین کلکسیون‌های حشره شناسی در سطح ایران است) همچنین این دانشگاه با بیش از 40000 دانشجو یکی از شلوغ ترین دانشگاههای استان تهران می‌باشد.

دانشکده کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن پس از گذشت 14 سال از تأسیس آن با حدود دوهزار دانشجو در تلاش است تا هرچه بیشتر و بهتر در خدمت جامعه علمی جمهوری اسلامی ایران باشد. مقاطع تحصیلی: کارشناسی پیوسته، کارشناسی ناپیوسته، کاردانی پیوسته، کاردانی ناپیوسته.

ابنیه تاریخی
از بناهای تاریخی این شهر می‌توان به پلی اشاره کرد که متروکه شده و از دوره صفویه می‌باشد. همچنین به ساختمان هتل آبعلی که امروزه به اردوگاه دانش‌آموزی تبدیل شده‌است

شاهدشهر(تهران)

• جمعیت :
  18855
• کد تلفن :
  262

شاهدشهر یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان شهریار قرار دارد.
جمعیت این شهر در سرشماری سال 1385 برابر با 18,855 نفر بود.

این شهر با پیوستن سه روستای علی‌آباد درازه، درازه و شهسواری تشکیل شده و اکنون روستاهای محمودآباد و خلج‌آباد هم در محدوده شهری شاهدشهر قرار دارند.
برات‌آباد، فردوس، ویره، رامین، دروازه و عباس‌آباد فردوس از روستاهای پیرامونی این شهر هستند.
شهر شاهدشهر در سال 1382 کم‌ترین درصد اعتبارات عمرانی را در میان 9 شهر شهرستان شهریار دریافت کرد.
این شهر هم‌چنین با معضل مهاجرت بی‌رویه و رشد بالای جمعیت روبروست و از شهرهای محروم است

شریف آباد(تهران)

• جمعیت :
  8894
• کد تلفن :
  292

شریف‌آباد یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش شریف‌آباد شهرستان پاکدشت است. شهر شریف‌آباد در جاده تهران به گرمسار و پس از شهر پاکدشت واقع شده‌است.
در دروازه ورودی شریف‌آباد فرهنگسرایی در دست ساخت است.

شهریار(تهران)

• جمعیت :
  189421
• کد تلفن :
  262

شهریار یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش مرکزی شهرستان شهریار است.

صالح آباد(تهران)

• جمعیت :
  54228
• کد تلفن :
  229

صالح‌آباد شهری است در استان تهران ایران. این شهر در بخش گلستان از توابع شهرستان رباط‌کریم قرار دارد.
جمعیت این شهر در سال 1385، برابر با 54,228 نفر بوده است

صباشهر(تهران)

• جمعیت :
  18167
• کد تلفن :
  262

صباشهر یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان شهریار قرار دارد.
این شهر از ادغام سه روستای قاسم‌آباد، قندیشاه و کبودین تشکیل شده‌است

صفادشت(تهران)

• جمعیت :
  15855
• کد تلفن :
  262
• سایت شهرداری :
  www.safadasht-city.ir

صفادشت یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش ملارد شهرستان شهریار قرار دارد.
این شهر از ادغام روستاهای شهرآباد – حصار طهماسب – عبادیه – نصیر آباد تشکیل شده‌است.
غرب به کرج(شهرهای محمدشهر و ماهدشت) ، از شرق به بخش مرکزی ملارد و از جنوب به ساوه محدود شده است. این بخش جزو شهرستان ملارد است. شهرستان ملارد با وسعتی معادل 900 کیلومتر مربع به لحاظ داشتن ساختار اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ... شامل دو بخش ملارد و صفادشت است . بخش صفادشت در مسیر اصلی محور چیتگر (جاده تهران- اشتهارد ) قرار دارد و از 3 دهستان اختر آباد ، بی بی سکینه و یوسف آباد قوام ، شهر صفادشت ، 7 دهیاری و 52 روستا ،‌ مزرعه و مکا ن تشکیل شده است. بر اساس آمار سال 1385 جمعیت شهر صفادشت 15/855 نفر و جمعیت روستاهای حریم آن 16/000 نفر است.
از ویژگی های شهر صفادشت می توان دو زیارتگاه امامزاده بی بی سکینه (س) خواهر امام رضا(ع) و امامزاده حمزه (ع) از نوادگان امام موسی کاظم (ع) را نام برد؛ به همین دلیل سالانه هزاران نفر از مشتاقان و شیفتگان جهت زیارت به این شهر سفر می کنند. موقعیت اقتصادی بخش صفادشت به جهت برخورداری از شهرک صنعتی مصوب با 600 کارخانه و کارگاه صنعتی ،‌30 واحد کشاورزی ،‌50 واحد دامداری و مرغداری و 5 هزار هکتار اراضی کشاورزی و 850 هکتار باغ مطلوب به نظر می رسد . به طوری که وجود شهرک صنعتی صفادشت و شرکت های فعال آن موجب کاهش جمعیت بیکار شهر شده است. ساختار سیاسی و اجتماعی حاکم بر بخش صفادشت شامل داوزده اداره و سازمان اداری از جمله بخشداری، دفتر امام جمعه و ستاد نماز جمعه ،‌ شهرداری ، شورای شهر، اداره های برق ،‌گاز ، کار و خدمات اشتغال ، مخابرات ، تربیت بدنی ، کلانتری، دفتر کمیته امداد ، حوزه و پایگاه های بسیج ، دفترخانه اسناد رسمی و دفتر ازدواج و طلاق، چهار شعبه بانک عامل(تجارت-ملی- صادرات - مهرایران) و دو شعبه صندوق قرض الحسنه است.
 امکانات ورزشی : شهر صفادشت دارای 4 مجموعه ورزشی شامل زمین چمن و سالن چند منظوره و هم چنین سه سالن ورزشی و دو زمین چمن در روستاهای حریم است و از نظر سرانه ورزشی از رتبه خوبی برخوردار است. هم اکنون 2 مجموعه ورزشی دیگر در حال ساخت است. فضای سبز: در حال حاضر صفادشت از 120 هکتار فضای سبز با سرانه 74 متر مربع برخوردار است. پروژه مسکن مهر با 14 هزار و 500 واحد مسکونی ، موزه حیات وحش ، تفرجگاه100 هکتاری فضای سبز ، درمانگاه تخصصی شبانه روزی و شهرک سینمایی از مهم ترین طرح های عمرانی در حال اجرای صفادشت است. 
هم اکنون پنج مرکز آموزش عالی دانشکده تربیت بدنی امام علی (ع)، دانشکده کشاورزی شهریار ، مرکز آموش عالی علمی کاربردی ، دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی در شهر فعال هستند. آمار جمعیت روستاهای حریم صفادشت بر اساس آمار سال 1385 : ردیف نام منطقه سال1385 1 صفادشت 15855 2 امین آباد 210 3 دهک 493 4 سلمیان 136 5 ارسطو 971 6 کهریزک 389 7 نور آباد 33 8 یوسف اباد 4158 9 امیریه 64 10 شریف آباد 139 11 شش 523 12 امیرآباد 5042 13 مهردشت 2001 14 ارغش آباد 566 15 علی بیات 544 16 کوشکک

فردوسیه(تهران)

• جمعیت :
  19312
• کد تلفن :
  262

فِردوسیه یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان شهریار قرار دارد.

دهستان فردوسیه شامل روستاهای فردوس، عباس‌آباد، عبدآباد، خاوه، یوسف آباد صیرفی، رامین و وسطر می‌باشد که در این میان محله فردوس نسبت به دیگر محلات از قدمت بیشتری برخوردار می‌باشد.

کوی گل‌ها و شهرک مصطفی خمینی از محله‌های بخش شرقی این شهر هستند و از نقاط دیدنی آن امام‌زاده جعفر است. جاده‌های پرپیچ‌وخمی درون و پیرامون فردوسیه را دربر گرفته‌اند.مدارس جهاد، ابوریحان بیرونی، امامت و باقرالعلوم از مدرسه‌های این شهر هستند.

از جمله اقوام اصیل منطقه فردوس می‌توان به اقوام نفریه، افشار و بهارلو اشاره کرد که بیش از یک قرن در این منطقه سکونت دارند. در حال حاظر مردم مناطق استان زنجان و همدان با توجه به کمبود کار در مناطق خود به این نواحی مهاجرت کرده و بخش اعظم مهاجرین این منطقه را تشکیل داده‌اند.

امکانات
جاده رباط‌کریم به شهریار و رودخانه شادچای از شرق این شهر می‌گذرد و کارخانه ایران‌آهار، مرغ‌داری، رنگ‌سازی و کارخانه در شمال غربی فردوسیه و نزدیک به آبادی قصطانک واقع شده‌اند. مجتمع صنعتی فردوسیه در 500 متری جاده اصلی فردوسیه و 6 کیلومتری شهر شهریار و 37 کیلومتری تهران قرار دارد.
کتابخانه عمومی شهدای شهر فردوسیه با 450 متر زیربنا که از نظر فرم و ساخت درجه سه به شمار می‌رود می‌تواند دو هزار نفر را پوشش دهد و گنجایش نگهداری از 12 هزار جلد کتاب را دارد.
پارک 15 هزار متری ولیعصر در فردوسیه که در سال 1387 گشایش یافته دارای وسایل بازی کودکان، وسایل ورزشی بزرگسالان، زمین اسکیت، زمین چمن مصنوعی، آلاچیق و محل تجمع خانواده هاست. خارج از این محدوده نیز فضایی به احداث مجتمع تجاری و تالار اختصاص داده می‌شود. در همان سال پنج پارک محلی دیگر نیز گشایش یافت. از فضای 15 هزار متری پارک ولیعصر شهر فردوسیه شهریار، 10 هزار متر آن فضای سبز است. در آن سال سرانه فضای سبز فردوسیه 11 متر مربع گزارش شده‌است

فیروزکوه(تهران)

• جمعیت :
  17143
• کد تلفن :
  221

فیروزکوه نام شهری واقع در شهرستان فیروزکوه استان تهران است. فیروزکوه در کناره جاده تهران-قائم شهر قرار دارد. این منطقه با عبور راه آهن از آن و گسترش ساختمان سازی و افزایش مغازه‌ها رشد کرده و به شهری مستقل تبدیل شده‌است.زبان محلی مردم این شهر طبری (مازندرانی) است.

تاریخ و اساطیر
فیروزکوه‌ شهری‌ قدیمی‌ است‌ که‌ برخی‌ آن‌ را با حوادث‌ مرتبط‌ با دماوند هم چون‌ افسانه‌ فریدون‌ و ضحاک‌ مرتبط‌ می‌دانند. یکی‌ از نوشته‌های‌ معتبر درباره‌ تاریخ‌ این‌ شهر به‌ نوشته‌ محمدبن‌ جریر طبری‌ (310-226 ه‌.ق‌) در کتاب‌ «تاریخ‌ الرسل‌ و الملوک» باز می‌گردد.
در این‌ نوشته‌ طبری‌ می‌نویسد:
«فیروز پسر یزدگرد، پسر بهرام‌ بود و پادشاهی‌ وی‌ پس‌ از آن‌ بود که‌ برادر و سه‌ تن‌ از خاندان‌ خویش‌ را کشت‌. گویند در ملک‌ وی‌ هفت‌ سال‌ پیاپی‌ قحطی‌ شد و در آن‌ دوران‌ سخت‌، رعیت‌ را چنان‌ راه‌ برد که‌ هیچ‌ کس‌ از گرسنگی‌ نمرد مگر یکی‌ و او به‌ خداوند نالید که‌ رحمت‌ خویش‌ از او و رعیت‌ او دریغ‌ ندارد و باران‌ ببارد و خدای‌ اجابت‌ کرد ولایت‌ مانند پیش‌ پرآب‌ شد و درختان‌ جان‌ گرفت‌. فیروز بگفت‌ تا به‌ ری‌ شهری‌ بسازند و آن‌ را فیروز نام‌ کرد و مابین‌ گرگان‌ و دربند نیز شهری‌ بساختند و آن‌ را فیروز نام‌ کردند و...»

به‌ احتمال‌ قریب‌ به‌ یقین‌ شهری‌ که‌ طبری‌ احداث‌ آن‌ را به‌ فیروز ساسانی‌ در ری‌ نسبت‌ می‌دهد، شهری‌ جز فیروزکوه‌ نبوده‌ است‌. به‌ دلیل‌ همین‌ قدمت‌ فیروزکوه‌ از شهرهایی‌ است‌ که‌ تپه‌های‌ باستانی‌ زیادی‌ دارد.
بنا به اظهارات برخی نام قدیم فیروزکوه دیمه بوده است؛ که به معنی طبیعت خودرواست.

قدس(تهران)

• جمعیت :
  230147
• کد تلفن :
  21

قُدس یکی از شهرهای استان تهران است. این شهر مرکز بخش قدس شهرستان شهریار قرار دارد.

شهر قدس (قلعه حسن خان) یکی از شهرهای قدیمی استان تهران می‌باشد که با قرار گرفتن این شهر در مسیر جاده قدیم کرج (کیلومتر 17) و موقعیت خوب جغرافیایی و اب و هوای خوب کوهپایه‌ای در این چند سال اخیر میزبان سکونت مهاجرین بسیاری از سایر شهرهای کشور بوده‌است لازم به ذکر است این شهر با دارا بودن معادن و مزارع باغ‌ها و مجتمع‌های صنعتی و قهرمانان ورزشی یکی از شهرهای مهم کشور به شمار می‌آید.
به دلیل جمعیت زیاد آن که حتی از شهر شهریار که مرکز شهرستان می‌باشد نیز بیشتر است. در سالهای اخیر تلاشهایی برای تبدیل آن به عنوان شهرستان صورت گرفته‌است.

شهرقدس که تا قبل ازتاسیس شهرداری درسال 1368 تحت نام قلعه حسن خان شناخته می‌شد روستای کوچک و قلعه مانندی در حاشیه جنوب غربی تهران و همجواری شهرداری منطقه 9 و 18 بود. جبهه آن کاووسیه و جبهه غربی آن سرخ حصار قرار داشت.

درسال 1368 مجموعه سه روستای مذکور تحت پوشش خدمات شهرداری قرار گرفت و به نام شهرقدس نام گذاری شد.

شهرقدس درحالیکه پرجمعیت ترین شهر در شهرستان شهریار است ولی مرکزیت سیاسی وخدماتی این شهرستان را عهده دار نیست.تهران بالاترین سهم مهاجران شهرقدس را داراست.

شهرقدس از رشد روستای قلعه حسن خان وادغام آن با نقاط دیگری مانند سرخ حصار کاووسیه و شهرک بهشتی بوجود آمده‌است. ازاینرو می‌توان دو دوره متمایز را برای تحول کالبدی شهر متصور گردید:

الف- ایجاد بناها ورشد قلعه حسن خان بصورت یک روستا
ب- رشد سریع و بدون وقفه شهر در دو سه دهه اخیر

در مرحله اول قلعه حسن خان از دوقلعه اربابی تشکیل گردیده که بنام مالک آن(حسن خان) نا میده شده‌است وهردو قلعه دروازه بوده‌است (یکی ازدروازه‌های نزدیک مسجد جامع فعلی و دیگر نزدیک میدان اصلی موجود شهر قرار داشته‌است).

مرحله دوم با تاسیس کارگاهها و کارخانجات متعدد درکنار جاده قدیم وکنار راه آهن و بطورکلی شروع رشد سریع تهران درچند دهه اخیر آغازگردید. دراین مرحله با رشد سریع جمعیت منطقه تهران روستای قلعه حسن خان نیز که درفاصله نسبتا کمی از تهران و درنزیکی تعدادی ازاین کارخانجات و کارگاههای قرار گرفته‌است به سرعت رشد نمود.

بررسی تاریخی شهرقدس
از لحاظ تاریخی بخش قدس همان منطقه‌ای است که در گذشته «قلعه حسن خان» نامیده می‌شد. درباره ساخت قلعه مذکور و وجه تسمیه آن گفته می‌شود که در اواخر دوران قاجار یکی از میرشکاران که لقب «امیرتومان» را داشت طی سفری از تهران به کرج منطقه‌ای مستعد و آماده برای عمران و آبادانی را شناسایی کرده و آن را به تصرف خود در آورد. او با اجیر کردن و کوچ مردمانی از اهالی خمسه این سرزمین را در اندک زمانی به منطقه‌ای آباد و سرسبز تبدیل می‌کند و قلعه‌ای مستحکم نیز برپا می‌دارد.
امیرتومان به دلیل علاقه به فرزند ارشدش «حسن خان» قلعه مذکور را «قلعه حسن خان» می‌نامد. امیرتومان صاحب چند فرزند به نام‌های: رضاخان، حسن خان، آقابزرگ خان، موتمرالدوله و سالار همایون بود که آنان پس از مرگ پدر، قلعه حسن خان را بین خود تقسیم کردند و به هر یک از برادران نزدیک یک دانگ رسید. در آن زمان تمام اراضی این قلعه و اطراف آن قابل کشت و زرع بود و کلاً به نواحی: چمن الماس خان، ورامینک، میاندوآب، قلعه سون، اکبر نایب، چنارسوخته و... که مجموعاً ده قطعه بوده تقسیم می‌شد.
هر یک از نواحی دارای قلعه‌ای خاص بود. برسی مدارک تاریخی نشان می‌دهد که در میاندوآب عده‌ای از اعراب ساکن بوده و به پرورش گاومیش اشتغال داشته‌اند.

اراضی قلعه توسط سه قنات بزرگ آبیاری و پرآب آبیاری می‌شد. یکی از آن‌ها قنات بزرگ نام داشت. و مبدا آن تپه و رودخانه‌ای به نام قروق که شاخه‌ای از رود کرج بود. گویا یکی از قنات‌ها که قنات بزرگ نام داشت از تپه‌های سرخه حصار سرچشمه گرفته به سوی قلعه امتداد می‌یافت. آب این قنات حتی به مناطق جنوبی تری چون ورامینک نیز می‌رسید.

علاوه بر فعالیت‌های کشاورزی و باغداری، بخش دیگری از اقتصاد اهالی قلعه حسن خان بر دامپروری استوار بوده‌است. به دنبال تحولات اجتماعی و سیاسی دهه‌های اخیر، افزایش جمعیت و رشد مهاجرت به سوی تهران، امروزه قلعه حسن خان به یکی از مناطق پر جمعیت و متراکم مسکونی حومه تهران تبدیل شده‌است.

امامزادگان ابوالحسن و ابولحسین معروف به امامزاده حضرتین
این دو امامزاده از فرزندان امام موسی کاظم (ع) هستند و بر دو تکه سنگ که در کنار مرقد مطهر این امامزادگان قرار دارد نوشته شده‌است: مرقد مطهر سلاله عصمت و طهارت امامزاده ابوعبدالله الحسین (ع) فرزند موسی درری مرقد مطهر سلاله عصمت و طهارت امامزاده ابوالحسن علی (ع) فرزند محمد درری.

هم اکنون شهر قدس دارای سه دانشگاه می‌باشد که عبارتند از :
1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
2- دانشگاه جامع علمی - کاربردی واحد شهر قدس
3- دانشگاه پیام نور واحد شهر قدس

قرچک(تهران)

• جمعیت :
  174006
• کد تلفن :
  292

قَرچَک که بیشتر به نام قرچک ورامین مشهور است شهری است در جنوب استان تهران در شهرستان ورامین. قرچک به علت مهاجرپذیری فراوان، رشد خود از یک روستا به شهر را به‌سرعت پیموده‌است.
قرچک به‌خاطر نزدیکی به تهران، سرریز جمعیت پایتخت را به‌خود جذب می‌کند که علت اصلی آن ارزان‌تر بودن مسکن در قرچک نسبت به تهران است. حدود یک‌سوم از جمعیت قرچک را سرریز جمعیتی تهران برآورد می‌کنند.

اماکن مهم
از مکان‌های باستانی مهم نزدیک به آن می‌توان از تپه 5 هزارساله پردیس نام برد.

در پیرامون قرچک کوره‌پزخانه‌های زیادی وجود دارد.
آموزش و پرورش شهر قرچک از سال 1372 خورشیدی از شهر ورامین منفک و به صورت مستقل اداره می‌شود. این شهر دارای بیش از 36 هزار دانش آموز می‌باشد.

شهر قرچک در حال حاضر دارای جمعیتی بیش از 300000 هزار نفر می باشد یعنی حدود نصف جمعیت شهرستان ورامین را در خود جا داده است.

کهریزک(تهران)

• جمعیت :
  9830
• کد تلفن :
  021

کَهریزک نام یکی از شهرهای استان تهران است که امروزه جزئی از محدوده شهری تهران بشمار می‌آید. شهر کهریزک در بخش کهریزک شهرستان ری قرار دارد.

کیلان(تهران)

• جمعیت :
  3263
• کد تلفن :
  221

کیلان نام شهر کوچکی است واقع در استان تهران و در شرق شهر تهران. این شهر در بخش مرکزی شهرستان دماوند قرار دارد.

جاده‌ای که به کیلان می‌رسد از جاده هراز منشعب می‌شود. آثاری از سکونت انسان‌ها در هجده هزار سال پیش در این منطقه یافت شده است.کوه نزدیک این شهر کوه درعلی نام دارد. بر اساس سرشماری سال 1385، جمعیت کیلان 3,038 نفر (913 خانوار) بوده است.
در پیرامون کیلان چندین غار و زاغه قدیمی از جمله در مناطق پشته‌بند، و برنهشت و اطراف قلعه‌های " عسگر" و " حصارک " دیده می‌شود.چندین دژ کهن نیز با نام‌هایی مانند " قلعه مزدک"، " قلعه سپید" و " قلعه دیو " در پیرامون کیلان دیده می‌شود.
 

شهر کیلان در ۲۶ کیلومتری جنوب شرقی دماوند و در ۸ کیلومتری جنوب آبسرد و در مسیر راه دماوند به ایوانکی و گرمسار و در ۳۵ درجه و۳۲ دقیقه و ۵۸:۷ ثانیه عرض جغرافیایی و در ۵۲ درجه و ۱۰ دقیقه و ۷:۲ ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع ۱۷۵۳ متر از سطح دریا واقع شده است .
کیلان در گذشته ای نه چندان دور ، یعنی در زمان قاجار و پهلوی از مناطق پر رونق و پر جمعیت استان بوده است . گفته می شود کیلان جزء هشت شهری بود که برای اولین بار در آنها شهرداری و مدارسی به سبک نوین ، احداث شده است . در گذشته این شهر دارای رونق اقتصادی فراوان و افرادی فرهنگی و تحصیل کرده بوده و اکثر رجال سیاسی قاجار و حاکمان استان و خانان محلی در آنجا اسکان داشتند . وجود ده ها خانه تاریخی ، سه حمام قدیمی ، ساختمان مدرسه تاریخی ، مسجد جامع و باغات وسیع در کیلان فعلی مدعای فوق را تایید مینماید .
متاسفانه در شرایط فعلی ، شهر کیلان رونق گذشته را از دست داده ، اکثر جمعیت آن منزل و ماُوا و باغات خود را رها کرده و به شهرهای دیگر روی آورده اند و اهداف جدید توسعه و عمران مدرن که مسئولین شهر بدنبال آن هستند نه تنها تغییرات زیادی را بوجود نیاورده بلکه مشکلاتی جدید نیز به همراه داشته است .
وجود ده ها خانه تاریخی که قسمت هایی از آنها یا برای احداث جاده و خیابان های جدید یا با بی مهری مسئولین میراث فرهنگی تخریب شده چهره ی مناسبی به شهر نداده است . علاوه بر آن وجود باغ های خشکیده و درختان بریده ، حکایت تلخ بی مهری ها را برای هر رهگذر تازه واردی نقل می نماید .
اغلب امکانات محدود شهر در اختیار کسانی است که برای گذران تعطیلات و استفاده از هوای خنک اقدام به ساخت ویلاهای آنچنانی در گوشه وکنار شهر کرده ، یا با حفر چاه های عمیق و احداث استخر و باغچه های گل موجب خشک شدن چشمه ها را فراهم کرده اند ، وجود این افراد جز ضرر و زیان مادی و فرهنگی عاید دیگری برای شهر ندارد .
البته شهرداری فعلی با ساخت پل ها و خیابان های جدید نقاشی دیوارها و کارهای دیگری که انجام داده قصد دارد چهره ی جدیدی به شهر ببخشد .
روستاها و محلات کیلان :

شهر کیلان دارای ۷ محله و ۳ روستا میباشد .
محله های کیلان :
۱.محله ی کردر ۲. محله ی اتحاد ۳. محله ی فاجان ۴. محله ی چال باغ ۵. محله ی سر آ سیاب ۶. کیلان  ۷. شهرک امام خمینی .
روستاهای کیلان :
۱. روستای کوهان ۲. روستای زیارت ۳. روستای ساران .
البته چند روستا هم زیر نظر شهرداری کیلان اداره می شوند ، مثل : وادان ، زان و ... .

گلستان(تهران)

• جمعیت :
  231905
• کد تلفن :
  229

گُلِستان شهری است در استان تهران ایران. گلستان (سلطان‌آباد) مرکز بخش گلستان شهرستان رباط‌کریم است.
این شهر بر اساس سرشماری سال 1385، برابر 231,905 نفر جمعیت داشته است.شهر گلستان در فاصله 5 کیلومتری از مرکز شهر اسلام‌شهر قرار دارد

لواسان(تهران)

• جمعیت :
  15468
• کد تلفن :
  221

لَواسان یا همان لواسان کوچک یکی از شهرهای شهرستان شمیرانات استان تهران است.
شهر لواسان با جمعیتی برابر با 10,587 نفر (آمار سال 1383) در بخشی به نام بخش لواسانات قرار دارد.
شهرستان شمیرانات که مشتمل از سه شهر تجریش، لواسان و قصران است منطقه یک شهر تهران را تشکیل می‌دهد.
شهر لواسان را از شمال، کوه‌های ورجین، باغدره، کند و افجه، از سمت باختر کوههای قصران، از سمت شمال خاور و خاور کوههای ایرا، فیل زمین، لواسان بزرگ (اسم روستایی) و جاجرود و از جنوب کوههای تلو، قوچک، زینکوه و ارا کوه در بر می‌گیرند.
بخش لواسان دارای روستاهای زیادیست اما بدنه شهر از باختر به خاور را محله‌های ترک مزرعه، احمدآباد، شورکاب، جاییج، گَلَندُوَک «مرکز»، نجارکلا، ناران، قاضی‌آباد، کلاک، سبو بزرگ و سبو کوچک تشکیل می‌دهند.
ناصر خسرو قبادیانی در اوایل سفرنامه خود می‌نویسد: «میان ری و آمل کوه دماوند است مانند گنبدی و آن را لواسان گویند»

سد لتیان و لواسان
در جنوب شهر لواسان سد لَتیان قرار دارد که در سال 1346 به بهره برداری رسیده‌است.این سد بتونی نقش بسزایی در تامین آب و برق شهر تهران دارد. رودخانه جاجرود که از ارتفاعات کوههای شمشک، گرمابدر، ایگل، زایگان و قسمت جنوبی توچال (بخشی از کوههای البرز مرکزی) سرچشمه می‌گیرد آبریز اصلی سد است. رودخانه‌های لوارک (کند)، افجه و لار (برگ جهان) که قبل از احداث سد شاخه‌هایی از رود جاجرود بودند و به جاجرود می‌ریختند با گذر از لواسان، امروزه به خود دریاچه سد میریزند. قبل از احداث سد در مکان امروزی دریاچه سد، روستاهای آبادی وجود داشته که دولت با قیمت خوبی زمین‌های اهالی را در سال 1343 خریداری نمود و اهالی در روستاهای نجارکلا، شورکاب، ناران و کلاک که امروزه در محدوده شهری هستند ساکن شدند. لتیان، گارکلو (گهواره کلو یا زینکوه محله نیز می‌گفتند زیرا در پایکوه زینکوه‌است) و ده سید روستاهای زیر آب رفته هستند.

ملارد(تهران)

• جمعیت :
  291960
• کد تلفن :
  261
• سایت شهرداری :
  www.malardcity.ir

مَلارد یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر مرکز بخش ملارد شهرستان شهریار است.
ملارد در فرهنگ لغت : 
دهی جزئ بخش شهریار شهرستان تهران در 6 کیلومتری باختر علیشاه عوض .هوایش معتدل . دارای 5970 تن سکنه از قنات و رود کرج مشروب میشود .

مَلارد یکی از شهرستانهای  استان تهران  است. شهرستان ملارد از شمال با فردیس و از جنوب با دهستان جوقین از بخش‌های مرکزی شهرستان شهریار و از مشرق به شهریار و از مغرب با دهستان بی بی سکینه هم‌جوار است. امروزه ملارد و سرآسیاب و مارلیک مجموعا  از بخشهای مهم این شهرستان میباشند.بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش ملارد در سال ۱۳۸۵ برابر با 291960 نفر بوده است 
از آثار باستانی ملارد می‌توان به تخت رستم اشاره کرد.آثار قدیمی دیگر در این شهر تخت کیکاووس و بقعه امامزاده ابراهیم است .
تخت رستم، کوه مخروطی شکلی از جنس آندزیت و سنگهای آتشفشانی است به ارتفاع ۱۳۱۸ متر که بلندترین کوه در جنوب غربی شهرستان شهریار محسوب می‌شود و در دامنه و نوک قله این کوه آثار معماری به صورت تختگاه وجود دارد که با استفاده از مصالحی نظیر سنگ و ملات گچ سنتی ساخته شده است. اثر باستانی تخت رستم که یکی از آتشکده‌های مهم منطقه شهریار استان تهران در دوران ساسانی بوده است؛ در دهستان جوقین و در حدود ۲۰ کیلومتری غرب شهریار؛ در کنار روستای قجر تخت رستم واقع است.
بنا بر تحقیق آنوبانینی در این آتشکده، آتش در حجره‌های وسط محوطه مدور سنگی روشن بوده است که در شب از حدود صدو پنجاه کیلومتری در معرض دید قرار داشته است. در قسمت پائین کوه یک سکو و یک بنای کوچک وجود دارد. این بنای کوچک که در ۱۵ متری سکو قرار دارد و تقریباً سالم مانده است سقف کوتاهی دارد؛ فاصله راس گنبد آن تا سطح زمین ۲۳۸ سانتیمتر بوده و دارای دو مدخل با طاق هایی به سبک معماریهای پیش از اسلام است. این کوه محل بازی فیلم مردان آنجلس بوده است.
این اثر ارزشمند در دوره ساسانی ساخته شده و در سال ۱۳۱۶ در فهرست آثار ملی قرار گرفته است

نسیم شهر ( اکبر آباد )(تهران)

• جمعیت :
  135846
• کد تلفن :
  229

نَسیم‌شهر شهری است در استان تهران ایران. نسیم‌شهر مرکز بخش بوستان شهرستان رباط‌کریم است.

نصیرآباد(تهران)

• جمعیت :
  23802
• کد تلفن :
  229

نَصیرآباد شهری است در استان تهران ایران. این شهر در بخش گلستان از توابع شهرستان رباط‌کریم قرار دارد.
جمعیت این شهر در سال 1385، برابر با 23,802 نفر بوده است.
شهر نصیرآباد همواره با مشکل کمبود آب روبه‌رو است.
راه کمربندی بزرگ شهرستان رباط کریم که امتداداً از گلستان، قلعه میر، نصیرآباد به سوی رباط کریم عبور می‌کند در دست ساخت است.

وحیدیه(تهران)

• جمعیت :
  24904
• کد تلفن :
  262

وَحیدیه یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان شهریار قرار دارد.شهر وحیدیه در 10 کیلومتری شهر شهریار واقع شده‌است
این شهر از ادغام روستاهای جوقین – اسماعیل‌آباد -قصبه – قُصطانک تشکیل شده‌است.
از مکان‌های تاریخی موجود در آن می‌توان به قلعه یزدگرد سوم اشاره کرد و از مکان‌های زیارتی آن می‌توان امامزاده قاسم و مهدی و جعفر را نام برد.
شهر وحیدیه دارای آب‌وهوای معتدل در بیشتر ماه‌های سال می‌باشد.

ورامین(تهران)

• جمعیت :
  208996
• کد تلفن :
  291
• سایت شهرداری :
  www.varaminmunicipality.com

وَرامین شهری‌ است در بخش مرکزی شهرستان ورامین در استان تهران ایران که جمعیت آن بر پایه آمار نفوس ومسکن سال 85 برابر با ,996 نفر است.
این شهر بسیار کهن و هم‌زاد ری باستان می‌باشد به‌طوریکه در اوستا از آن‌دو با نامهای راگا (ری) و وارنا (ورامین) نام برده شده‌است.

بزرگان
قطب‌الدین رازی ورامینی از مفاخر علمی ایران و از منطق دانان 
عبدالملک بن محمد بن عبدالملک ورامینی از فضلا 
استاد معصوم از موسیقی دانان 
قاضی محمد ورامینی از شاعران دوره صفوی 
محمد بن شاه بن القاسم حسینی 
عزالدین رازی شاعر 
قاضی عطاالله ورامینی از شاعران زمان شاه تهماسب 
قاضی عبدالله ورامینی
ژولیده نیشابوری 
سید رضا زواره‌ای حقوقدان وسیاست‌مدار

آثار تاریخی
قلعه ایرج، مسجد جامع، میدان کهنه گل، نازین قلعه (که روزگاری ارگ بوده و در زمانی هم زندان)، قصر بهرام، برج علاءالدوله و برخی امام زاده‌ها.

امامزاده‌ها
امامزاده جعفر بن موسی کاظم، امامزاده علی، امامزاده عبدالله، امامزاده زید ابوالحسن، امامزاده هادی، امامزاده شصت، امامزاده یحیی. امامزاده زید ابوالحسن، مسجد جامع ورامین، شعرنامه دیولافوا، برج علاءالدوله

مسجد جامع ورامین
در بدو ورود به این مسجد نخست با حیاط این مسجد روبرو می‌شویم که کمی جلوتر دیوارهای بلندی با معماری‌های جالبی به چشم می‌خورد که روی آنها با کاشی کاری‌های آبی تزئین شده بود. پس از عبور از زیر این دیوار وارد راهروی باریکی شده که در دو طرف آن درهای چوبی کوچکی قرار دارد و کمی جلوتر هم طرف چپ و هم طرف راست راهروهایی به طرف چپ و راست کشیده می‌شود، که طاق‌های تو در تویی را در خود جای داده‌است. در وسط صحن مسجد حوضی دیده می‌شود که البته از تعلق آن به مسجد اطمینان کامل نداریم. «هرگاه به مقایسه مسجد قدیمی مصر که عمرو عاص ساخته و مساجد قدیمی قزوین و اصفهان و ورامین بپردازیم به این نتیجه می‌رسیم که اولا ایرانیان در اصول معماری خود ثابت قدم بوده‌اند ثالثا نقشه‌های اولیه مساجد اسلامی را با احترام محفوظ نگاه داشته‌اند.»

ساخت این بنا در زمان سلطنت سلطان محمد خدابنده آغاز می‌شود و در زمان سلطان ابوسعید هم به پایان می‌رسد. قسمتی از آن در سال 722 و قسمتی در سال 726 هجری خاتمه یافته‌است. در زمان شاهرخ میرزای تیموری قسمتی از این مسجد تعمیر می‌شود. گویند که استاد علی قزوینی بنا و معمار این اثر بوده‌است ولی کاملا مشخص نیست که معمار کل بنا یا قسمتی از آن بوده‌است.
این مسجد یکی از قدیمی ترین بناها بعد از برج علاءالدوله می‌باشد.

برج علاءالدوله
این برج متعلق به فخرالدین حسن علاءالدوله ودین بوده که در سده 608 ه.ق ساخته شده‌است و در سال 1310 ه. ش به ثبت رسیده‌است. (به عنوان اثری تاریخی) این برج از یک قسمت استوانه‌ای شکل ساخته شده و قسمت مخروط شکلی که بر روی قسمت استوانه‌ای است. ارتفاع قسمت استوانه‌ای 2 متر و ارتفاع قسمت مخروطی 5 متر می‌باشد که روی هم رفته 17 متر می‌شود. حسن علاءالدوله و دین هم معلم بوده و هم یکی از حکام محلی.

روستاهای ورامین
دمز آباد، ایجدانک، ایجدان، خورین، خیر آباد، آبباریک، کهنه گل سرگل، فردیس، فیلستان، گل عباس، زواره ور- جلیل آباد، قلعه سین، معین آباد، قشلاق، ده ماسین، شیرین آباد و ….

 

 گرداوری سایت درودگران تهران

عکس هایی از هنر های چوبی 

تابلویی با آجرهای چوبی 

عکس هایی از هنر های چوبی

عکس از ابتکار و خلاقیت دو هنرمند جوان ، تصویر یک اسب را با بلوک‌های چوبی بر روی دیوار خلق کردند.

تابلویی با آجرهای چوبی

 

«گابریلا چاوز» و «استفی روچا» با همکاری هم چهره یک اسب را با  10800 بلوک چوبی با ابعاد 4 سانتی مترمربع بر روی دیوار خلق کردند.

این نقاشی دیواری شبیه به پیکسل‌های غول پیکر است.

 گرداوری : فن و هنر ایران زمین 

منبع وبسایت انلاین خبر

Furniture for bathroomsDecorations  ؛  photo gallery 

دستشویی و حمام دکوراسیون ( گالری عکس )

Set ofof pages(articles,topics related toart andinterior and exteriordecoration,image, photo, picture, etc.), artfan sitewebsite: www.woodash.ir

Bathrooms Decorations (PHOTOS)

 ایده هایحمام-عکس هایحمامتزئیناتوطراحی

دستشویی و حمام دکوراسیون ( گالری عکس )

در این گالری یک سری دیگر از عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی به نمایش گذاشته ایم .

سری جدید دکوراسیون حمام و دستشویی عکس

دکوراسیون حمام و دستشویی

مجموعه تصاویر دکوراسیون منزل :

دکوراسیون و چیدمان

نمونه هایی از دکوراسیون حمام و دستشویی انواع اینه ، وان و..

عکس دکوراسیون داخای فوتو گالری عکس سایت عکس عکس های دکوراتیو های معروف جهان

عکس های دیدنی

عکس مدل دکوراسیون حمام و دستشویی - بروزترین ها

عکس مدل های متنوع از دکوراسیون حمام و دستشویی

گالری عکس و تصویر دکوراسیون فن و هنر ایران زمین

عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی

دکوراسیون حمام و دستشویی

bathroom-decorations

دکوراسیون

دکوراسیون جدید

دکوراسیون حمام

دکوراسیون دستشویی,دکوراسیون سرویس

در این گالری از مجموعه تصاویر دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان ، یک سری دیگر از عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی به نمایش گذاشته میشود

عکس دکوراسیون حمام و دستشویی

در این گالری عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی به نمایش گذاشته شده است.

دکوراسیون حمام و دکوراسیون دستشویی و توالت - دکوراسیون

اصول کلی دکوراسیون حمام و دکوراسیون سرویس بهداشتی

آشنایی با نکاتی درباره دکوراسیون حمام و دستشویی انواع مدل دکوراسیون سرویس بهداشتی حمام و دستشویی 2014

عکس هایی از مدل دکوراسیون های جدید سرویس بهداشتی حمام و دستشویی مدل دکوراسیون 2014

مدل شیرآلات مدل سرویس بهداشتی مدل روشویی

مدل شیر

جدیدترین مدل شیر

عکس دکوراسیون حمام و دستشویی

عکس دکوراسیون حمام و دستشویی

در این گالری

عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی

عکس دکوراسیون حمام

جدیدترین مدل دکوراسیون حمام و دستشویی ۲۰۱۴

مدل دکوراسیون 2014, مدل شیرآلات

جدیدترین مدل دکوراسیون حمام و دستشویی ۲۰۱۴

مدل دکوراسیون 2014, مدل شیرآلات

مدل دکوراسیون حمام , مدل روشویی , مدل حمام جدیدترین مدل وان حمام عکس هایی از مدل دکوراسیون

مدل دکوراسیون حمام , مدل روشویی , مدل حمام جدیدترین مدل وان حمام عکس هایی از مدل دکوراسیون

حمام مدل آینه دستشویی مدل حمام مدل حمام جدیدترین

در این گالری یک سری دیگر از عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی به نمایش گذاشته میشود

عکس دکوراسیون حمام و دستشویی

در این گالری عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی به نمایش گذاشته شده است.

دکوراسیون حمام و دکوراسیون دستشویی و توالت - دکوراسیون

اصول کلی دکوراسیون حمام و دکوراسیون سرویس بهداشتی

آشنایی با نکاتی درباره دکوراسیون حمام و دستشویی

مدل دکوراسیون سرویس بهداشتی حمام و دستشویی 2014

عکس هایی از مدل دکوراسیون های جدید سرویس بهداشتی حمام و دستشویی مدل دکوراسیون 2014

مدل شیرآلات مدل سرویس بهداشتی مدل روشویی

عکس دکوراسیون حمام و دستشویی

عکس دکوراسیون حمام و دستشویی

در این گالری

عکس های دکوراسیون حمام و دستشویی

عکس دکوراسیون حمام

Bathrooms Decorations (PHOTOS)

Bathrooms Decorations (PHOTOS)

گرداوری فن و هنر ایران ایران زمین

مختصری درباره : تاریخچه معماری ایران 

در انتها لینک دانلود فایل تصویری pdf 

1-2-ایران باستان
مرحوم پیرنیادر سبک شناسی معماری ایرانی، معماری ایران را در شش شیوه بررسی کردهاند. ایـن شـش

سـبک بـر
اساس خواستگاهشان چنین نامیده شدهاند:

پارسی و پارتی پیش از اسلام، خراسانی، رازی، آذری و اصـفهانی از پـس
از اسلام. در این بخش به بررسی ویژگیهای ورودی در این شیوهها به طور جداگانه پرداخته میشود. 
2-2- پیش از پارسی
تا پیش از کوچ آریائیان به ایران، تیرهها و ملتهایی نه چندان شناخته شده در ایرانزندگی میکردند که معماری
پیش رفتهای داشتهاند (پیرنیا، 40 :1384 ).  تپه زاغه از مراکز مهم استقرار آنها با ویژگیهای مهم معماریو هنری
بوده است.  در مجموعه زاغه حدود 21 خانه به دست آمده است.  مکانیابی محل ورودی این خانهها با توجه به جهت
بادهای دائمی این منطقه بوده، بدین معنی که ورودی در جهتی قرار داشته که مانع نفوذ باد به درون فضای این
خانه ها شود (تصویر 11).  جهت مشاهده تصاویر بر روی لینک منبع کلیک و فایل تصاویر را با فرمت  pdf  دانلود کنید .

فرم، فضا، نظم،101 :1375
تصویر10: خانه کافمن
فرم، فضا، نظم،262 :1375 
تصویر 9: خانه مادر ونتوری، چست نات هیل، پنسیلوانیا،


فقط یک خانه با ورودی غربی یافت شده که در مقابل در ورودی آن برای احتراز از نفوذ بادهای سرد، یک بادشکن
چینهای ساخته شده بود. 

یکی دیگر از تمدنهای قبل از پارسی، تمدن ایلامی بوده است. 

مرکز تمدن ایلامیها شهر شوش بود که تاریخ پنج هزار ساله داشته است. برای بررسی این دوره به بررسی معماری

معابد و نیایشگاههای آن
پرداخته میشود. یکی از بازماندههای ارزشمند معماری ایلامی نیایشگاه یا زیگورات چغازنبیل در نزدیکی شوش است
که از 1250 پیش از میلاد برجای مانده است (پیرنیا، 44 :1384). 

به نظر میرسد که ایلامیان به عنوان یک اصل از طریق مورب نه مستقیم وارد معابد خود میشدند، برای نمونه هیچ
یک از هفت دروازه چغازنبیل و هیچ یک از مسیرها مستقیماً به طرف معبد زیگورات نمیرود، چرا که این امر توهین به
این معابد تلقی میشده است. 

ورودی معابد ایلام به وسیله مجسمههای شیر، گاو نر و نوعی سگ محافظت میشد. 
احتیاجی نبود که این مجسمهها ابعاد عظیمی داشته باشد. 

در شکل زیر که مربوط به یک مهر متعلق به هزاره سوم
قبل از میلاد است، معبدی از ایلام قدیم نشان داده شده است. 

در این معبد دو چارچوب در بلند را دیده میشود که
فقط درِ سمت چپی عملاً به عنوان در ورودی مورد استفاده قرار میگرفته است و در سمت راست ممکن است فقط یک
در ظاهری باشد (تصویر 12 و 13). 

از نظر انطباق با اقلیم و طبیعت منطقه از بعد کالبدی میتوان به موارد زیر اشاره کرد: 

- یک پرده نی در مقابل ورودی وجود دارد که از فضای داخل در مقابل نور آفتاب محافظت

میکرده است. 

- یک دسته پنجرههای مربع شکل میان در و سقف دیده میشود که به وسیله آنها درون معبد روشن و تهویه میشود. 
بنابراین میتوان گفت که توجه به نحوه قرارگیری و شکلدهی به فضای ورودی سابقه بسیار طولانی در تمدن و
معماری ایران دارد. 



3-2- شیوه پارسی
در معماریایران باستان (دورههای هخامنشی) با همکاری هنرمندانمختلف بناهای بسیاری ساخته شده است. از 
نمونه های بارز آن میتوان به معماریتخت جمشید اشاره کرد. 

حفظ درونگرایی (بویژه در تخت جمشید و شوش) 
اساس طراحی و شکلگیری ورودیها بوده، ساختمانها روی سکو و تختگاه قرار میگرفته و تعداد زیادی پله به
تصویر 12: طرح بازسازی معبد چغازنبیل تصویر13: 

طرح معبد ایلام قدیم بر روی یک مهر 
تصویر11: خانه های تپه زاغه 
سبکشناسی اسلامی ایران،42-41 :1384 
سبکشناسی اسلامی ایران،49-46 :1384 

ورودی بنا منتهی میشده، استفاده از ستونهای بسیار بلند در آستانه ورودی و پلههای بسیار زیاد و دهانههای بزرگ
و بلند، ورودیهای بسیار با شکوه و عظیم ایجاد کرده است. 

بهرهگیری از پایه ستون و سر ستونها، آرایش ستونها، درگاهها و سردرها با بهره گیری از زغرهها و پتکانهها (به نقل
از پیرنیا) در فضاهای ورودی این دوران به چشم میخورد. 

ساخت آفتابگیر و سایبان در جاهای ضروری از جمله
ورودیها نشان از توجه به مسائل اقلیمی دارد. 

کلاوه ها گونه هایی از بناها بوده اند که در معماریپارسیساخته شدهاند.

نمونه این الگوبرداری، ساختمانکعبه زرتشت
در نقش رستم است که این ساختمانی است چهارگوشه و سنگی که ورودی و درگاه آن بلندتر از کف زمین است و
دسترسی به آن با تعداد زیادی پله صورت میگرفته است. 

بالاتر قرار گرفتن ورودی از سطح زمین نشانگر اهمیت و
عظمت بنا بوده است. 

برای ورودی به مجموعه تخت جمشید، پلکان بزرگ در ورودی با آرایش تارمی با نقش برجستهها و کنگرههای زیبا
و دروازه ملل به چشم میخورد.

این ورودی با شکوه نماد و مقدمهای متناسب با کل مجوعه است. در تمامی موارد
بالا مثالهایی از توجه معماری در سبک پارسی به مقوله مهم ورودی در ساخت بناها در آن دوران است (تصویر 14 و
 .(15

معماریپارسی

4-2-شیوه پارتی 

سبک پارتیپس از حمله اسکندر به ایران در دورههای اشکانی، ساسانی و صدر اسلام پدیدار شده است. قدیمیترین
محل سکونت پارتها که تاکنون یافت شده در نسا یا پارتانیسا است که در نزدیکی عشقآباد امروزی است. نسا از
یک شهر سفلی و یک ارگ که بیرون از حصار شهر روی تپه کوچکی بنا شده، تشکیل شده است. ورود به این ارگ از
طریق پاگردهایی که در پی دیوارهای گرد شهر قرار داشت، صورت میگرفت.

این امر به دلیل حفظ امنیت و امر مهم دفاع بوده است. 

هر لشکر مهاجمی که در صدد حمله به این ارگ برمی آمد مجبور بود از اطراف پلکان صعود کند و
زیر آتش مداوم قرار میگرفت. 

معماراننسا فرمهای مختلف ساختمانیرا مورد آزمایش قرار میدادند. 

ورودی ها نیز به همین اندازه حالت تجربی
داشت و شامل ورودیهای ساده، هشتیها و ورودیهای ستوندار میشد.

بارزترین ویژگی نوآوری و میراث معماری
پارتی، ایوان و میانسرا بوده است.

استفاده از ایوان در فضای ورودی در بسیاری از بناهای دوره پارتی به چشم می-
خورد. آتشکده فیروزآباد نمونهای از این بناهاست.

ایوان مدائن یا طاق کسری از بناهای مهم شیوه پارتی است.

این ایوان به عنوان فضای ورودی بنا بوده است.  دهانه این ایوان که حدود 24 گز (25.30 متر) بوده، یک ورودی با عرض
بسیار زیاد ایجاد میکرده است. 

در نقشه کاخ سروستان نیز دیده میشود که ایوان اصلی همان ورودی کاخ است که با تعدادی پله به درگاه میرسد.
در مجموع ساخت ایوان در فضای ورودی، بهره گیری از کنگره ها و کوردرها در نمای جبهه ورودی بناها به صورت
قرینه، توجه به اصل درونگرایی در سلسله مراتب ورود با بهرهگیری از ایوان و میانسرا، از اصول به کارگرفته شده در
طراحی فضای ورودی در سبک پارتی است (تصویر 16 و 17). 

تصویر14: پلکان بزرگ ورودی، کاخ تخت جمشید تصویر15: نقش رستم،کعبه زرتشت
ماخذ : سبکشناسی اسلامی ایران،84 :1384 ماخذ : سبکشناسی اسلامی ایران،63 :1384

منبع و لینک دانلود فایل تصویری pdf 

www.SID.ir

گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین 

هنرهای سنتی

فرصت هاى فنآورى نانودرصنعت چوب

نانو ذرات مقاومسازی چوبدر خدمت صنعت ، سلامت و اقتصاد جامعه 

 شناخت و استفاده موفقیت آمیز از فنآورى نانودر صنعت چوب ، تولید محصولات جدید و با ارزش افزوده بسیار بالا را ممکن مى سازد.

کمیسیون اروپا به منظور ترسیم نقشهراه ، تحقیق و توسعه و تشخیص پیشرفت هاى جدید در حوزه فنآورى نانوو شناسایى زمینه هاى مرتبط و مناسب براى کاربرد هاى عملى این فنآورى در بخش تولیدات چوبى ، مطالعه جامه اى را انجام داده است .  

در این مطالعه مشخص شد که فنآورى نانوبا ساختموادى با عملکرد بسیار بالا مى تواند ابزارى بسیار مهم براى پیشرفت زمینه هاى بسیارى از جمله موارد زیر باشد:

 نانو درصنعت چوب ، صنایع چوب ، فنآورى نانو

1- تغییر محصولات چوبى از منبع محور به دانشمحور

2 - پیشرفت هاى غیر منتظرة واقعى در عملکرد موادزیستى ساخته شده ازمنابع چوبى

3- تغییر رویکرد از محصولات چوبى حجیم به موادجدید بیوکامپوزیتى مناسب

4 - یکپارچه نمودن SEM ها، به عنوان مثال،اجتماع تولید کنندگان محصولات با عملکرد بالا با فعالان صنعت چوب و کاغذ

چوب و محصولات چوبى :

معمولاً مقاومت چوب ها در برابر بعضى از عوامل محیطى مانند قارچ ها،حشرات ،رطوبت و آتش متغیر است و لازم مى باشدکه اصلاحاتى را در این ماده بوجود آوریم تا کاربرد و دوام آن افزایش یابد.

براى این منظور اغلب اصلاحات ظاهرى از قبیل روکش دهى با موادشیمیایى انجام مى گیرد، اما برخى از روش هاى اصلاحى متعارف، با محیط زیست سازگار نیستند و حتى اثرات سمى دارند به همین دلیل نیاز مبرم به کشف روش هاى جدید و زیست سازگار براى اصلاح و بهبود ویژگى هاى عملکردى چوب ، احساس مى شود.

چوب هایى که با استفاده از فنآورى نانوتولید مى شوند بسیار مستحکم تر و سخت تر از محصولات روش هاى سنتى خواهند بود .

اگر چه ممکن است کامپوزیت هاى چوبى داراى برخى از محدودیت هاى عملکردى باشند اما اصلاح آنها آسان است .

از جمله ویژگى هایى که با استفاده از فنآورى نانوافزایش مى یابد پایدارى در برابررطوبت ، نور خورشید ( اشعه فرابنفش ) ، فساد میکروبى و انواع ویژگى هاى ظاهرى از قبیل سختى و مقاومت در برابر آتش است.

سطوح چوب ماسیو و کامپوزیت هاى چوبى همواره در معرض فرسایش بوسیله نور (مانند اشعه فرابنفش ) و رطوبت است و در برابر این دو عامل بسیار آسیب پذیر است.

بنابراین حفاظت از مواد چوبى ، با استفاده از روکش هاى غیر شفاف یا نیمه شفاف ابداع گردید، اما این روش موجب حذف زیبایى هاى ظاهرى چوب مى شود ، در صورتیکه مصرف کنندگان مایلند چوب ها توأماً از دوام بالا و زیبایى ظاهرى برخوردار باشند .

راه حل زیبا سازی چوب 

یک راه حل این مشکل مى تواند استفاده از روش اصلاح ظاهرى شفاف باشد . عملکرد در برابر آتش نیز یکى از عوامل کاهش کاربرد محصولات چوبى است .

دستیابى به عملکرد پیشرفته تر محصولات چوبى در برابر آتش نیز کار مشکلى نیست بسیارى از بازدارنده هاى آتش نیز که هم اکنون مورد استفاده قرار مى گیرند ، در کاهش پارامترهاى مختلف عکس العمل چوب در برابر آتش از جمله قابلیت اشتعال ،  پخش حرارت و گسترش شعله مؤثرند . عملکرد چوب در برابر آتش مى تواند تا حد عملکرد پشم هاى معدنى و صفحات فولادى افزایش یابد .  هرچند بسیارى از این اصلاحات ممکن است روى بسیاری از ویژگى هاى چوب تاثیر گذار باشند ، به هر حال دوام بالاى چوب در برابر آتش مى تواند با استفاده از روش هاى متداول حفاظت ازچوب در برابر پوسیدگى هاى زیستى بدست آید.

ایجاد رفتار بازدارندگى در برابر آتش در چوب ،اغلب موجب افزایش نفوذ پذیرى در برابر رطوبت، تغییر رنگ و یا فساد تدریجى چوب مى شود.

همچنین این گونه اصلاحات مى تواند موجب کاهش دوام چوب بویژه در کاربرد هاى بیرونى، کاهش استحکام مکانیکى و مقاومشدن در برابر چسبو رنگ شود، در صورتى که عمده ترین کاربرد چوب هاى اصلاح شده با خاصیت بازدارندگى آتش، در مصارف بیرونى است. زمانى کهچوب اصلاح شده در معرض رطوبتزیاد قرار گیرد ،ممکن است موادشیمیایى بازدارنده آتش به سطح چوب منتقل و در نهایت شسته شده و به کلى از چوب خارج شوند . حتى با میزان اندکى رطوبت، در حد رطوبتداخلى، عملکرد حفاظتى چوب در برابر آتش ممکن است رو به زوال بگذارد، زیرا موادشیمیایى بازدارنده آتش از قسمت هاى فوقانى چوب به سمت قسمت هاى عمیق با غلظت کمتر حرکت کرده، قابلیت اشتعال محصولات افزایش مى یابد.

فرصت هاى فنآورى نانو :

1- محافظت در برابر اشعه فرابنفش:

سطح چوب ماسیو در برابر عوامل مخربى مانند تابش( اشعه فرابنفش و نور مرئى) بسیار آسیب پذیر است و عموماً نیاز به حفاظت در برابر این قبیل عوامل مخرب دارد. اصلاح سطح چوب با استفاده از نانوموادمى تواند پیشرفتى غیر منتظره و بسیار با اهمیت در راستاى افزایش دوام و عملکرد سازههای چوبی، به همراه حفظ ظاهر زیبایی چوب ، بدون استفاده از روکش را به همراه داشته باشد . رنگ دانه هاى معدنى مانند دى اکسید تیتانیم(TiO2) و اکسید روى(ZnO) را معمولاً به منظور افزایش دوام شیمیایى و مکانیکى و نیز بهبود شکل ظاهرى به موادبا ساختار پلى مرى اضافه مى کنند.

 فقط استفاده از 5 درصد نانو 

با اضافه کردن تنها 5% از نانوذرات دى اکسید تیتانیم به چوب آن را در برابر تابش اشعه فرابنفش محافظت نموده و از سرایت پوسیدگى به لایه هاى مختلف چوبجلوگیرى میکند و علاوه بر آن ظاهر چوب را نیز زیباتر نیز مى کند.

2- ممانعت از تکثیر میکروب ها:

چوب و کامپوزیت هاى چوبى ، بویژه در مصارف بیرونى ، اغلب در معرض تهاجمات باکتریایى مانند لکه هاى آبى ، کپک ها و قارچ هاى نابود کننده چوب قرار دارند .

جلوگیرى از تماس باکترى ها با سطح چوب مى تواند روش مناسبى براى به حداقل رساندن تکثیر کلونى هاى میکروبى یا تشکیل کپک در چوب باشد.

اصلاح سطح چوب با استفاده از نانوذرات سیلیکا ، تکثیر باکترى ها و کلونى هاى قارچ ها را به طور چشمگیرى کاهش مى دهد . ذرات کروى سیلیکا ، با قطر در حدود 10 نانومتر ، از طریق یک لایه اتصالى پلى کاتیونى و با استفاده از یک فرایند غرقابى ساده به سطوح شیشه اى متصل مى شوند .  از این روش مى توان براى ساخت روکشهاى نانوکامپوزیتى پلیمرى با خاصیت خود پالایى و حذف آلاینده هاى میکروبى استفاده نمود گرچه این روش هنوز در چوب ماسیو استفاده نشده است ، اما تحقیقات در زمینه بررسى روش هاى پیش نیاز براى استفاده رایج از نانوذرات و یا آرایش آنها درون دیواره هاى سلولى چوب ، ادامه دارد .

 ( نویسنده : با توجه به ازمایشات گروه های دانشجویی صنایعچوبدر ایران طی یک برنامه مدون نتیجه حاصل شده بر روی ورق های خرده چوبنشان از ضد آبسازی در حدود 70 درصد را دارد که این امر همکنون در ایران در برخی از کارخانجات تولید mdf  و نئوپاندر حال انجام میباشد ، بر اساس مقالات درج شده درباره نانوزایکوسیل گروه فن و هنر ایران زمینهمکنون از این نانوتکنولوژیبر روی سازههای چوبیاستفاده میکند که متایج آن مثبت و خوب بوده . بزودی نتایج ازمایشات بر روی انواع چوبنیز بر روی سایت درج خواهد شد . ) 

آزاد سازى تدریجى ترکیبات با اهمیت :

نانوذرات توان آزاد سا زى مداوم آفت کش ها و قارچ کش ها در یک ساختار پلیمرى را نیز دارند. این روش ها که در آن قارچ کش ها و آفت کش ها به صورت کپسول هایى درون روکش قرار مى دهند، به منظور آزادسازى زمان بندى شده ابداع شده است. ساختار هاى میکروحفره اى ساخته شده از نانوذرات دى اکسید تیتانیم نقش بسیار کلیدى در سازوکارهاى آزاد سازى مرحله اى به عهده دارند. پوشش هاى داراى این ذرات در برابر نفوذ و تکثیر جلبک ها نفوذ ناپذیرند.

نگهدارى چوب :

استفاده از Timber -که یک قطعه چوب تلقیح شده با مس، کروم و آرسنیک است - براى مصارف مسکونى ممنوع شده است و صنعت تولید کننده آن براى یافتن جایگزینى براى آن تلاش مى کند .

نشانه هاى بسیارى مبنى بر توانایى فن آورى نانو در تولید محصولات مؤثرتر ، با دوام تر و با خواص ضد میکروبى به ویژه براى مصارف خارجى ( دکوراسیونخارجی و نمای شهری ) وجود دارد .

با استفاده از روش هاى اشباع مناسب، نانوذرات قادرند به درون ساختار چوب نفوذ کنند و این در حالى است که تاثیر وجود نانوذراتى مانند دى اکسید تیتانیوم ، اکسید روى و یا اکسید مس در نگهدارنده هاى چوب، در افزایش دوام چوب اثبات شده است.

عملکرد در برابر آتش :

 مقاومت در برابر آتش

از نانوکامپوزیت هاى مقاومبه آتش به طور عمده در تولید پلاستیک ها ، استفاده شده است .  همچنین از مقاومت نانوکامپوزیت ها در مقابل آتش مى توان در تولید محصولات چوبى بهره برد .   اما تاکنون نتایج کمى در این زمینه به دست آمده است. مؤثرترین بازدارنده هاى آتش نانوکامپوزیتى ، ساختارى است شامل تنها یک مونومر و یا پلیمر هاى منبسط شده که میان لایه هاى سیلیکا قرار داده شده است . چنانچه بتوان پلاستیک ها و خاک رس را طى یک فرآیند مناسب به خوبى با هم مخلوط کرد، یک چنین ساختارى به آسانى ایجاد مى شود. اما این روش تاکنون در تولید محصولاتچوبى جامد به کار نرفته است .  با این وجود اطلاعات موجود در مورد محصولات چوبى نشان مى دهد ، کاهش اندازه ذرات ، مقاومت در برابر آتش را تا چند برابر افزایش میدهد . با به کارگیرى فنآورى نانومى توان ویژگى هاى بسیار شگفت انگیزى را در محصولات چوب به وجود آورد . به عنوان مثال نانوذرات قادرند به درون غشاى سلولى نفوذ کرده ، ساختارى بسیار مستحکم با احتراق پذیرى کم ایجاد نماید و به طور هم زمان خصوصیات میکرو حفره اى چوب را نیز حفظ کنند . همچنین مى توانچوب را بعنوان ماتریسى براى تولید موادسرامیکى متخلخل جدید با عملکرد بسیار بالا در برابر آتش، به کار برد

موارد کابرد نانودر آینده صنعت چوب :

1- تحقیقات اکتشافى در نانوساختارهاى چوب و خمیر

2- ساختارهاى مهم شامل سیستم متخلخل دیواره فیبر

3- سازماندهى و توزیع اجزاى دیوار فیبر

4- اصلاح آنزیمى اجزاى فیبر

5- اصلاحات فیزیکى و شیمیایى اجزاى بافت شامل افزودن و اصلاح سیستم متخلخل دیواره فیبر

6- تحقیق و توسعه اکتشافى با هدف بهره بردارى صنعتى از نانوالیاف سلولزیژ

7- اصلاح شیمیایى الیاف سلولزى تجمیع و توزیع

8- اندازه گیرى خواص مقاومتى و شبکه اى الیاف در کاغذ و خمیرسازى.

9- کاربرد الیاف سلولزى وخاک رس لایه بندى شده در نانوکامپوز

10- فرآیندهاى یت ها به منظور ایجاد حفاظ هاى آب، نفت و گاز

11-تحقیق و توسعه اکتشافى براى اصلاح سطوح در الیاف چوبى و سلولزى

12- روش هاى چند لایه اى پلى الکترولیتى

13- خود آرایى پلى ساکاریدها و مشتقات پلى ساکاریدى

14- پیوندهاى سطحى پلى مرها

15- بلوکه کردن پلى مرها با هدف اصلاح سطوح

موانع به کارگیرى فنآورى نانودر تولید محصولات چوبى :

صنعت چوب عمدتاً شامل صنایع کوچک یا متوسط دیگرى است که اغلب توانایى سرمایه گذارى تحقیقاتى براى توسعه فنآورى ها و افزایش کیفیت محصولات را ندارند. این صنعت هنوز به درک مناسبى از ارزش افزوده در ابعاد وسیع نرسیده است . در حال حاضر بیشترین بازده صنعت چوب ، با استفاده از موادتوده اى حاصل مى شود .

بیشترین تولید کنندگان محصولات چوبى هنوز از انتظارات و نیازهاى مصرف کنندگان آگاه نیستند.

به عبارت دیگر ،اکثر مصرف کنندگان به استفاده از موادکاملاً طبیعى علاقه مند هستند و هیچ حمایتى از محصولات با استفاده از موادغیر طبیعى نمى کنند.

گردآوری:گروه هنر سایت تبیان زنجان

گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین 

 موزه دفینه تهران 

موزه دفینه یا همان  موزه پول  در حاشیه خیابان میردادماد عمری نیم قرنی دارد و اثری از شاگردان مستقیم و غیرمستقیم فرانک لوید رایت آمریکایی است. 

میخ تابلو بانک در چشم‌های دفینه

بنا چشم‌ دارد؛ 10ها چشم؛ چشم‌هایی که در وسط 10‌ها حلقه مستطیلی جای گرفته‌اند. حالا میخ‌های تابلو بانک سینا فرو رفته است در چشم‌های بنا. بنایی که تا هشت سالپیش موزهدفینه بود. موزه‌ای که به دلیل معماریآن شهره خاص و عام بود و حالا دیگر معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظارش است.

گروه میراث فرهنگی – «مگر می‌شود، بهم زد دفینه‌ ها را؟» این سوالی است که معمار موزه دفینه که زمانی سر میرداماد رو به روی اسکان قرار داشت، از مسئولان می‌پرسد. اتفاقات چند سال گذشته اما پاسخ محکمی به این سوال می‌دهد؛ بله می‌شود به هم زد دفینه‌ها را و حتی آن‌ها را تبدیل به بانک کرد. اتفاقی که برای این بنا افتاد. چنانچه امروز  به نظر می‌رسد میخ‌های تابلو این بانک به چشم‌های طراحیشده در نمای این موزه فرو رفته است.

 کسانی که حتی یک بار گذرشان به سر میرداماد افتاده، بی‌شک به نمای بتنی بنایی با حلقه دایره‌ای شکل در وسطش (شبیه چشم)، چشمشان خورده است. بنایی بامعماری ارزشمند که زمانی موزه دفینه ایران بود اما حالا سال‌های سال است که تابلو بزرگ بانک سینا به نمای این ساختمان میخ شده‌ و دیگر موزه نیست.

موزه‌ای که در سال‌های اول انقلاب شکل گرفت، درست در سال‌هایی که بنیاد مستضعفان و جانبازان برای حفاظت از آثار و اشیای تاریخی و هنری مصادره شده از اماکن مختلف، نیاز به احداث یک موزه بزرگ داشت. در این موزه آثاری همچون سفالینه‌های ایرانی از هزاره پنجم بیش از میلاد، مجموعه‌های چینی و بلور و تندیس‌های گوناگون کنار هم قرار گرفتند.

بعدها یعنی در اردیبهشت ماه 1378 بخش جدیدی در سالن اصلی نمایش با موضوع سکه و اسکناس کشورهای مختلف با اطلاع‌رسانی عمومی شامل پرچم، نقشه، اطلاعات پولی و ارزشی و واحد پول آن کشور به این مجموعه اضافه شد. کتابخانهتخصصی، بانک اطلاعات نگارخانه تماشاگه پول، نمایشگاه‌های متفرقه تماشاگه پول، بخش کتابفروشی هم بخش‌های دیگری بودند که کم کم به این مجموعه پیوستند. این مجموعه اما در سال 85 به پارک ارم منتقل شد و بنای موزه در اختیار بانک سینا قرار گرفت و این بانک تابلوی خود را بر سر در آن زد.

برای موزه دفینه اشک ریختم

معماران و کارشناسان درباره بنای موزه دفینه می‌گویند که این بنا به دلیل طرح خاص و اجرای بتن یک تکه آن اثری ارزشمند است و باید در فهرست آثار ملی ایران جای بگیرد. هر چند که معمار این بنا را کمتر کسی می‌شناسد، سرانجام پیگیری ها به نتیجه رسید و با «کمال کمونه»، معمار این بنا موفق به صحبت شدیم.

این معمار گلایه بسیار داشت: «بارها و بارها برای نجات این بنا به سازمان ها و نهادهای مختلف مراجعه کردم اما همه تلاش‌هایم عقیم ماند یک روز که تمام تیرهایم به سنگ خورده بود به خانه آمدم و ساعت ‌ها اشک ریختم و مرتب این سوال را از خودم می‌کردم.»

کمونه که از شاگردان برجسته «فرانک لوید» رایت معمار معروف آمریکایی است این بنا را به سفارش یک مالک خصوصی و به منظور استفاده آن برای سوپر مارکتی بزرگطراحی می‌کند اما هنوز این مرکز افتتاح نشده است که انقلاب و بعد ملک جزو مصادره می‌شود.

کمال کمونه، معمار برجسته ایرانی و سازنده بنای موزه دفینه

این معمار، جزو معدود معماران برجسته ایران است که مهاجرت را برای ادامه زندگیانتخاب نکرد اما متاسفانه نتوانست که از بنایی که بر پا کرده بود، دفاع کند، خودش می‌گوید: «وقتی دیدم که موزه دفینه تبدیل به بانک شد و روی نمای آن تابلو زدند تمام تلاش خودم را کردم را مانع شوم اما چند سال دویدم همه بی‌حاصل و نتیجه.»

او می‌گوید که بارها و بارها به شهرداری مراجعه کردم، به سازمان میراث فرهنگی و هر سازمان و نهاد دیگری که می‌دانستم اما این مکاتبات همه بی‌نتیجه و عقیم ماند. به طوریکه وقتی همه اقداماتم بی‌نتیجه ماند آمدم خانه و گریه کردم و این سوال را کردم که «مگر می‌شود، بهم زد دفینه‌ها را؟»

کمونه به تبدیل شدن این بنا به بانک و مخدوش کردن سر در آن با زدن تابلو به شدت اعتراض دارد: «چطور ممکن است بنایی که متعلق به موزه است، بانک شود؟ چطور ممکن است اجازه دهند تا نمای آن که با طراحی خاص و اجرای متفاوت به نتیجه رسیده است، مخدوش شود؟»

این معمار می‌گوید که ما یک گروه معماری بودیم، چندین بنای متفاوت را طراحیکردیم. این بنا نیز با بتن اکسپز که اجرای آن نیاز به تخصص دارد اجرا شد. سبک کار ما برگرفته از فرانک لوید رایت آمریکایی است با این وجود امروز این بنا شرایط خوبی ندارد و از هر گونه حمایتی بی‌بهره است.

چرا این اتفاق افتاد؟

چرا این اتفاق افتاد؟ « محمدرضا کارگر»، مدیر اداره موزه‌ها می‌گوید که این موزه زیر نظر سازمان میراث فرهنگی نیست و توسط اداره موزه‌های بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی اداره می‌شود و ما اطلاعاتی از تغییراتی که در این بنا داده شده است و روند انتقال آن نداریم.

جستجو برای پیدا کردن مسئولان این موزه‌ها ما را رساند به شکوفی، مدیر موزه پول که اکنون در پارک ارم قرار دارد. او در گفت و گو با chn اعلام کرد که بنیاد برنامه‌ای برای احداث مجتمع موزه‌ای بزرگی در پارک ارم دارد. اولین موزه‌ای هم که به اینجا منتقل شد، موزه پول بوده است.

در حال حاضر این موزه‌های زمان، پول ایران، کاخ رامسر، اداره خزانه ها و موزه خودر زیر نظر اداره موزه‌های بنیاد مستضعفان فعالیت می‌کند.

به گفته شکوفی در حال حاضر این موزه از ساعت 8 صبح تا 4 بعد از ظهر فعالیت می‌کند.

شکوفی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر کسی نمی‌داند موزه پول ایران که زمانی سر میرداماد علاقمندان زیادی را جلب می‌کرد، کجاست؟ گفت که اگر مشکل رفتن به موزه وجود دارد، دلیلش عملکرد مدیران است. چشم ها را باید شست و جور دیگر باید دید. باید موزه‌ها را به مردم معرفی کنید.

او در مورد بنای موزه دفینه سر میرداماد گفت که این بنا همچنان ملک بنیاد است و تنها50 درصد آن به دست بانک سپرده شده و بقیه بخش‌ها همچنان فعالیت‌های خاص خود را دارد.

شکوفی در مورد اینکه چرا این موزه‌ها زیر نظر سازمان میراث فرهنگی فعالیت نمی‌کنند، گفت که تنها موزه های بنیاد نیست چند نهاد داریم که دارای موزه هستند؛ حتی بخش خصوصی نیز دارای موزه است. موزه ها را تنها خدمات ارایه می‌دهند. هدف مردم هستند. هر نهادی بهتر اداره کند، می‌تواند دارای موزه هم باشد.

با این حال به نظر می‌رسد، بنای موزه دفینه می‌توانست در فهرست میراث فرهنگی ایران به ثبت برسد تا اگر باز قرار است تغییر و تحولاتی در این مجموعه رخ دهد، این بار سر میرداماد تهی از اثری ارزشمند و چشم نواز در میان صدها بنای چشم خراش نشود.

تماشاگه پول تهران

تماشاگه پول نام موزه‌ای در شهر تهران است.

این موزه اولین موزه تخصصی و دائمی سکه و اسکناس در ایران است و در تاریخ هفدهم تیرماه سال ۱۳۷۶ در سالگرد هجرت پیغمبر اسلام توسط اداره موزه‌های بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی افتتاح گردید.

این مجموعه که شامل ۱۴۰۰ سکه و ۷۵۰ قطعه اسکناس و تعداد تقریبی ۲۰۰ قطعه اشیاء موزهای غیر از سکه و اسکناس است که در محوطه‌ای با وسعت حدود 700 متر مربع به نمایش گذاشته شده‌است.

بخش‌های تشکیل دهنده تماشاگه پول عبارت‌اند از:

بخش ماقبل پول

سالن‌های مربوط به تاریخ سکه

سالن‌های مربوط به تاریخ اسکناس

در اردیبهشت ماه ۱۳۷۸ بخش جدیدی در سالن اصلی نمایش با موضوع سکه و اسکناس کشورهای مختلف با اطلاع‌رسانی عمومی شامل پرچم، نقشه، اطلاعات پولی و ارزشی و واحد پول آن کشور دارد. تماشاگه پول علاوه بر سالن‌های نمایش از بخش‌های جنبی دیگر نیز تشکیل شده است که به اختصار عبارت‌اند از: کتابخانهتخصصی، بانک اطلاعات نگارخانه تماشاگه پول، نمایشگاه‌های متفرقه تماشاگه پول، بخش کتابفروشی. این مرکز در بلوار میرداماد ساختمان دفینه قرار داشت ولیکن درسال ۱۳۸۵ به پارک ارم منتقل گردید

موزه دفینه

بنیاد مستضعفان و جانبازان در سال 68 به منظور حفاظت از آثار و اشیای تاریخی و هنری مصادره شده از اماکن مختلف، موزه ای به نام موزه دفینه تأسیس کرد. در اینموزه آثار همچون سفالینه های ایرانی از هزاره پنجم بیش از میلاد، مجموعه های چینی و بلور و تندیس های گوناگون به چشم می خورد. خیابان ولیعصر(عج) را که به سمت شمال تا تقاطع میرداماد بروید؛ داخل میرداماد، چند قدم جلوتر، ابتدای پل موزهدفینه قرار گرفته است.

آثار هنری دیکتاتور در موزه دفینه نگهداری می شود/ نقاشی های هیتلر در تهران

غزال صادقی - آیا کسی باور می کند که یک جانی و دیکتاتور بزرگ جهان هنرمند هم باشد؟! آیا امکان دارد هنر در کنار خشونت قرار بگیرد؟ و پرسش مهم تر، آیا «باور کردنی است که نقاشی هایی از او در ایران باشد؟!»

    با تعدادی از نقاش های بنام تماس می گیریم، تقریبا از اینکه «آدولف هیتلر» نقاش هم باشد بی خبرند و از شنیدن خبر اینکه نقاشی هایی از او در ایران نگهداری می شود، شگفت زده شان می کند! در این بین افراد کمی نیز از وجود این نقاشی ها باخبر بودند، اما آنها نیز تایید نمی کردند که این نقاشی ها هنوز هم در ایران نگهداری شوند، یکی از بینندگان خوش شانس این آثار که یک موزه دار ایرانی است می گوید: «من سال ها پیش این نقاشی ها را در تهران دیدم. با این حال الان نمی دانم در چه وضعیتی نگهداری می شوند و کجا هستند».

    پرس وجو از محل نگهداری و احتمال وجود آنها از جامعه نقاشی کشور حتی ما را به این شک می اندازد که اساسا چنین خبری خبر شایعه نبوده است. تا اینکه کسی از وجود این آثار در بنیاد مستضعفان خبر می دهد.

    بعد از چندین تماس با موزه دفینه یکی از موزه های وابسته به بنیاد مستضعفان، آنها وجود این تابلوها را تایید می کنند و از ما می خواهند که در صورت علاقه آنها را ببینیم.

    چرا در بنیاد مستضعفان؟!

    دو نقاشی از نقاشی های آدولف هیتلر در حال حاضر در خزانه شماره2 موزه دفینه نگهداری می شود و نکته جالب این است که با وجود ارزش بسیار بالای این آثار و بودنشان در ایران تنها تعداد بسیار معدودی این شانس را داشته اند که این تابلوها را ببینند، زیرا در تمام این سال ها به گفته «محمدرضا جواهری»، مدیرعامل موسسه فرهنگی موزه های بنیاد فقط دوبار در معرض دید عموم قرار گرفته اند.

    این نقاشی ها از جنس آبرنگ هستند و هیتلر در زیر تمام آنها با حروف بزرگ اول اسم و فامیل خود را امضا کرده است، اما آقای جواهری در ارتباط با چگونگی رسیدن این تابلوها به دست بنیاد می گوید: این تابلوها جزو اموالی بود که بعد از انقلاب از خانواده پهلوی مصادره شد، ولی در ارتباط با چگونگی ورود این تابلوها به ایران روایت های متفاوتی وجود دارد، یکی اینکه این تابلوها هدیه خود آدولف هیتلر به رضاشاه بوده است که توسط «حسن اسفندیاری» وارد کاخ ایران شده است، که البته این احتمال ضعیف به نظر می رسد، زیرا هیتلر بعد از اینکه به صدارت می رسد دستور نابودی آثارش را صادر می کند، اما داستان دوم که به واقعیت نیز نزدیک تر است، این است که شخصی آنها را خودش از بلژیک خریداری می کند و به کاخ می آورد.

    به طوری که چند سال پیش نیز همین فرد در رادیو فرانسه ادعا کرد که این تابلوها را من خریداری کرده ام.

    حتی در لوور و آرمیتاژ؟...

    این کارشناس در ارتباط با اینکه چرا این آثار در موزه و در دید عموم قرار نمی گیرند، توضیح داده دلایل فراوانی برای اینکه بعضی از آثار با ارزش در دید عمومی قرار نمی گیرند وجود دارد، از جمله اینکه آنها می توان به فقدان فضای کافی و مفید در اختیار موزه، کار کرد و کاربرد موزه و شرایط امنیتی اشاره کرد در ارتباط با نقاشی های هیتلر باید بگویم، شاید اگر در این موزه بخشی متعلق به نقاشی وجود داشت از این تابلوها هم استفاده می شد، اما چون این تابلوها با موضوعیت و مجموعه چیزهای در معرض دید متفاوت هستند، فعلادر بخش دید عمومی قرار نمی گیرند، همچنین شاید یادآوری این نکته جالب باشد که بدانید محل اصلی نگهداری اشیای با ارزش در خزانه است نه در سالن نمایش، زیرا اعتقاد بر این است که باید این اشیا را برای نسل آینده حفظ و نگهداری کرد به طوری که حتی در موزه های معروفی مانند لوور و آرمیتاژ نیز تمامی اشیای موزه در دید عموم قرار نمی گیرند و خیلی از اشیای باارزش در خزانه هستند، از سوی دیگر اشیایی که در خزانه موزه نگهداری می شوند به اصطلاح در حال استراحت به سر می برند چون ممکن است عناصری مانند نور، آب و هوا و ... به آنها صدمه وارد کند.

    وی مثال می زند: در شیان چین مجسمه های سفالی که از زمین کشف و بیرون کشیده شده بود، در معرض دید عموم قرار گرفت اما بعد از مدتی که به نور عکس العمل نشان داد دوباره به زیرزمین برگردانده شد، چون اولین و مهم ترین وظایف درموزه داری شامل نگهداری از اشیا می شود و در درجه آخر نمایش آنها، اما در ارتباط با نقاشی های هیتلر در تهران باید بگویم که ابتدا شئون سیاسی و اجتماعی و شرایط امنیتی ویژه ای که این نقاشی ها می طلبند باید فراهم شود تا آنها در معرض دید عموم قرار گیرند، چون در نهایت ممکن است صدمه ای به آنها وارد شود.

    وی گفت: ما در بخش دیگری از خزانه موزه که صرفا متعلق به نقاشی ها است نقاشی های با ارزش دیگری از نقاشانی چون پیکاسو، فرشچیان و ... نیز داریم، و در صدد هستیم تا با تشکیل یک مجموعه نقاشی آنها را در معرض دید عموم قرار دهیم که اگر این اتفاق افتاد شامل حال نقاشی های هیتلر نیز می شوند.

    ای کاش فروخته نمی شد

    یکی از مسائل مهمی که همیشه در حواشی آثار هنری صادر شده شنیده می شود فروخته شدن آنان است. به طوری که ارتباط با همین نقاشی ها هم خیلی ها مدعی بودند که در طی این سال ها از کشور خارج شده اند.

    مدیرعامل موزه های بنیاد در ارتباط با وجود این شایعات می گوید: همیشه این شایعات در اطراف این نهاد وجود داشته است، شاید هم دلیل وجود این شایعات بهسال های اولیه بعد از انقلاب بازگردد که بسیاری از کارشناسان اطلاع درستی از ارزش واقعی بعضی از اشیای موجود در این مجموعه را نداشتند به عنوان مثال اگر یک نسخه از نقشه قدیمی ایران را به یک کارشناس نقاشی نشان دهیم شاید آن را فاقد ارزش بالای هنری معرفی کند، اما اگر همین نقشه را یک کارشناس آشنا به مسائل جغرافیایی تاریخی بررسی کند، آن را جزو باارزش ترین سندهای تاریخی بداند که حتی در مورد ابهامی که بر سر اسم خلیج فارس به وجود آمده بود بسیاری از همین سندها و نقشه های قدیمی تاریخی در اثبات این ادعا به ایران کمک کرد.

    جواهری اضافه می کند: در مواردی تشخیص بر این بود که بعضی از این اشیای فاقد ارزش بالای هنری هستند و می توان آنها را فروخت که البته تمام آنها را هم کارشناسان سازمان میراث فرهنگی تایید کردند که فروخته شود.

    اما در همان زمان هم حتی یکی از این اشیا از طرف ما به طور مستقیم به خارج از کشور فروخته نشد، بلکه تمام مواردی که در معرض فروش قرار می گرفت برای افراد در داخل کشور بود و اگر هم چیزی در این سال ها به بیرون از کشور رفت به صورت مستقیم و از طرف این سازمان نبود، اما در نهایت فقط می توان گفت: ای کاش هرگز حتی یکی از این اشیا فروخته نمی شد و به طور قطع می گویم که از سال 1370 به بعد این خرید و فروش به طور کامل قطع شد و بعد از آن تاریخ، کوچک ترین چیزی از این نهاد بیرون نرفته است که حتی در مواردی اشیایی که دارای ارزش بالایی هستند و در دست کلکسیونرهای ایرانی هستند با توافق طرفین برای کامل تر شدن

    مجموعه از طرف سازمان خریداری می شود.

    وی همچنین توضیح داد: در حال حاضر ما چیزی بیش از یک میلیون از اشیای باارزش را در این مجموعه داریم که قصد داریم با تکمیل تر کردن آن مجتمع موزه ای را در یکسال و نیم آینده در محل پارک ارم ایجاد کنیم که با پایان این پروژه برای اولین بار در ایران می توانیم ادعا کنیم که یک مجتمع موزه ای تفکیک شده با مجموعه های متفاوت و سازمان یافته داریم.

    ملحفه سفید روی نقاشی ها

    یکی از اساسی ترین و مهم ترین مسائل در ارتباط با نگهداری از یک شی باارزش چگونگی نگهداری از آن و ایجاد شرایط استاندارد برای نگهداری از آنها است، نقاشی های هیتلر ممکن است که از لحاظ هنری یکی از برجسته ترین آثار جهان نباشد، اما به لحاظ تاریخی بسیار باارزش است و نکته قابل تامل این است که آیا در موسسه بنیاد تمامی شرایط استاندارد و یا حداقل استانداردهای لازم برای نگهداری از این نقاشی ها و دیگر لوازم صورت می گرفت یا نه؟

    به داخل فضای خزانه شماره 2 بنیاد می روم، تمام اشیای این خزانه متعلق به خانواده پهلوی بودند برادر، خواهران، وزرا و ... مجسمه ها، فرش ها، اسلحه، شمشیر و ... حتی در آنجا آرشیوی از لباس های زربافت هم بود و در گوشه ای دیگر قفسه هایی وجود داشت که در طبقات آن سفال هایی مربوط به هزاران سال پیش را می توانستی ببینی تلفیق ناهمگونی از هنر قدیم و جدید.

    سرانجام در گوشه ای از این انبوه اشیای با ارزش، نقاشی های هیتلر نمایان می شود که زیر ملحفه ای سفید آرام گرفته اند. موضوع هر دو نقاشی هیتلر منظره ای از فضاها و ساختمان های شهری است و بیشتر شبیه طراح های معماری است، اما نکته قابل تامل و عجیب کنار هم بودن این اشیا بود، لباس ها در کنار کوزه ها و اشیای باستانی و اشیاء قدیمی در کنار مجسمه ها عاج فیل و برنز و نقره؟!

    محمدرضا جواهری درباره شرایط نگهداری این آثار می گوید: در حال حاضر نمی توانیم ادعا کنیم که بهترین شرایط نگهداری از اشیای را در بنیاد داریم، زیرا متاسفانه هنوز در ایران یک تعریف ملی از موزه نداریم، اما سعی کرده ایم که حداقل شرایطاستاندارد را با کمبود تمام امکانات برای اشیای موزه فراهم کنیم و این حداقل ها شامل نور، درجه حرارت و میزان رطوبت است، اما در سال های اخیر تمام سعی ما بر این بوده که استانداردها را بیشتر کنیم از جمله اینکه قرار است یک تفکیک کلی در مورد اشیای مختلف موزه صورت بگیرد به طوری که خزانه مشخصی برای چوب و فلز نسخه های تاریخی، اشیای زینتی و ... در نظر بگیریم، شبیه به کاری که در حال حاضر برای نقاشی ها و خودروها انجام می دهیم.

    جواهری همچنین اضافه کرد: از سال گذشته به دستور مستقیم رییس بنیاد مستضعفان قرار شد تا تمام اشیای موجود در موزه بیمه شوند که این کار برای اولین بار است که در ایران انجام می شود، حتی هنوز این کار در خیلی از جاهای دنیا نیز عرف نیست اما قرار است تمام اشیا بعد از قیمت گذاری که در ارتباط با آنها صورت می گیرد در قبال نگهداری و بعد از قیمت گذاری صحیح که از طریق اینترنت و ارتباط با موزههای خارج از کشور و کارشناسان داخلی و خارجی صورت می گیرد، بیمه شوند.

    آثار هنری هیتلر

    اما در حال حاضر در دنیا از 1000 تابلوی آبرنگ هیتلر چیزی در حدود 300نقاشی به جا مانده است که بیشتر این نقاشی ها در کشور بلژیک و اروپا هستند و 4عدد آن نیز در آمریکا نگهداری می شود. نکته جالب این است که به خاطر خاطرات تلخی که مردم جهان از این نقاش دارند بسیاری از نقاشی های وی در معرض دید عموم قرار نمی گیرد، اما بالاخره در سال گذشته 21تابلو از نقاشی های آبرنگ از این مرد جنجال برانگیز تاریخ در حراجی که به حراج «جفری» معروف است با قیمت 118میلیون پوند به فروش رفت.

    گویا این نقاشی ها توسط یک خانم سالمند بلژیکی در چمدانی قدیمی در انبار زیر شیروانی خانه ای قدیمی در بلژیک کشف شده است. این مکان درست در نزدیکی محل اقامت هیتلر در زمان جنگ اول جهانی بوده است.

    این نقاشی ها منظره هایی از بلژیک و فرانسه را به تصویر کشیده است، نکته جالب این است که بر اساس نظرات کارشناسی مختلف در اصل بودن بعضی تابلوهای فروخته شده در این حراجی شک و تردید وجود دارد، اما تمامی مدارک موجود در ایران که بر اساس نظرات دقیق کارشناسی ارائه شده بر اصل بودن این نقاشی ها در داخل ایران گواهی می دهد. از این رو هنوز مسوولان موزه دفینه نتوانسته اند روی این تابلوهای با ارزش قیمت گذاری کنند.

 روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 1452 به تاریخ 16/11/86، صفحه 32 (نگاه سوم )

گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین

اینجا ابتدای خیابان میرداماد، نرسیده به پل میرداماده. و این ساختمان، ساختماندفینه س که موزهپول در اون واقع شده. این ساختماننزدیک به چهل سالقدمت داره و اطلاعات معماریو قدمتش با یه تابلوی فلزی در کنار ورودی اون نصب شده. سالهاس که در طبقه زیرین گویا بانک سینا شعبه زده و تابلوش رو به شکلی بسیار زشت و احمقانه درست وسط نمای ساختماننصب کرده. من با سازمان میراثفرهنگی تماس گرفتم و اونا گفتن که دیگه متولی این ساختماننیستن. من نمی دونم ساختمانچهل ساله با یه معماریخاص و یونیک که موزهپول هم در اون قرار داره تحت مدیریت کدوم سازمان و نهاد اداره می شه. اما امیدوارم هر کس که می دونه کمک کنه که این کژ سلیقگی آشکار اصلاح بشه و من هر بار که از میرداماد رد میشم، حرص نخورم.

منبع : سایت 

دیدنی‌ترین موزه‌های تهران

دیدنی‌ترین موزه‌های تهران

تهران بیشترین موزه ها، اماکن تفریحی و امکانات گردشگری را در خود جای داده است و خیلی از مسافرانی که به تهران می آیند، دوست دارند از این گنجینه ها دیدن کنند؛ گنجینه هایی که سرعت و فشردگی زندگی پایتخت خیلی وقت ها باعث می شود تهران نشینان از دیدن این موزه ها غافل باشند.

کاخ موزه گلستان مجموعه ای از هنر

تهران بیشترین کاخ موزه های کشور را در خود جای داده و کاخ موزه گلستان هم واقع در میدان پانزده خرداد یکی از آنهاست. این کاخ که از ارگ تاریخی تهران به جای مانده است 200 سال قدمت دارد. قدمت ارگ تهران که محدوده آن از شمال به خیابان امام خمینی(ره)، از غرب به خیابان خیام، از شرق به خیابان ناصر خسرو و از جنوب به خیابان پانزده خرداد و میدان ارگ فعلی محدود می شد به دوران صفویه باز می گردد که امروزه اثری از بناهای این ارگ جز کاخ گلستان موجود نیست. فرصت دیدار از این مجموعه تفیس تاریخی را هیچ گاه از دست ندهید. حتی اگر برای بار چندم باشد!

دیدنی‌ترین موزه‌های تهران

بخشهای مختلف کاخ گلستان عبارتند از: ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، تالار سلام، تالار آیینه، تالار سفره خانه، تالار برلیان، عمارت خوابگاه، کاخ شمس العماره، عمارت بادگیر، تالار الماس، کاخ ابیض و چادرخانه، اتاق موزه در این کاخ به سال 1290 توسط ناصرالدین شاه و پس از سفر به اروپا و دیدن موزه ها و گالریهای بزرگ غربی بنا شد تا اشیاء نفیس را در آن نگهداری کنند.

هر چند آنچه شما امروز در این اتاق می بینید به سال 1345 به این شکل تغییر یافته است. نگارخانه هم بخشی از حوض خانه طبقه زیرین تالار سلام است که برای ارائه آثار نقاشی هنرمندان ایران در دوره قاجار اختصاص یافته است. شما می توانید آثار کمال الملک را هم در این محل ببینید.

ایوان تخت مرمر

ایوان تخت مرمر هم با 65 قطعه مرمر در اندازه های مختلف از دیدنی های پر شمار کاخ گلستان محسوب می شود. اما اگر نقاشی مشهور کمال الملک را که از تالار آیینه با تمام جزئیات آن ترسیم کرده دیده باشید و آنگاه به این تالار قدم بگذارید، خواهید فهمید که چرا کمال الملک در بین نقاشان ایرانی تا این حد معروف و بزرگ است.

در صورت بازدید از کاخ گلستان، فرصت دیدار از تالار عاج را هم خواهید یافت. این تالار در زمان ناصرالدین شاه برای نگهداری هدایای خارجی استفاده می شد. تزئینات گچبری و نقاشی تالار بسیار جذاب و شبیه به بناهای دوره زندیه است. مجموعه کاخ گلستان، به تنهائی به اندازه همه اماکن گردشگری یک شهر، زیبائی و دیدنی های تاریخی دارد.

دیدنی‌ترین موزه‌های تهران

عمارت بادگیر هم یکی دیگر از این دیدنیها است. تالار این عمارت دارای نقاشی و آیینه کاریهای جذابی است. اما وجه تسمیه این عمارت به دلیل چهار بادگیر بلندی است که با کاشیهای آبی، سیاه، زرد، معرق و قبه های زرین تزئین شده است.

اگر اسم کاخ ابیض را هم شنیده باشید، با رفتن به مجموعه کاخ گلستان این بنای زیبا را نیز خواهید دید که با الهام از بناهای اروپائی دوران ساخته شدن آن، دارای نمائی سفید رنگ با گچبری است که همین موضوع دلیل نامگذاری آن هم هست.

معماری و تزئینات این ایوان در دوره فتحعلی شاه وناصرالدین شاه تغییرات زیادی كرد تا به شكل امروزی درآمد. این ایوان در دوره قاجار محل به تخت نشستن پادشاهان وبرگزاری مراسم و اعیاد رسمی بود. آخرین مراسم رسمی كه دراین ایوان برگزار شد، تاجگذاری رضاخان در سال 1304 بود.

ناصرالدین شاه پس از نخستین سفر خود به اروپا و تحت تأثیر ساختمانهای بلند فرنگی به فکر احداث بنایی مرتفع در تهران افتاد. این بنا از لحاظ نقشه و نیز تنوع تزئینات داخلی آن و حتی شکل ظاهری، بی نظیر و نمونه ای کامل از معماری و هنر تزئینات داخلی ایران است

موزه مردم شناسی

موزه مردم شناسی هم که در سال 1314 در فضایی کوچک و آثار اندکی شکل گرفت به سال 1347 به کاخ گلستان تغییر مکان داده شد. این موزه دارای بنایی دو طبقه و دربر گیرنده صحنه هایی از زندگی واقعی و آداب و رسوم گذشته مردم است. اما در ضلع شرقی مجموعه کاخ گلستان عمارتی پنج طبقه موسوم به شمس العماره را می بینید که طبقه چهارم و پنجم آن به صورت دو برج مجزا از هم قرار دارد.

در واقع ناصرالدین شاه پس از نخستین سفر خود به اروپا و تحت تأثیر ساختمانهای بلند فرنگی به فکر احداث بنایی مرتفع در تهران افتاد. این بنا از لحاظ نقشه و نیز تنوع تزئینات داخلی آن و حتی شکل ظاهری، بی نظیر و نمونه ای کامل از معماری و هنر تزئینات داخلی ایران است.

دیدنی‌ترین موزه‌های تهران

نقشه این بنا از دوستعلی خان معیرالممالک و معماری آن هم از استاد علی محمد کاشی است. حتی اگر شما یک گردشگر نباشید، به عنوان یک ساکن شهر تهران پیشنهاد می کنیم هر موقع از دشواریهای زندگی در این کلان شهر خسته شدید به نزدیکترین ایستگاه مترو رفته، در ایستگاه پانزده خرداد پیاده شوید و سری به مجموعه بی نظیر کاخ گلستان بزنید. در این صورت به فاصله چند دقیقه از هر کجای تهران که باشید در حال و هوای تاریخ، معماری، فرهنگ و هنر ایران قرار خواهید گرفت و مسحور این همه زیبائی، جذابیت و شکوه می شوید. آنگاه پس از پایان بازدید، آرامشی خواهید یافت که نمی توان آن را با کلمات توصیف کرد. باید رفت و دید!

موزه هنرهای ملی؛ جایگاه هنرهای فاخر

موزه هنرهای ملی در سال 1309 دایر شد. ساختمان موزه از بناهای دوران قاجار است و در حقیقت حوض خانه کاخ گلستان بوده است. اگر به این موزه رفتید با آثار فاخری از مینیاتور، تذهیب، میناکاری، قلم زنی، سفالگری، معرق و منبت مواجه خواهید شد که بسیار چشم نوازاند. این موزه در میدان بهارستان روبروی ایستگاه مترو واقع شده است.

موزه آبگینه و سفالینه های ایران

بنای این موزه به دستور احمد قوام "قوام السلطنه" و برای سکونت وی ساخته شد. از قدمت این عمارت حدود 85 سال می گذرد. نمای ساختمان آجری و به سبک معماری دوران سلجوقی است. موزه آبگینه پنج تالار دارای نمایش آثار هنری دارد.

قدیمی‌ترین شیشه‌ها لوله‌های شیشه‌ای به نام سیلندر شیشه است که از معبد چغازنبیل کشف شده است و مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد است. شیشه‌ها و سفال‌های طبقه اول نیز مربوط به دوره‌های پیش از تاریخ است که قدیمی‌ترین سفال دست‌ساز از دوران اشکانی، هزاره اول به دست آمده است.

تالار صدف به علت شباهت شکل آن به صدف نیمه باز به این نام خوانده می‌شود و شامل انواع سفال‌های قرن سوم و چهارم شهر نیشابور است.

دیدنی‌ترین موزه‌های تهران

تالار چهار (زرین) که به خاطر ظروف زرین‌فام که از دوران سلجوقی به جا مانده چنین نامی گرفته است، شامل ظروفی است که دور تا دور با خط نسخ و نستعلیق تزیین شده‌است. هم‌چنین چهره‌های مغولی روی این ظروف خود نمایی می‌کنند که با توجه به شهر محل پیدایش، نقوش آن‌ها فرق می‌کند.

تالار پنج (لاجورد) به خاطر لعاب‌های یک رنگ فیروزه به این نام خوانده می‌شود، و از قرن هفتم و هشتم (دوره ایلخانی) به جا مانده است.

برای دیدن این موزه باید به خیابان جمهوری اسلامی، خیابان 30 تیر بروید.

موزه تاریخ طبیعی

این موزه چهار طبقه در سال 1356 بر اساس گونه های مختلف گیاهی و عناصر زیستی موجود افتتاح شد. اگر خواستید به دیدن این موزه بروید باید خیابان کریم خان زند را به سمت شرق طی کنید؛ ابتدای خیابان قائم مقام، پلاک 9، موزه در انتظار شماست.

دیدنی‌ترین موزه‌های تهران

موزه دفینه

بنیاد مستضعفان و جانبازان در سال 68 به منظور حفاظت از آثار و اشیای تاریخی و هنری مصادره شده از اماکن مختلف، موزه ای به نام موزه دفینه تأسیس کرد. در این موزه آثار همچون سفالینه های ایرانی از هزاره پنجم بیش از میلاد، مجموعه های چینی و بلور و تندیس های گوناگون به چشم می خورد. خیابان ولیعصر(عج) را که به سمت شمال تا تقاطع میرداماد بروید؛ داخل میرداماد، چند قدم جلوتر، ابتدای پل موزه دفینه قرار گرفته است.

موزه زمین شناسی

این موزه یکی از واحدهای سازمان زمین شناسی کشور است که در سال 1345 شمسی به همت چند محقق زمین شناسی و در چهار بخش ابزار و وسایل قدیمی و معدن کاوی، سنگها، کانی ها و سنگواره ها افتتاح شد. نشانی این موزه جاده مخصوص کرج، فرودگاه مهرآباد است که برای دیدن از آن می توانید مراجعه کنید.

موزه فاطمی؛ قدیمی ترین موزه جانورشناسی ایران

اگر دوست دارید گونه های کاملی از پرندگان ایران را یک جا ببینید سری به موزه فاطمی که قدیمی ترین موزه جانورشناسی ایران است بزنید. این موزه که به پاس خدمات بنیانگذار صادقش به نام موزه فاطمی نامگذاری شده در سال 1338 افتتاح شد. محل این موزه خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، دانشکده علوم است.

موزه ایران باستان

موزه ایران باستان در ابتدای خیابان 30 تیر از موزه های شاخص تهران و ایران محسوب می شود. بنای این موزه توسط "آندر گدار" طی سالهای 1313 تا 1316 بنا شده و معماری آن متأثر از بناهای دوران ساسانی است. اگر به این موزه رفتید در حقیقت از هزاره هفتم پیش از میلاد تا دوره اسلامی را در قالب اشیای باستانی خواهید دید.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از مهر، ایرنا، ایسنا

گردداوری گروه فن و هنر ایران زمین

توسعه صادرات صنایع دستی از برنامه های مهم کشور است

ارومیه - ایرنا - مشاور معاون صنایع دستیسازمان میراث فرهنگی، صنایع دستیو گردشگری کشور گفت:

توسعه صادرات صنایع دستی از برنامه های مهم و اساسی سازمان میراث فرهنگی در سال آینده است.

توسعه صادرات صنایع دستیاز برنامه های مهم کشور است

محمدرضا رشید کردستانی چهارشنبه شب در آیین افتتاح دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستیآذربایجان غربی در ارومیه افزود: صنایع دستیو میراث فرهنگیجزو منابع تجدیدناپذیر کشور هستند که تنها عامل حفاظت کننده این دو اعتبارات است.

کردستانی با بیان اینکه از طرح های موجود در زمینه صنایع دستیحمایت می کنیم گفت:

آمادگی داریم تا بازارچه های صنایع دستیرا ایجاد کنیم و طرح های خوبی نیز در زمینه صنایع دستیداریم که می توانند جایگزین کشاورزی به عنوان یک روش معیشت شوند.

وی ادامه داد:

داشتن مدیری توانمند که در این حوزه توانایی خاصی داشته باشد می تواند کمک شایسته ای به توسعه صنایع دستیو مشاغل حاصل از آن داشته باشد.

معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی نیز در این مراسم با اشاره به ظرفیتهای خوب استان در حوزه صنایع دستیگفت: هنرمندانذخایر فرهنگیاستان بوده و نیازمند شناسایی و قدردانی هستند.

هادی بهادری با بیان اینکه هنرمندان صنایع دستیمهجور مانده اند ادامه داد:

نمایش هنرو صنعت هنرمندانیکی از راههای قدردانی و نیز معرفی آنان در سطح جامعه است.

وی گفت:

کل کارمندان استان 60 هزار نفر است در حالی که بخش صنایع دستیاستان بدون اینکه باری بر دوش دولت بگذارد 20 هزار نفر را جذب و مشغول به کار کرده است.

وی اضافه کرد:

با توجه به بحران حاصل از خشکسالی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، صنایع دستیمی تواند شغلی جایگزین برای کشاورزی باشد که از نظر اقتصادی برای روستاییان نیز بسیار مفید است.

بهادری با اشاره به آموزشهای مرتبط با صنایع دستی در آذربایجان غربی گفت:

برای خروج این صنعت از حالت رکود باید آموزشهای دانشگاهی در این زمینه توسعه یابد.

مدیرکل میراثفرهنگی ، صنایع دستیو گردشگری آذربایجان غربی نیز در این آیین گفت: هم اکنون 20 هزار نفر در بخش صنایع دستی در استان در 30 رشته فعالیت می کنند.

جلیل جباری اظهار کرد: یک هزار پروانه برای فعالان صنایع دستی استان صادر شده و از کل فعالان این حوزه دو هزار نفر در 20 رشته در زمینه مشاغل خانگی کار می کنند.

وی ادامه داد:

میزان صادرات صنایع دستی استان در سال گذشته یک میلیون و 200 هزار دلار بوده است.

جباری اظهار کرد:

به خاطر تعطیلی برخی کارگاههای صنایع دستی در استان با تامین اعتبار 52 کارگاه برای دریافت اعتبارات به مبلغ 25 میلیارد ریال به بانکها معرفی شده اند.

وی گفت:

اگر هم مشکلی در زمینه دریافت تسهیلات وجود دارد مربوط به سیستم بانکی است و باید بانکها در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند.

در این آیین به 15 نفر از فعالان صنایع دستی در استان، نشان ملی مرغوبیت اهدا شد.

این نشان هر دو سال یک بار در کشور اهدا می شود.

دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستیآذربایجان غربی با حضور هنرمندان و مسوولان استانی شامگاه دیروز چهارشنبه در محل نمایشگاههای بین المللی ارومیه گشایش یافت.

این نمایشگاه دارای 150 غرفه است که در آن با دعوت از هنرمندانو صنعتگران صنایع دستی 30 استان کشور، سعی شده تا مردم آذربایجان غربی با رشته های مختلف صنایع دستیکشور آشنا شوند.

هنرمنداناستان 50 غرفه از غرفه های نمایشگاه صنایع دستیاستان را به خود اختصاص داده اند.

در دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستیآذربایجان غربی هنرهایی مانند سراجی سنتی، شیشه گری، صنایع چوب، تراش سنگهایقیمتی، سازسازی، معرق روی چوب، نقاشی سفال، نقاشی و کنده کاری روی شیشه، گلیم، چارق، تابلو های برجسته، صنایع چرم و غیره به نمایش گذاشته شده است.

آذربایجان غربی دارای 20 هزار نفر فعال در زمینه صنایع دستیاست که سال گذشته یک و میلیارد و 200 هزار دلار ارزش صادرات صنایع ستی هنرمندان استان بوده است.

دومین نمایشگاه سراسری صنایع دستی آذربایجان غربی تا 30 شهریور ماه در سالن شماره 2 نمایشگاههای بین المللی ارومیه در پارک جنگلی این شهر برای بازدید عموم دایر است.

به گزارش خبرگزاری فن و هنر ایران زمیناز ایرنا

ابزارهای منبت کاری .

چاقو، مغار یا قلم منبت کاری با تیغه های مختلف و در اندازه و فرم های متفاوت، از ابزارهای اصلی منبت کاری و کنده کاری روی چوب بشمار می آیند. مغار از مهمترین ابزارهای منبت کاری می باشد که با گذشت سالها از ایجاد هنر منبت، هنوز تغییر چندانی نکرده اند.

•مغار:

وسیله ای تیز و برنده می باشد که در هنر منبت جهت کنده کاری و تراشیدن چوب مورد استفاده قرار می گیرد. مغارها اندازه هاي مختلفي دارد كه اين اندازه ها براساس پهناي مغار تعيين مي شود. هر مغار از 2 قسمت: یک دسته از جنس چوب یا پلاستیک و یک تیغه فولادی تشکیل شده است.

بطور کلی، از 4 نوع مغار در منبت کاری چوب استفاده می شود:

1.مغار تخت:

تیغه مغار تخت از یکطرف صاف و از طرف دیگر پخ می باشد. از این مغار برای کندن زمینه کار، سطوح صاف، خط انداختن خطوط راست و ... استفاده می شود.

2.مغار نیم باز:

تیغه این مغار تخت نیست، بلکه حالت نیم گرد می باشد. از این مغار برای قسمت هایی که حالت انحنای ملایمی دارد استفاده می شود.

3.مغار گلویی:

این مغار همانند مغار نیم باز می باشد، با این تفاوت که گودی و انحنای آن بیشتر می باشد. از این مغار برای قسمت هایی که انحنای زیادی دارد استفاده می شود، مانند: پیچک ها، گل های گرد، غنچه ها

4.مغار شفره:

نوک تیغه این مغار بشکل ˅ بوده که معمولا در 2 اندازۀ بزرگ و کوچک می باشد. از مغار بزرگ جهت "سفت کاری"، یعنی جدا کردن خطوط طرح از زمینه و یا خطوط طرح از یکدیگر و از مغار کوچک جهت کارهای ظریف، خط انداختن، تزیین روی برگها و گلها استفاده می شود.

تصویر: انواع مغار، مورد استفاده در منبت کاری چوبتصویر: انواع مغار، مورد استفاده در منبت کاری چوب

•چوب ساب و سوهان:

چوب ساب فلزی است مستطیل شکل که 20 تا 30 سانتی متر طول دارد و در دو طرف آن دانه هایی وجود دارد که "آج" نامیده می شود. انتهای چوب ساب باریک می باشد که دسته ای چوبی یا پلاستیکی در آن قرار می گیرد.

سوهان نیز شبیه چوب ساب است، ولی آج های آن بصورت شیارهایی در دو طرف بوده که به اندازه تمام عرض سوهان می باشد.

قطعاتی از کار که قوس دارد و یا امکان صاف کردن آن با ابزارهای دیگر نباشد، بوسیله چوب ساب یا سوهان پرداخت می گردد.

•

چکش

از چکش برای ضربه زدن به مغار استفاده می شود. جنس چکش از چوب و یا پلاستیک فشرده می باشد.

دلایل استفادۀ منبت کاران از چکش چوبی و یا لاستیکی بشرح ذیل می باشد:

1.هنگام ضربه زدن به مغار باعث می شود، ضربات کمتر صدا داشته باشد.

2.دسته مغار خراب نشود و آسیب نبیند.

3.وزن آن سبک تر از چکش فلزی است، که این امر باعث می شود تا منبت کاران کمتر خسته شوند.

4.چون سر چکش چوبی بزرگتر است، کار کردن با آن به مراتب راحت تر می باشد.

Woodcarving Hammer

•گیره دستی یا پیچ دستی:

از گیره دستی برای بستن و محکم کردن قطعه کار و یا پرس کردن قطعات چسب خورده به یکدیگر استفاده می شود. گیره های دستی از نظر شکل و اندازه متنوع هستند. گیره های دستی معمولا دارای دو فک هستند که یکی ثابت و دیگری متحرک می باشد. هنگام بستن چوب، برای اینکه فک گیره دستی روی کار جا نیاندازد می توان تکه ای فیبر و یا چوب پهن بین فک و قطعه کار قرار داد.

Hand hold 2

Hand hold 1

•گیره رومیزی یا گیره کله:

گیره رومیزی از ابزار و وسایل بسیار مهم در منبت کاری می باشد. این گیره ها روی میزکار ثابت می شوند و قطعه کار به آن بسته می شود. جنس گیره های رومیزی یا گیره کله، از چدن ریختگی می باشد.

Desk clamp

میز کار:

در منبت کاری، بدلیل وارد کردن ضربات متعدد به قطعه کار، باید از یک میز محکم استفاده شود. میز کار می تواند از چوب باشد یا می توان پایه های آنرا از فلز و صفحۀ میز کار را از چوب ساخت.

روغندان

مخزنی است که روی در آن لولۀ باریکی و در کنار مخزن ضامنی قرار دارد که با فشار دادن آن، روغن از لوله بیرون می آید و برای روغن کاری از آن استفاده می شود.

قلمو و ظرف نفت:

یک قوطی یا شیشه دهان گشاد دردار با یک قلمو، یکی از وسایل منبت کاران می باشد. منبت کاران معمولا برای نرم شدن چوب و نیز جهت جلوگیری از شکسته شدن گوشه های طرح، چوب را آغشته به نفت می کنند. بعد از مالیدن نفت روی چوب باید مدتی صبر کرد تا نفت در چوب نفوذ کند.

Paint Brush

چنگال

چنگال فلزی است به طول 10 سانتی متر که همانند چنگال، 3 شاخۀ نوک تیز دارد و جهت سوراخ زدن به زمینۀ کار استفاده می شود. با این کار زمینه کار را سوراخ های ریز زده تا زیباتر شود. منبت کار معمولا زمینه کارهایی که ناصاف و ناهموار باشند را سوراخ می کنند تا ایراد آن کمتر مشخص شود.

ظرف روغن:

ظرف کوچکی است که در داخل آن پنبه قرار داده و درون آن روغن پارافین ریخته می شود. منبت کار با استفاده از ظرف روغن، هر از چند گاهی نوک مغار را هنگام کار روغنی می کنند تا مغار راحت تر حرکت کند. علت استفاده از روغن پارافین این است که بعد از مدتی روغن از بین می رود و لکه بر جای نمی گذارد.

'گرداوری : گروه فن و هنر ایران زمین

http://www.monabbat.com/about/monabat-tools.html

درباره چوب :

در سطح دنیا گونه های بسیاری از درختان وجود دارد که از چوب انها برای مصارف مختلفی استفاده میشود . بیشترین مصرف چوب در صنایع ساختمان ( ساختمان های چوبی ، لوازم چوبی ، نجاری و درودگری ) ، کاغذ سازی ( کارتون ، مقوا و .. ) و تولید ورق های خرده چوب مانند نئوپان سازی و m d f استفاده میشود .

چوب به عنوان یک ماده خام تجدید شونده در جهان شناخته شده و همین عامل باعث شده تا در کشور های جهان سوم بهقطع بیرویه درختان منجر شود . در کشورهای پیشرفته به دلیل شناخت و فرهنگ حفاظت از محیط زیست درختان را بصورت برنامه ریزی شده و پرورش درختان مفید انجام میشود . مثلا ترکیه با اجرای یک برنامه بلند مدت توانسته گونه های نایاب چوب و درختان پر سود را پرورش و به صورت یک برنامه سوده در کشور خود به اجرا دراورد . امروزه زیباترین تنه درختان از کشور ترکیه به سایر نقاط جهان صادر میشود .

متاسفانه کشور ایران با داشتن اقلیمی مناسب برای پرورش چوب ، بدلیل نبود احساس مسئولیت در بین مسئولین و نبود بودجه و دلایلی خاص خود ، در حال از دست دادن منابعی مانند جنگلهای دوره اول زمین شناسی و .. است و این ضایعه چیزی نیست که بتوان ان را ندید گرفت

چوب بعنوان مصالحی طبیعی با قابلیت هایی استثنایی ( خاصیت اکوستیک ، عایق بودن ، انعطاف و خمش در عین از دست ندادن قدرت ) و قابلیت جایگزینی در طبیعت ، یکی از ایدعالترین مصالح موجود در جهان است . اگر بخواهید چوب را با دیگر مواد یا مصالح موجود مقایسه کنیم به این نتیجه میرسیم که فقط چوب است که میتواند انتطارات انسانها را براورده سازد .

مثال : در نظر بگیرید در زمانی که هنوز از پلاستیک در ساخت میز و صندلی استفاده نمیشد ، فقط چوب بود که به مردم اجازه میداد تا از این امکانات در زندگی خود بهر ببرند . بعد از کشف اهن و مواد پلاستیکی با وجود منابع فراوان تولید ان در طبیعت و قیمت ارزان ان بیشتر مردم به لوازم مصنوعی روی اوردند و امروز با از بین رفتن بیشترین منابع نفتی ، دیگر منابع تجدید ناپذیر همانند گذشته به راحتی در دسترس نخواهند بود و مسلما قیمت بالای انها باعث خواهد شد تا مردم به سمت لوازم چوبی روی اورند .

یکی دیگر از عواملی که باعث شده مردم به سمت سازه های چوبی میل بیشتری داشته باشند ، جذابیت ، زیبایی و طبیعی بودن ان است .

همچنین خواص منحصر بفرد چوب مانند سبکی و انعطاف ان باعث شده تا این ماده تبدیل به یک مصالح مقاوم در برابر زلزله شود .

اهمیت چوب

چوب همواره نقش مهمی را در تولید انواع وسایل به عهده داشته است که به مرور زمان ، اکثر آنها با مواد پتروشیمیایی جایگزین شده است . با وجود اهمیتی که مواد پتروشیمیایی دارند ، نباید فراموش کرد که منابع نفتی و فسیلی پایان پذیرند و قیمت آنها رو به افزایش است.

محیط زیست و چوب

به علاوه ، نگرانی‌های زیست محیطی سبب شده است که به چوب و تبدیل شیمیایی آن به انواع سوخت و مواد شیمیایی ، توجه بیشتری بشود .

صنایع مرتبط با صنایع چوب

بیشتر بخشهای صنعت به طور مستقیم و غیر مستقیم با چوب در ارتباط هستند در زیر به تعدادی از انها مختصر میپردازیم :

کشتی سازی

هواپیما سازی

صنعت حمل و نقل و بسته بندی

کاغذ سازی

موسیقی و ساخت الات موسیقی

چوب به عنوان یکی از مصالح ساختمانی در کلیه امور قابل استفاده مباشد و به علت برخورداری از تاب مناسب فشاری و کششی ، از آن علاوه بر مصارف روزمره ، برای ساختن پل‌ها و اعضای طاق‌های پوسته ای نیز استفاده می‌شود .

چوب در تزئینات داخلی و خارجی ، به عنوان یکی از بهترین و زیباترین مصالح طبیعی به طراحان کمک شایانی می‌کند .

معرق کاری معرق چوب تلفيق و ترکيبي است از انواع چوبهاي خودرنگ ، مواد و مصالحي مانند استخوان ، صدف ، روي ، مس ، عاج ، خاتم و غيره که در روي سطح چوبي ، نقشي را به وجود مي آورد .

مواد و مصالحي که در ساخت معرق چوب به کار مي رود ، به دو گروه چوبي و غير چوبي تقسيم مي شوند :

1.مواد و مصالح چوبي :

در معرق چوب از انواع چوب خودرنگ مانند گردو ، چنار ، عناب ، نارنج ، سنجد ، زبان گنجشک ، راش ، گلابي ، فوفل و بسياري از چوبهاي ديگر ، بنا به طرح مورد نظر و سليقه معرق کار انتخاب و استفاده مي شود .

2. مواد و مصالح غير چوبي : هنرمند معرق کار ، بنا به ذوق و سليقه خود و طرح کار مي تواند از مصالح ديگري مانند عاج ، استخوان ، صدف ، فيبرهاي مصنوعي ، خاتم ، مس و برنج استفاده کند . ابزار و وسايل مورد نياز در ساخت معرق چوب

1. ميز کار : که بايد متناسب با قد معرق کار باشد .

2.تخته پيشکار : تخته اي کوچک و معمولاً نئوپان يا هفت لايي است که در جلوي آن شکافي به شکل هفت وجود دارد .

3.کمان اره : که اره مويي بر روي آن بسته مي شود .

4.اره مويي : تيغه اي برنده و بسيار ظريف است که اندازه هاي مختلفي دارد .

5.در معرق کاري ابزار و وسايل ديگري مانند چوبساي ، چکش، ميخ سايه، ميخ کش، تيزک و رنده به کار مي رود .

روش توليد معرق چوب

1.رنگ بندي : طرح مورد نظر را با توجه به رنگ ، بافت و جنس مصالح مورد استفاده در معرق ، رنگ بندي مي کنند .

2.علامت گذاري و خُرد کردن طرح : با توجه به رنگ بندي ، طرح مورد نظر را علامت گذاري و شماره گذاري نموده ، خرد کرده ، بر اساس نوع مصالح ، دسته بندي مي کنند .

3.برش کاري : هر قطعه طرح را با اره مويي به دقت مي برند .

4.جفت و جور کردن : همه قطعه هاي طرح را مطابق علامت گذاري ، کنار هم چيده، به يکديگر مي چسبانند ، سپس در محل مربوطه روي زير کار پرس مي کنند . 5.پر کردن زمينه با چوب : معرقي که زمينه آن با چوب پر مي شود ، معرق «زمينه چوب» نام دارد . منبت کاری : واژه منبّت از نبات به معني گياه، گرفته شده است و در اصطلاح به نقش برجسته و کنده کاري روي چوب گفته مي شود . وسایل مورد استفاده در منبت کاری 1.مغار 2.چکش چوبي (تخماق) 3.ديگر وسايل و ابزار مغار: تيغه اي است فولادي با دسته چوبي يا پلاستيک فشرده که در مقابل ضربه، مقاوم است. مغارها به چهار گروه تقسيم مي شوند : مغارهاي تخت :که تيغه اي تخت با لبه برش صاف دارد و براي دوربري خطوط و کنده کاري زمينه منبّت استفاده مي شوند . مغارهاي نيم واز : که داراي تيغه اي ناوداني شکل با لبه برش هلالي است و براي دوربري قسمتهاي منحني شکل و ساخت و ساز استفاده مي شود . مغارهاي لگويي : با تيغه اي ناوداني شکل و لبه برش نيم دايره است و از آن براي دوربري قسمتهاي دايره اي شکل و ساخت و ساز نقوش استفاده مي شود . مغار شفره : با تيغه اي ناوداني با لبه برش به شکل هفت است و از آن براي شيار زدن و دوربري اوليه نقوش استفاده مي شود . چکش چوبي وسيله اي است که از يک دسته و يک سر چوبي درست شده و منبت کاران براي ضربه زدن به سردسته مغار از آن استفاده مي کنند. مراحل توليد منبت 1.انتخاب و آماده نمودن طرح و قطعه چوب مناسب براي منبت کاري 2.انتقال طرح روي چوب : که از طريق چسباندن طرح روي چوب، طراحي مستقيم، کپي کردن طرح، گرده کردن طرح روي چوب مورد نظر انجام مي گيرد . 3.دوربري : براي شکل گيري نقش منبت ، ابتدا دوربري و سپس زمينه ي اطراف نقوش را کنده کاري مي کنند . 4.کنده کاري : با استفاده از مغاز تخت ، ابتدا چوب اضافي کناره هاي زمينه کار و در نهايت چوب اضافي بخشهاي مياني زمينه را برمي دارند . 5.ساخت و ساز و روسازي : پس از تراشيدن زمينه کار ، با مغار مناسب، ساخت و ساز را شروع مي کنند . تاریخچه استفاده از چوب چوب ماده ای است کا به مرور زمان و با تاثیر عوامل جوی از بین می رود زيرا چوب ماده اي است، آسيب پذير که شرايط مختلف جَوّي، محيطي و گذشت زمان بر روي آن تأثير مستقيم و غيرمستقيم داشته، آن را فرسوده و به تدريج نابوده مي کند. بنابراين تاريخ و زمان مشخصي در مورد استفاده انسان از اين ماده در دست نيست . اما در سخنان و نقشواره های ایرانیان باستان شواهدی وجود دارد که از چوب در ساخت وسایل استفاده کرده اند . همانطور که گفته شد داريوش در فرمان بنياد شهر شوش مي گويد: «تخته و چوب يکا از گاندرا و کرمانيا آورده شد». واژه (يکا) در زبان فارسي همان درخت جگ است که چوبي قهوه اي رنگ و سخت دارد. از اين نقش برجسته قصر آپادانا در دوره هخامنشي آشکار مي شود که چوب را براي استفاده کاربردي و تزئيني در دوران مادها نيز به کار مي گرفتند. در قسمتي از اين نقش برجسته يک درباري ماد در حال حمل يک صندلي چوبي مشاهده مي شود که مربوط به سده پنجم پيش از ميلاد است . در زمان ساسانيان نیز استفاده از چوب در ساختمان رواج بسيار داشته است. به ويژه استفاده از کلافهاي چوبي در ميان ديوارها به منظور استحکام بخشيدن رايج بوده است . بنابراین می توان از چوب به عنوان ماده اولیه ساخت و ساز خانه و وسایل دیگر نام برد همچنین امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته خانه های خود را با چوب می سازند و این نشانه آن است که چوب نسبت به آجر و بتون و سیمان و ... دارای برتری های زیادی می باشد . وسایل کارگاه چوب برای کار در کارگاه چوب و برای تبدیل مواد اولیه (مانند: گرده بینه درخت ، نوپان ، فیبر ، تخته چند لایی و غیره ) به کالای مورد نیاز مصرف کننده (مانند: مبل ، میز ، در ، پنجره و غیره ) به وسایلی در کارگاه نیاز می باشد . میز کار : برای اینکه بتوان در کارگاه بطور ایستاده با تسلط کامل و خستگی کمتر روی قطعات کوچک کارهایی مثل خط کشی و برشهای نیاز به حالت ایستاده از میز کار استفاده می کنند . میز کار باید سنگین باشد تا هیچ لرزشی هنگام کار با آن نداشته باشد . عمومی ترین وسایل اندازه گیری و اندازه گذاری: ((1- خط کش فلزی ، برای اندازه گیری های ضخامت و طول کوتاه 2- گونیای ساده ، برای اندازه گیری زاویه های مختلف 3- پرگار ، برای اندازه گیری قطرهای داخلی و خارجی 4- میکرومتر ، برای اندازه گیری وسایل مکانیکی یا قطعات مکانیکی مثل ورق و صفحات نازک با دقت 1/100 میلیمتر 5- کولیس ، برای اندازه گیری قطر داخلی و خارجی و عمق 6-متر نواری ، عمده ترین وسیله دراندازه گیری طول چوب که در هر یک متر اندازه گیری یک میلیمتر خطا دارد 7-خط کش تاشو ، برای اندازه گیری های طول به کار می رود 8- چرخ اندازه گیری ، برای اندازه گیری پستی و بلندی ها و سطوح قوس دار به کار می رود 9- خط کش تیره دار ، برای یک ضخامت کردن و ضخامت کردن رو و نر و خط کشی اتصاهای « فوق زبانه ، کم زبانه ، نیمانیم» 10- گونیای تا شو ، برای اندازه گیری زاویه های 45 و 90 درجه)) . واحد ستاره برای درست بودن سطح و لبه کار که حالت کج و پیچیده نداشته باشند استفاده می شود. اره : اره وسیله ای برای برش می باشد . اره ها بر حسب نوع کار با آنها به دو نوع دستی و ماشینی تقسیم شده است . اره دستی : از دندانه ( برای برش ) ، دسته ( برای هدایت ) ، تیغه ( برای استحکام ) تشکیل شده است که به چند گونه از آن اشاره می کنیم ؛ 1- اره برش طولی 2- اره برش عرضی 3- اره پشت دار 4- اره نوک گرد بر 5- اره ظریف بر 6- اره گرات 7- اره روکش بر 8- اره کمانی و غیره . اره ماشینی : به صورت یک دستگاه کامل با تمام وسیله های مورد نیاز که قدرت برش آن توسط موتور سیم پیچی یا باد فشرده تامین می شود . که به صورت برقی و پنماتیکی وجود دارد . چند گونه از اره های ماشینی : 1- اره فلکه ( نواری ) 2- اره چند کاره 3- اره عمود بر 4- اره درز کن 5- اره گرد( دایره ای) 6- اره موتوری و غیره . رنده : وسیله برای رندیدن و تسطیح سطوح چوب و یک ضخامت کردن چوب می باشد که بر حسب نوع کار با آنها به صورت دستی و ماشینی وجود دارد . رنده دستی : رنده دستی از چهار قسمت (1 - بدنه 2- تیغه 3- کوله رنده 4- گوه ) تشکیل شده است و چند نوع از آنها عبارتند از : رنده آهنی ، رنده دو تیغ ، رنده قاچی ، رنده خشی ، رنده بال کبوتری ، رنده بغل و غیره . رنده ماشینی : چنانچه عمل تسطیح کردن سطوح الوارها و چوبهایی که با رنده دستی امکان رندیدن ندارند وجود داشته باشد از رنده ماشینی استفاده می کنیم . چند نوع از آنها عبارتند از : رنده دستگاهای چند کاره ، گندگی ( کپی بردار ) ، رنده بلند دستگاه و غیره . چکش: از چکش برای اعمال ضربه به وسایلی مانند (میخ ، مقار ، رنده ، قطعات فلزی و... ) استفاده می شود . انواع چکش ها : چکش چوبی ، چکش پلاستیکی ، چکش فلزی ، چکش لاستیکی و ... . چوب چگونه تهیه می شود؟ چوبهایی مانند راش ، ملچ ، چنار ، گردو ، توت و … از جنگلهای داخلی تهیه می گردند ولی چوب روسی از کشور روسیه که در شمال کشور ایران قرار دارد تهیه می گردد. چوب روسی از درخت کاج بوده که در جنگلهای روسیه بریده می شود و بعد به کارخانه برده شده و به ابعاد مختلفی برش داده می شود و به صورت پالت بسته بندی می گردد و به کشورهای مختلف صادر می شود. موقع قطع درختان در روسیه از اردیبهشت ماه شروع می شود و تا شهریور ادامه دارد و این بدان علت است که در مابقی سال جنگلهای روسیه یخبندان است و افراد قادر به کار کردن در جنگلها نیستند. چوب راش چوب راش دارای درون نامشخص و به رنگ کرم مایل به قرمز است. راش چوبی نیمه سنگین و دارای بافتی همگن و تقریبا مقاوم در برابر حشرات و قارچهاست. بعضی از انواع چوب راش به مصرف کارخانجات روکش و تخته لایه می رسد و برخی نیز برای تهیه مبلمان به کار برده می شود. چوب توسکا چوب توسکا دارای درون نامشخص، رنگ کرم مایل به قرمز می باشد. توسکا چوبی نیمه سنگین تا سبک است که به دلیل پرداخت و رنگ پذیری شکاف خوری و ابزار خوری خوب در صنعت مبلمان مصرف دارد ولی کم دوام بوده که البته در آب دوام قابل توجهی دارد. بیشترین میزان فروش را در بازار چوب فروشان پس از راش را داراست که البته در حال حاضر مهمترین مورد مصرف آن تخته لایه سازی آن در برابر آب در ساختن بناهای آبی است. چوب افرا خانواده چوب افرا دارای گونه های مختلفی در ایران است از جمله میتوان افرا پلت، افرا شیردار و کیکم را نام برد. این گونه چوب درون نامشخص، چوب سفید مایل به کرم با درخشندگی کم و بیش صدفی دارد. افرا چوبی نیمه سنگین با پرداخت آسان و هم کشیدگی کم می باشد که باعث شده است تا در صنعت مبلمان و روکش گیری جایگاه ویژه ای داشته باشد. چوب گردو چوب گردو چوبی ریز بافت، به رنگ خاکستری مایل به قهوای تیره ودارای نقوش زیبا و نسبتاً با دوام است. این چوب نیمه سنگین و نیمه سخت و در مقابل فشار، خمش و کشش مقاوم است. از چوب گردو بیشتر در کارهای هنری و تزیینی، تهیه روکش،خراطی ساخت مبلمان، ساخت آلات موسیقی، قنداق تفنگ، مجسمه سازی، منبت کاری و معرقکاری استفاده می شود. چوب چنار چوب چنار، چوبی به رنگ سفید روشن تا قرمز مایل به قهوه ای است که لکه های قهوه ای صدفی دارد . چوب چنار نیمه سخت وسنگین و با دوام بوده که از آن برای ساخت دربهای اماکن متبرکه، دسته ابزار، صندلی، غربال، صندوق استفاده می شود. چوب بلوط بلوط چوبی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره، درشت بافت و با دوام است. این چوب نسبتاً نیمه سخت و نیمه سنگین تا سنگین است و در برابر سایش مقاومت زیادی دارد و بهترین چوب برای پارکت، ساخت مبلمان تهیه روکش، تراورس راه آهن،مدل سازی است. چوب تبریزی چوب تبریزی به رنگ سفید تا کرم روشن است واغلب لکه های سیاه رنگ و یا قهوه ای دارد. این چوب نسبتاً نرم، سبک که دوام زیادی ندارد و کار با آن آسان است. از چوب تبریزی برای کاغذ سازی، کبریت سازی، جعبه سازی و ادوات کشاورزی استفاده می شود. چوب ممرز چوب ممرز ریز بافت به رنگ سفید تاسفید مایل به کرم و سخت و نیمه سنگین است . این چوب در مقابل ضربه و سایش مقاومت دارد و در کاغذ سازی، تولید تخته خرده چوب ، تخته فیبر، واگن سازی، دسته ابزار، چوبهای تونلی از آن استفاده می شود. چوب روس واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود که شامل گونه هایی مانند نراد، نوئل و انواع کاجها می شود. چوب نراد فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی، راست تار، سبک، واکشیدگی و همکشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیار خوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی است ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لکه آبی یا لکه قرمز میشوند از استحکام آن می کاهد. این چوب به علت سبکی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در کاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا در صنایع مبلمان استفاده می شود. چوب ماهاگونی چوب ماهاگونی یا آکاژو به دو دسته آکاژوی آمریکایی و آفریقایی تقسیم میشوند که اغلب آکاژوی آفریقایی در بازار ایران یافت می شود. درون این چوب قرمز رنگ و برون چوب نازک سفید مایل به صورتی است. بافت یک دست و وجود پرمگسهای درخشان و براق که باتغییر جهت نور درخشش متفاوتی دارند از ویژگیهای شاخص این چوب است. یکی از پرمصرف ترین چوب های دنیا برای تهیه روکش های قیمتی است. به دلیل هم کشیدگی و واکشیدگی کم در هنگام خشک شدن کمتر دچار عیب می شود. ضربه پذیری خوب، پرداخت عالی،پیچ خوری و میخ خوری بالا از خصوصیات بارز این چوب است ولی رنگ پذیری و واکس خوری باید همراه با بتونه کاری انجام شود. در تهیه روکش و مبلسازی بیشترین مصرف را داراست. به دلیل ضربه پذیری و ضریب الاستیسیته بالا در تهیه قایق های بادبانی وتفریحی مناسب است. چوب آکونه چوب آکونه (گابون) به رنگ صورتی کم رنگ تا پر رنگ، سبک، نرم، ریز بافت و کم دوام بوده که به خوبی ورقه ورقه می شود. از این چوب برای تهیه کاغذ سازی، قایقهای سبک، و غیره استفاده می شود. چوب ساج چوب ساج (تیک) چوبی است به رنگ قهوه ای طلایی تا قهوه ای پنج پر رنگ با خطهای سیاه که بسیار سنگین و با دوام است. این چوب در صنعت کشتی سازی، صنایع ظریف به خصوص خاتم کاری، ساخت ابزار آزمایشگاهی، روکش گیری و قسمتهای بیرونی و داخلی ساختمان موارد مصرف دارد. چوب آبنوس چوب آبنوس به رنگهای مختلف زردسفید تا قهوه ای و سیاه دیده می شود و انواع مختلفی مانند آبنوس سیاه، آبنوس مرمری یا مرمری آندامان آبنوس کاکی را شامل می شود. چوب آبنوس به دلیل سختی و استحکام بالا در ساخت وسایلی نظیر انواع مبلمان، میز و صندلی و پیانو مورد استفاده قرار میگیرد. چوب افرای سیاه چوب افرای سیاه با توجه به ویژگی های خاص و منحصر به فردی که نسبت به دیگر چوب ها دارد، برای ساخت لوازمی هم چون خط کش و دکوراسیون بزرگ استفاده می شود. چوب والسا چوب واسا(بالسا)سبک ترین چوب تجاری است دارای سفتی و قابلیت فرم دهی فراوانی است و به رنگهای سفید تا زرد روشن و قهوه ای ملایم دیده می شود. از چوب بالسا در ساخت قطعات صنعتی ظریف مانند: دیوار سازی داخل هواپیما، در ساخت ماکت ها و آثار هنری استفاده می شود. چوب زبان گنجشک چوب زبان گنجشک(ون) دارای مقاومت و سختی مناسب و دارای قابلیت فرم پذیری خوبی می باشد. رنگ این چوب عموماً زرد ملایم است که برای ساخت که برای قطعات چوبی مانند قاب و فرم تابلو ها، عصا و راکت تنیس استفاده می شود. چوب شمشاد چوب شمشاد به دلیل تراکم بالای آوند ها و لیفهای آن دارای چگالی بالا می باشد. از این چوب در کارهایی مانند خاتم کاری و و منبت کاری استفاده می شود. چوب لاله درختی چوب لاله درختی چوبی است با بافتهای نزدیک و متراکم به رنگ زرد که به دلیل کیفیت عالی در ساخت انواع مبلمان قیمتی، ظروف چوبی ، جعبه ها ، اسباب بازی و غیره به کار می رود. چوب کاج بلسان چوب کاج بلسان یا چوب نراد که از خانواده کاج است و به رنگهای سفید،قهوه ای، و با رگه های صاف و ظریف دیده می شود و به طور عمده برای خمیر کاغذ و جعبه سازی مورد استفاده قرار می گیرد. اما شیره و صمغ حاصل از این درخت به عنوان چسب شفاف به کار می رود و در رنگهای مختلف روغنی از آن استفاده می شود.

گرداوری وبسایت فن و هنر ایران زمین

منبع : وبسایت